Η ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΜΑΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑ
«Σε μία περίφημη ομιλία του ο Άγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος, μιλώντας για την επιδημία του Αγ. Πνεύματος την ημέρα της Πεντηκοστής, λέγει τα εξής χαρακτηριστικά: «Οὐρανὸς ἡμῖν γέγονε σήμερον ἡ γῆ, οὐκ ἀστέρων ἐξ οὐρανῶν εἰς γῆν καταβάντων, ἂλλ΄ Ἀποστόλων ὑπὲρ τοὺς οὐρανοὺς ἀναβάντων, ἐπειδῆπερ ἐξεχύθη ἡ χάρις τοῦ Πνεύματος». Μαζί μας, λοιπόν, από σήμερα ημέρα της Αγ. Πεντηκοστής το Πανάγιο Πνεύμα, ο Παράκλητος, «το Πνεύμα της αληθείας, ο πανταχού παρών και τα πάντα πληρών, ο θησαυρός των αγαθών και ζωής χορηγός». Ζωή και ζωοποιούν, Φως και φωτός χορηγόν Αυτάγαθον και πηγή αγαθότητος. Πνεύμα σοφίας. Πνεύμα συνέσεως. Θεός και θεοποιούν. Πυρ εκ πυρός προϊόν, όπως ψάλλουν οι Υμνογράφοι της Εκκλησίας μας. Διδάσκαλός μας αυτή την επιφανή και μεγάλη ημέρα της πίστεώς είναι ο Άγ. Θεόδωρος ο Στουδίτης, ποιητής των αντιφώνων, δηλαδή των τροπαρίων εκείνων που ψάλλονται στην Ακολουθία του Όρθρου πριν το Ευαγγέλιο. Σ΄ ένα από αυτά Δ΄ ήχου λέγει τα εξής : «Ἁγίω Πνεύματι πᾶσα ψυχὴ ζωοῦται καὶ καθάρσει ὑψοῦται λαμπρύνεται τῇ Τριαδικῇ Μονάδι ἱεροκρυφίως». Εξ αυτού του στίχου του αντιφώνου παρατηρούμε τα πιο κάτω σημαντικά στοιχεία για την πίστη, την πορεία και την ζωή μας:
.
Α΄ Κάθε λογική ψυχή με την παρουσία του Αγ. Πνεύματος δέχεται όχι μόνο το ζην, με τον δημιουργικό λόγο του Θεού «αὐξάνεσθε καὶ πληθύνεσθε καὶ κατακυριεύσατε τῆς γὴς», αλλά και το ευ ζην, με την αναδημιουργία που συντελείται με το Ι. Μυστήριο του Βαπτίσματος. Στη συνέχεια με την συμμετοχή του ο κάθε πιστός άνθρωπος στα θεουργά Μυστήρια της Εκκλησίας μας και ιδιαιτέρως στην Θ. Λειτουργία και την Θ. Κοινωνία αναγεννάται, λαμπρύνεται, φωτίζεται και ετοιμάζεται να δει και να χαρεί το πρόσωπο του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και να αποκτήσει έτσι στο χώρο της ψυχής του μόνιμη και πάντα διαρκή την παρουσία του Αγίου Πνεύματος. Με την παρουσία του Παρακλήτου γεμίζει από ζωή, αφού ο Κυριακός λόγος τονίζει : «Ἐγὼ ἦλθον ἵνα ζωὴν ἔχωσι καὶ περισσὸν ἔχωσι».
.
Γι΄ αυτή τη θαυμαστή παρουσία του Αγ. Πνεύματος στη ζωή μας και ιδίως στην καλή αλλαγή που μας προκαλεί, ο Μ. Βασίλειος θα αναφέρει : «Ἐὰν τελώνην λάβη πιστεύοντα, εὐαγγελιστὴν ἀποδείκνυσιν (τον Ευαγγελιστή Ματθαίο)· ἐὰν ἐν ἀλιεῖ γένηται, θεολόγον ἀποτελεῖ (τον Απ. Ιωάννη τον Θεολόγο)· ἐὰν διώκτην εὔρη μετανοοῦντα, ἀπόστολον ἐθνῶν ἀπεργάζεται (τον Απ. Παύλο). Το Άγ. Πνεύμα επιφοιτά στην ψυχή του κάθε πιστού δια των Αγίων Μυστηρίων της Εκκλησίας και τον μεταμορφώνει πνευματικώς. «Πάντας φωτίζει πρὸς τὴν τοῦ Θεοῦ κατανόησιν, ἐμπνεῖ τοὺς προφήτας, νομοθέτας σοφίζει, ἱερεῖς τελειοί,…,καταρτίζει δικαίους, σεμνύνει σώφρονας, ἐνεργεῖ χαρίσματα ἰαμάτων, ζωοποιεῖ τοὺς νεκρούς, λύει τοὺς πεπεδημένους, υἱοθετεῖ τοὺς ἠλλοτριωμένους».
.
Το Άγ. Πνεύμα μένει μέσα στην Εκκλησία, οδηγός και εμπνευστής Της, αστείρευτη πηγή θείου φωτισμού, ποταμός ανεξάντλητος αμετρήτων χαρίτων. Απεναντίας, όταν κανείς χάσει τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος, την αληθινή ζωή της ψυχής, κατά την έκφραση των Πατέρων, έχουμε πνευματικό θάνατο, που είναι ο χωρισμός του ανθρώπου από τον Θεό. Ο Άγ. Γρηγόριος ο Παλαμάς τον ονομάζει κύριο θάνατο της ψυχής. Ζωή της ψυχής είναι η ένωση με το Θεό. Θάνατος της ψυχής είναι η παρουσία της αμαρτίας και η απουσία της χάριτος του Θεού. Αυτήν ακριβώς την αλήθεια θα την διατυπώσει και ο Άγ Ιωαν. ο Χρυσόστομος: «Όταν ακούς θάνατο της ψυχής, μη νομίσεις ότι η ψυχή πεθαίνει διότι είναι αθάνατη. Θάνατος της ψυχής είναι η αμαρτία και η αιώνια κόλαση.
.
Β’ Σ αυτήν την ομίχλη της αμαρτίας, που είναι η ασθένεια της ψυχής, το Άγ. Πνεύμα έρχεται βοηθός και συναντιλήπτωρ στην ασθένειά μας. «Το Πνεύμα συναντιλαμβάνεται ταῖς ἀσθενίαις ἡμῶν θα πει ο Απ. Παύλος. Αυτό το Πνεύμα «ὑπερεντυγχάνει ὑπὲρ ἡμῶν στεναγμοῖς ἀλαλήτοις». Μεσιτεύει για μας με στεναγμούς που δεν μπορούν να εκφρασθούν με λόγια. Αυτό μας βοηθάει να προσευχόμεθα.Αυτό μας οδηγεί στην μετάνοια.Αυτό μας χαρίζει την άφεση των αμαρτιών. Αυτό βρίσκεται στα Ι. Μυστήρια της Εκκλησίας μας. Αυτό μας δωρίζει τον αέρα της πνευματικής ελευθερίας, μας ανοίγει την πύλη της σωτηρίας. Αυτό αίρει τη φραγή προς την αγιότητα, αφού αυτός είναι ο στόχος της ζωής μας, δηλαδή η θέωση. Ο Άγ. Γρηγόριος ο Θεολόγος χαρακτηρίζει το Άγ. Πνεύμα «ναοποιοῦν, θεοποιοῦν, τελειοῦν» Δηλαδή, καθιστά τους ανθρώπους κατοικητήριά Του, τους τελειοποεί, τους αναδεικνύει κατά χάριν θεούς.
.
Γ’ Το Άγ. Πνεύμα, θα πει ο Άγ. Νικόδημος ο Αγιορείτης μας χαρίζει την κάθαρση του νου, την ύψωσή του προς τον ουρανό και τον φωτισμό. Αυτές οι ενέργειες του Αγίου Πνεύματος, μας υπενθυμίζει ο θεόπτης Πατέρας της Εκκλησίας, δεν είναι αισθητές. Δεν μπορούμε να τις καταλάβουμε με τη λογική μας, ούτε να τις ερμηνεύσουμε με τον νου μας, γιατί είναι ανώτερες από το νου. Είναι ιερές και θείες. Είναι μυστικές, οι οποίες συντελούνται μυστικά μέσα στον χώρο της ψυχής με την παρουσία του Παρακλήτου και με την συμμετοχή εκείνων που ζουν την παρουσία Του.
.
Μόνον οι Άγιοι της Εκκλησίας μας μπορούν να καταλάβουν τί έχει ο άνθρωπος μέσα στην καρδιά του. Ο Γέροντας Εφραίμ ο Κατουνακιώτης με την προσευχή καταλάβαινε τον συνομιλητή του σε ποια κατάσταση βρισκόταν. «Ευωδία Χριστού», έλεγε. Ευωδιάζει η ψυχή του, έχει το χάρισμα της καθαρότητος. Ή ακόμη, «αυτός έχει επάνω του μία δυσοσμία»η οποία προέρχεται από την παρουσία της ακαθαρσίας και της αμαρτίας. Γι’ αυτό ο Μέγας Βασίλειος στις ομιλίες του περί του Αγίου Πνεύματος θα τονίσει: Αυτό που δεν χωρεί στον κόσμο, το βλέπουν οι Άγιοι λόγω της καθαρότητος της καρδιάς.
.
Η πατερική εμπειρία θα πιστοποιήσει, αυτό που στους Αγίους του Θεού είναι μεθεκτό και ορατό, στους άλλους, δηλαδή στους ακάθαρτους, είναι αμέθεκτο και αόρατο. Πώς θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε σήμερα την εποχή μας; Σαν ένα πλοίο χωρίς φώτα μέσα στη νύχτα κάτω από την απειλή των κυμάτων. «Ὁ πλοῦς ἐν νυκτί, πυρσὸς οὐδαμοῦ, Χριστὸς καθεύδει». Και αυτό, γιατί πιστεύσαμε στα είδωλα, και όχι στον αληθινό Θεό. Λατρεύσαμε την κτίση και όχι τον Κτίσαντα. Πιστεύσαμε στην ύλη και στην ευδαιμονιστική αντίληψη της ζωής. Χρησιμοποιήσαμε άλλους μεσσίες και δεν ανοίξαμε ποτέ την καρδιά μας στο μοναδικό Μεσσία που είναι ο Χριστός. Δεχθήκαμε ένα ξένο τρόπο ζωής από κείνον που κρατά η Εκκλησίας μας και έζησαν οι πατέρες μας. Γι’ αυτό και απατηθήκαμε οικτρά και απογοητευθήκαμε και βρισκόμαστε σήμερα ταπεινωμένοι και γυμνοί στα μάτια των ισχυρών της γης.
Το φάρμακο; Η επιστροφή μας στο Θεό, η μετάνοιά μας. Τόνισε ο Απ. Πέτρος την ημέρα της Πεντηκοστής: «Μετανοήσατε…. και λήψεσθε την δωρεάν του Αγίου Πνεύματος» Το αίτημά μας προς τον Παράκλητο πρέπει να είναι: «Ἐλθὲ καὶ σκήνωσον ἐν ἡμῖν.
.
Ἐλθὲ τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν! Ἐλθὲ ἡ αἰώνιος ζωή! Ἐλθὲ τῶν νεκρῶν ἡ ἀνάστασις! Ἐλθὲ ὁ δυνατός, ὁ πάντα ἀεὶ ποιῶν καὶ μεταποιῶν! Ἐλθὲ ἡ πνοή, ἡ ζωή, ἡ παραμυθία τῆς ταπεινῆς μου ψυχῆς, ἡ χαρὰ καὶ ἡ δόξα κι ἡ διηνεκής μου τρυφὴ». Αμήν.
† ΑΡΧΙΜ. ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΚΑΤΡΑΜΑΔΟΥ
Από το Ενοριακό Φυλλάδιό μας 27 Μαϊ 2018