ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Αγαπητοί Πατέρες και Αδελφοί, «Αὕτη ἡ πίστις τῶν Ὁρθοδόξων, αὕτη ἡ πίστις τήν οἰκουμένην ἐστήριξε». Κυριακή της Ορθοδοξίας σήμερα. Συνηγμένοι όλοι στη λαμπρή και πανηγυρική μας Σύναξη, αφήνοντας για λίγο την κατανυκτική και πένθιμη ατμόσφαιρα της Μεγ. Τεσσαρακοστής, καλούμαστε να εορτάσουμε και να πανηγυρίσουμε, κρατώντας στα χέρια τις Ι. Εικόνες. Όμως, σε τι ακριβώς αναφέρεται αυτή η εορτή; Είναι αλήθεια ότι τούτη η εορτή έχει μία ιδιαιτερότητα. Δεν αναφέρεται σε κάποιο γεγονός της ζωής του Χριστού ή της Παναγίας. Σήμερα η πανήγυρις έχει επίκεντρο την πίστη μας. Αφορμή η ανάμνηση ιστορικού γεγονότος. Η αναστήλωση των Ι. Εικόνων το 843 από την Αυγούστα Θεοδώρα έρχεται να εφαρμόσει τις αποφάσεις της Ζ’ Οικουμενικής Συνόδου, που είχε προηγηθεί το 787, και έτσι να θέσει τέρμα στην μακρά και θλιβερή περίοδο της εικονομαχικής έριδας, που ταλάνισε τη βυζαντινή αυτοκρατορία και τη ζωή της Εκκλησίας. Παράλληλα, το γεγονός αυτό κατέδειξε ότι η αλήθεια της πίστεως, τελικά, λάμπει και φωτίζει τον κόσμο, όσο κι αν ο μισόκαλος διάβολος την πολεμά, χρησιμοποιώντας τις σκοπιμότητες της κοσμικής εξουσίας.
Η θεολογική διαφωνία για την προσκύνηση ή όχι των εικόνων, έγινε η αφορμή να επαναδιατυπωθεί η Ορθόδοξη Πίστη για το πρόσωπο του Θεανθρώπου Χριστού και να επιβεβαιωθεί η διδασκαλία της Εκκλησίας μας. Για τον λόγο αυτό, η αναστήλωση των εικόνων θεωρήθηκε ο θρίαμβος της Ορθοδοξίας και έγινε γιορτή της αλήθειας, γιορτή της πίστεως, γιορτή της Εκκλησίας, γιορτή της Ορθοδοξίας.
Ποιά είναι, όμως, η αλήθεια της Ορθόδοξης Πίστης μας, που σήμερα εορτάζουμε; Πρέπει να το υπογραμμίσουμε ότι η πίστη μας δεν αναφέρεται σε ιδέες, η πίστη μας δεν αναφέρεται σε θεωρίες η πίστη μας δεν αναφέρεται σε φιλοσοφίες. Γιορτάζουμε την Αλήθεια ως πρόσωπο, διότι η Αλήθεια είναι ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός, είναι Εκείνος που είπε ότι «ἐγῶ εἰμί ἡ ὀδός, ἡ ἀλήθεια και ἡ ζωή». Αυτή η αλήθεια έλαβε σάρκα και οστά, έγινε άνθρωπος. Δεν έμεινε μία αφηρημένη ιδέα του Ουρανού. Η Αλήθεια έγινε άνθρωπος, για να μας κάνει μετόχους στον εαυτό Της. Με την αναστήλωση των Ι. Εικόνων γιορτάζουμε την ενανθρώπηση της Αλήθειας. Γιορτάζουμε τη δυνατότητα να ενωνόμαστε μαζί Της, να θεωνόμαστε κατά χάριν, να θεραπευόμαστε από την πλάνη της αμαρτίας και από το αδιέξοδο του θανάτου. Αν προσκυνούμε την Ι. Εικόνα του Χριστού, είναι διότι υπήρξε πραγματική ιστορική ύπαρξη και έτσι μπορούμε να Τον απεικονίζουμε. Σήμερα ζούμε στην εποχή της εικόνας. Όχι, όμως, της Ορθόδοξης Εικόνας. Ζούμε στην εποχή της ηλεκτρονικής εικόνας. Η εικόνα έχει εισβάλει στη ζωή μας τόσο δυναμικά, ώστε συχνά εξοβελίζει κάθε άλλη μορφή ανθρώπινης έκφρασης. Άπειρες εικόνες κατακλύζουν τη ζωή μας, και τις περισσότερες φορές, για να εξυπηρετήσουν το μεγάλο σκοπό της κατανάλωσης. Τα μάτια είναι η είσοδος της ψυχής. Οι αρχαίοι πρόγονοί έλεγαν: «ἐκ τοῦ ὁρᾶ ν τίκτεται τό ἑρᾶν», δηλ. μαθαίνουμε να αγαπούμε, αυτό που βλέπουμε. Η εικόνα, πλέον, διαμορφώνει συνειδήσεις, νοοτροπίες και επιλογές. Μοιάζει παντοδύναμη, σαν ένας ακόμη Θεός, που τον λατρεύουν δισεκατομμύρια άνθρωποι.
Η Εκκλησία τιμά τις Ι.Εικόνες που ζωγραφίζουν την Αλήθεια. Η μόνη απόλυτη Αλήθεια είναι ο Σωτήρας μας Χριστός, ο Ενανθρωπήσας Θεός. Προσκυνούμε την εικόνα Του, και μαζί με αυτή, τις εικόνες της Παναγίας Μητέρας Του και των Αγίων φίλων Του, που αγωνίστηκαν να Του ομοιάσουν, και με τον τρόπο αυτό ομολογούμε την πίστη μας. Η ορθόδοξη εικόνα καθιστά ορατό το αόρατο, γίνεται γέφυρα επικοινωνίας με την αιώνια Βασιλεία του Θεού, μας μεταφέρει από την ιστορία στην αιωνιότητα, στα έσχατα που είναι ήδη λειτουργικά παρόντα! Η ορθόδοξη εικόνα είναι πάντοτε μέρος της Συνάξεώς μας, της Θ. Λατρείας και η προσευχή μας διαβαίνει μέσω της Ι. Εικόνος στα εικονιζόμενα πρόσωπα. Ο σκοπός της δεν είναι να απομονώσει τον πιστό, αλλά αντίθετα να τον θέσει σε κοινωνία με τον Θεό και τους Αγίους, αφού πρώτα βρεθεί ο ίδιος στην κοινωνία της κοινότητας, δηλ. όλων μας που είμαστε εδώ μαζί συγκεντρωμένοι και ενωμένοι στο όνομα του Χριστού. Η ορθόδοξη εικόνα, λοιπόν, αποτυπώνει με χρώματα τη μόνη Αλήθεια, σε αντίθεση με τις πολλές εικόνες του κόσμου που βασίζονται στο ψέμα. Η Αλήθεια, όμως, όντας πρόσωπο, αυτός όπως προείπα ο Χριστός, δεν μας καλεί να την υπερασπιστούμε σαν να επρόκειτο για μία ιδεολογία, δεν έχει ανάγκη τη δική μας προστασία ή την κρατική όποιας μορφής χλαμύδα η Εκκλησία και η Ορθόδοξη Πίστη μας, η Αλήθεια αυτός ο Χριστός θέλει να τη γνωρίσουμε και να τη βιώσουμε. Και πώς θα βιώσουμε την Αλήθεια, που είναι ο Χριστός; Άραγε, μόνο αποδίδοντας την τιμητική προσκύνηση στις ιερές εικόνες; Δεν φτάνει αυτό. Όποιος με αγαπά, μας είπε ο Χριστός, θα τηρεί τις εντολές μου. Και η δεύτερη μεγάλη εντολή Του, μετά την προς τον Θεό αγάπη, είναι η προς τον πλησίον συμπάθεια και αγάπη. Βιώνουμε την Αλήθεια, τηρώντας τις εντολές Του και αναγνωρίζοντας την Ι. Εικόνα του Χριστού στους άλλους ανθρώπους, που είναι επίσης δικές Του εικόνες. Μας το είπε και πάλι ο Ίδιος: θα Τον συναντήσουμε στα πρόσωπα των πιο ταπεινών, των ελάχιστων, των αναγκεμένων. Στρέφουμε τα βλέμματά μας για να δούμε την Ι. Εικόνα του Σωτήρα μας Χριστού, για να ειρηνεύσουμε και να παρηγορηθούμε. Ας μην αποστρέφουμε τα μάτια μας, όταν αυτά συναντούν τους συνανθρώπους μας. «Είδες τον αδελφό σου, είδες Κύριον τον Θεόν σου», μας διδάσκουν οι Πατέρες της Ερήμου. Η συνάντηση -γνωριμία με τον Χριστό δεν είναι ανεξάρτητη από τη συνάντηση με τον άλλο άνθρωπο.
Αυτή είναι η ορθόδοξη πίστη μας, που εορτάζουμε σήμερα. Αυτή στηρίζει ουσιαστικά όλη την οικουμένη. Δεν είναι θεωρία, αλλά βίωμα εκκλησιαστικό. Ας μη μείνουμε μόνο στην εξωτερική τυπική προσκύνηση των Ι. Εικόνων. Ας μας θυμίζουν την πίστη μας και συνάμα την κλήση και την αποστολή μας. Καλούμαστε να αναγνωρίσουμε στα πρόσωπα των ανθρώπων την εικόνα του Χριστού και να την διακονήσουμε. Δίχως εξαιρέσεις και διακρίσεις. Ο Χριστός έγινε άνθρωπος για όλους τους ανθρώπους. Αναγέννησε και θεράπευσε την ανθρώπινη φύση στο σύνολό της. Έσωσε όλους τους ανθρώπους και όχι μόνον έναν λαό ή μία ομάδα. Η Ορθόδοξη Πίστη στον τόπο μας βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με μία ιστορική πρόκληση. Η Πατρίδα μας, εκτός των σοβαρών εσωτερικών προβλημάτων της, (1) της ηθική δηλ. και οικονομικής κρίσης, 2) του προβλήματος της υπογεννητικότητας, 3) της αναχωρήσεως και διαμονής στο εξωτερικό χιλιάδων νέων επιστημόνων, 4) της φαγομάρας και επιμονής μας να ξηλώσουμε με πρόφαση του ουδετερόθρησκο κράτος ότι Άγιο και Ιερό χαρακτηρίζει την ιδιοπροσωπεία του λαού με λανθασμένες τραγικές και θανάσιμες κινήσεις της αναθεωρήσεως ζωτικών άρθρων του Συντάγματος, 5) της απεμπολήσεως των δικαιωμάτων μας επί Εθνικών Θεμάτων με τα Σκόπια κ.λ.π) η Πατρίδα μας γίνεται πέρασμα χιλιάδων αλλοθρήσκων ανθρώπων. Άνθρωποι ανέστιοι, αλλόθρησκοι, άγνωστοι, ξένοι, πρόσφυγες, ταλαιπωρημένοι, και άλλοι με στόχους και σκοπούς και αναφέρομαι στους οργανωμένους μουσουλμάνους, για λόγους που μόνο τα
μυστικά συμφέροντα των ισχυρών της γης μπορούν να εξηγήσουν, διασχίζουν ή παραμένουν με απαιτήσεις μάλιστα στη χώρα μας. Τι στάση πρέπει να κρατήσουμε; Η λύση του προβλήματος του μεγάλου αυτού ξεριζωμού δεν περνά από το χέρι μας. Εμείς καλούμαστε πρωτίστως να μαρτυρούμε και να ομολογούμε έργοις και λόγοις την Ορθόδοξη Χριστιανική Πίστη και την Ελληνική μας Ταυτότητα. Έτσι θα συνεχίσουμε να δεχόμαστε όλους αυτούς τους ανθρώπους Ορθόδοξα όμως, δηλαδή σε ανεκτά όρια, αλλά υποδοχή με όρους φιλοξενίας και όρια…….δείχνοντας μεν την ανοχή μας, την ευαγγελική αγάπη και το αληθινό χριστιανικό ήθος μας χωρίς να απεμπολούμε ή να απομακρυνόμαστε ή να αδιαφορούμε εμείς για την προγονική πίστη μας και για το ότι είμαστε οι οικοδεσπότες και κύριοι της Πατρίδας μας στην οποία όσοι θέλουν να ζούνε εδώ αυτοί οφείλουν και να την σεβαστούν. Χωρίς να θυσιάζουμε για κάποιες γενναίες ευρωπαϊκές οικονομικές ενισχύσεις που λαμβάνουν οι Κυβερνώντες μας περί προσφύγων και μεταναστών αντί πινακίου φακής, τα στοιχεία της Ελληνορθοδόξου Ταυτότητας και της Πίστεως για την Ορθόδοξη Χριστιανική και Ελληνική Πατρίδα, και Αυτή είναι η Ορθόδοξη Πίστη μας, που εορτάζουμε σήμερα.
Αδελφοί και Πατέρες ενώ πορευόμαστε στην 2η δεκαετία του 21ου αιώνα, ενός αιώνα ανήσυχου και αντιφατικού, και εορτάζοντες και τιμώντες την Αγία και Μεγάλη Εόρτια Ημέρα της Ορθοδόξου Εκκλησίας, την Κυριακή της Ορθοδοξίας, οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί αναβαπτιζόμενοι και πάλι μέσα στην κολυμβήθρα της δισχιλιετούς Ι. Παραδόσεώς μας, οφείλουμε να συνεχίσουμε την πνευματική μας ανοδική πορεία σαν μια πολυάνθρωπη ατέλειωτη λιτανεία της Εκκλησίας, έτσι όπως μετά από λίγο θα τελέσουμε σύμφωνα με το Τυπικό της Εκκλησίας μας σήμερα. Προσφέραμε ήδη τα Τ. Δώρα μας, το ψωμί και το κρασί, έργα των κόπων μας, για την Θεία Λειτουργία και κοινωνήσαμε των Ι. Αχράντων Μυστήριων, προσφέρουμε, την υλική ενίσχυσή μας στους ενδεείς αδελφούς και μαζί με αυτό και το λάδι για τα καντήλια των Ι. Εικόνων μας, γιατί γνωρίζουμε ότι τα δώρα μας στην Εκκλησία ευλογούνται και αγιάζονται για να τρέφεται και να ευφραίνεται ο πιστός άνθρωπος και ο πεπτωκός κόσμος μας. Στην μετά ταύτα Ι Λιτανεία μας με το χαρμόσυνο κτύπημα των καμπανών μας που θυμίζει τους Αγγέλους επί της γης, θα προπορεύεται ο Τ. Σταυρός, το Ι. Σύμβολο της θυσίας και της αγάπης του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Ακολουθεί το Ι. Ευαγγέλιο, η επαγγελία της Αγίας και υποδειγματικής ζωής που οφείλουμε να έχουμε όλοι και της βεβαίας ελπίδας προς την σωτηρία μας. Ανεβαίνει το θυμίαμα, ως προσευχή μας προς τον Ουράνιο Κόσμο. Έπονται τα εξαπτέρυγα και οι αναμμένες λαμπάδες, ως συμβολισμός των αγγελικών μηνυμάτων στο ανθρώπινο γένος και του αιωνίου φωτός, του ανατείλαντος εκ του Παναγίου Τάφου. Ακολουθούν οι εικόνες του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, της Παναγίας Μητέρας Του και Μητέρας όλων ημών και Εικόνες των Αγίων, ως θρίαμβος και καταξίωση της ανθρώπινες υπάρξεως με την δύναμη της Χάριτος του Θεού.Ακολουθούν οι χοροί των Ιεροψαλτών και μελωδών, οι Πατέρες, ο Ι. Κλήρος, οι τοπικοί πιστοί Άρχοντές μας και όλοι μαζί οι πιστοί που ανυμνούμε τον Τριαδικό Θεό και τον παρακαλούμε προσφέροντες την δική μας συνειδητή παρουσία, την συμμετοχή και την συμβολή, για να έλθουν στον κόσμο η ειρήνη, η ευδοκία, η ισότητα, η φιλαλληλία, η ειλικρίνεια, η ευπρέπεια, η συνέπεια, η δικαιοσύνη και η ελευθερία. Ικεσία τη στιγμή αυτή από τα χείλη και την καρδιά για όλους τους Ορθοδόξους Λαούς και τα κράτη τους, για να επικρατεί παντού και συνεχώς η Παρουσία του Αγ. Πνεύματος και η Ειρήνη του Χριστού σε αυτούς και σε μας, την ένδοξη και ιστορική αιματοποτισμένη από το αίμα των Αγ. Μαρτύρων και Ηρώων Πατρίδα την Ελλάδα που βρίσκεται σε δύσκολη ιστορική καμπή και πορεία. Ούτως εχόντων των πραγμάτων, ποια ορθόδοξη πιστή ψυχή ή ποιος ορθόδοξος πιστός λαός θα εγκατέλειπε την Ορθόδοξη Εκκλησία και την Πίστη για την πλανεμένη ισοπεδωτική παγκοσμιοποίηση, όταν όλοι αναζητούν ταυτότητα και χώρο για να ανήκουν κάπου; Ας μείνουμε, λοιπόν αδελφοί, στη μέθεξη με την Θ. Χάρη της σημερινής Θ. Λειτουργίας, και με την ευφροσύνη των ψυχών μας εκ των εκκλησιαστικών ορθοδόξων ύμνων, με εφύμνιο τους λόγους του Ιωσήφ Βρυεννίου: Οὐκ ἀρνησόμεθά σε φίλη Ορθοδοξία, οὐ ψευσόμεθά σε πατροπαράδοτον σέβας, οὐκ ἀφιστάμεθά σου μήτερ εὐσέβεια. Ἐν σοι ἐγεννήθημεν καί ἐν σοι ζῶμεν καί ἐν σοι κοιμηθησόμεθα. Εἰ δε καλέσει καιρός καί μυριάκις ὑπέρ σου τεθνηξόμεθα. διότι βέβαιες υποσχέσεις δίνεις για την παρούσα ζωή και για την μέλλουσα. ΑΜΗΝ
†ΑΡΧΙΜ. ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΚΑΤΡΑΜΑΔΟΥ