ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΤΙΚΑ ΚΑΛΑΝΤΑ
ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΤΙΚΑ ΚΑΛΑΝΤΑ
Από το Ενοριακό Φυλλάδιο 1 Ιαν 2019
Αρχιμηνιά κι Αρχιχρονιά Ψηλή μου δεντρολιβανιά
κι αρχή καλός μας χρόνος Εκκλησιά με τ’ άγιο θρόνος.
Αρχή που βγήκε ο Χριστός Άγιος και Πνευματικός,
στη γη να περπατήσει και να μας καλοκαρδίσει.
Και νέον έτος αριθμεί η του Χριστού περιτομή
και η μνήμη του Αγίου Ιεράρχου Βασιλείου.
Του χρόνου μας αρχή καλή και ο Χριστός μας προσκαλεί
την κακία ν’ αρνηθούμε μ’ αρετές να στολιστούμε.
Να ζούμε βίο τέλειο κατά το Ευαγγέλιο
με αγάπη με ειρήνη και με τη δικαιοσύνη.
Χρόνια πολλά και ευτυχή με καθαρά κι αγνή ψυχή
με χαρά και με υγεία και με θεία ευλογία.
————————————————————
Έχετε προσέξει ότι τα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς είναι λίγο … ασυνάρτητα;
Όσο και αν προσπαθήσετε δεν βγαίνει νόημα.
Για να θυμηθούμε πως ένα ερωτευμένο παλικάρι με πολύ ρομαντική διάθεση έπλασε τα πρωτοχρονιάτικα κάλαντα:
Αρχιμηνιά κι Αρχιχρονιά
Ψηλή μου δεντρολιβανιά (*)
Κι αρχή καλός μας χρόνος
Εκκλησιά με τ’ άγιος θόλος (*)
Άγιος Βασίλης έρχεται
Και δε μας καταδέχεται (*)
Από την Καισαρεία
Συ είσ’ αρχόντισσα κυρία (*)
Βαστάει πένα και χαρτί
Ζαχαροκάντυο ζυμωτή (*)
Χαρτί-χαρτί και καλαμάρι
Δες και με το παλικάρι (*)
————————————————————
Ας δούμε λοιπόν πώς εξηγείται η ασυναρτησία …
Η ιστορία μας διαδραματίζεται στο Βυζάντιο.
Σε εκείνα τα χρόνια οι φτωχοί και χαμηλών στρωμάτων άνθρωποι δεν είχαν το δικαίωμα να μιλούν στους αριστοκράτες-τισες, παρά μόνο σε γιορτές, όπου μπορούσαν να τους απευθύνουν ευχές. (μήπως τώρα ?)
Κάποιος νεαρός λοιπόν, ταπεινής καταγωγής, ήταν ερωτευμένος με μια αρχοντοπούλα..
Επειδή δεν ήταν κοινωνικά αποδεκτό να την πλησιάσει, παρά μόνο σε περίοδο εορτών για να της απευθύνει ευχές, αποφάσισε ανάμεσα στα κάλαντα του Μεγάλου Βασιλείου, να εντάξει και ένα ερωτικό ποίημα, που είχε συνθέσει !
Αρχίζει λοιπόν και βάζει ενδιάμεσους στίχους (αυτούς με τα αστεράκια).
Με αυτόν τον τρόπο και τα κάλαντα θα έλεγε, ακολουθώντας τους κοινωνικούς κανόνες αλλά ταυτόχρονα θα παίνευε την καλή του … !!!
Την αποκαλεί ψηλή, σαν δεντρολιβανιά.
Επειδή φορούσε ένα από τα ψηλά τα κωνικά καπέλα με το τούλι στην κορυφή, την παρομοιάζει με Εκκλησιά με τ’ Άγιος θόλος (θόλος εκκλησίας).
Της λέει ότι δεν τον καταδέχεται (ο Άη Βασίλης δεν έχει να κάνει!) γιατί είναι αρχόντισσα κυρία.
Τέλος κλείνει με τις γαλιφιές !!! Την λέει ζαχαροκάντυο ζυμωτή, δηλαδή φτιαγμένη από ζάχαρη (γλυκιά μου) και την παρακαλεί να του ρίξει μια ματιά.
Έτσι λοιπόν αυτά τα παράδοξα Κάλαντα πέρασαν από γενιά σε γενιά και έγιναν τα πιο διαδεδομένα σε όλο τον ελληνικό χώρο … !!!
ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΤΙΚΑ ΚΑΛΑΝΤΑ