(Νέα Ορθοδοξία-Νέα Ελλάδα-Νέα Ευρώπη) ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΕΩΣ ΑΝΘΙΜΟΥ
«Με τα γεγονότα όπως διαμορφώνονται στη Χώρα μας και στη γηραιά μας Ήπειρο, αρχίζει πια να διαφαίνεται “η νέα Ελλάδα και η νέα Ευρώπη” που εξήγγειλαν διαρκώς, τόσο ο πρώην όσο και ο νυν Πρωθυπουργός. Άρα λοιπόν, το ελληνικό χρέος δεν είναι το πρόβλημα, είναι το πρόσχημα. Όλοι πια ξέρουμε ότι δεν υπάρχει περίπτωση να αποπληρωθεί ποτέ, ούτε επιδιώκεται κάτι τέτοιο. Γι΄ αυτό ακούγαμε να επιμένει η κ. Κριστίν Λανγκάρντ, ότι «αν η Ελλάδα προχωρήσει στις μεταρρυθμίσεις, τότε η Ευρώπη θα συζητήσει την ελάφρυνση του χρέους της». Γι΄ αυτό ο κ. Σόϊμπλε διεκήρυττε, ότι: «οι Έλληνες τόσα χρόνια είσαστε στην Ευρώπη και Ευρώπη δεν γίνατε». Και αυτάρεσκα βεβαίωνε, πως: «όταν όλα τελειώσουν, στην Ελλάδα θα μου στήσουν αδριάντα»! Να γίνουμε Ευρώπη! Και το επιδιωκόμενο: “η νέα Ελλάδα” μέσα στη διαμορφούμενη πλέον “νέα Ευρώπη“. Τί σημαίνει όμως αυτό;
Ο Γιώργος Παπανδρέου πριν παραιτηθεί από την Πρωθυπουργία απεκάλυψε στο Κοινοβούλιο το λόγο που μπαίναμε στην κρίση. Είπε ότι πρέπει η Ελλάδα να αποβυζαντινοποιηθεί και να επιστρέψει στο πνεύμα της αρχαίας Ελλάδος.
(Το ίδιο είχε πει και ο ισραηλινός Πρωθυπουργός στον τότε Πρόεδρο της Χώρας μας: «…έχουμε πολλά κοινά μεταξύ μας, εσείς τους αρχαίους σοφούς κι εμείς τους παλαιούς προφήτες»). Σύμφωνα με τους Δυτικούς, “βυζαντινή νοοτροπία” είναι αυτή που επιτρέπει το θεσμό του Κράτους και της Εκκλησίας να πνίγουν την κοινωνία και να μην την αφήνουν να αναπνεύσει! Την αποβυζαντινοποίηση του Κράτους την είδαμε να αρχίζει με την αποκέντρωση: χθες “Καποδίστριας” και “Καλλικράτης“, αύριο ακόμα μεγαλύτεροι Δήμοι και Περιφέρειες, μέχρι την πλήρη ανεξαρτητοποίηση των τοπικών κοινωνιών από την Κυβερνητική Διοίκηση. Προφανώς πολυδιάσπαση των σημερινών Κομμάτων και επανένωσή τους σε δύο πόλους (ρεπουμπλικάνοι – δημοκρατικοί) και βεβαίως, εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας από το λαό, όπως και στην γείτονα Χώρα, όπου ο Πρόεδρος Ερντογάν οικοδομεί τη “νέα Τουρκία“, όπως λέει. Όλα αυτά σε μια ομοσπονδιοποιημένη Ευρώπη, καταργουμένων φυσικά, των σημερινών εθνικών συνόρων των Κρατών. Ήδη η γηραιά Αλβιόνα-Μ. Βρετανία με πρόφαση τους άμοιρους μετακινούμενους πληθυσμούς των προσφύγων, άρχισε την αποδόμηση της σημερινής Ευρώπης, ώστε μαζί με την πανίσχυρα υποχθόνια αυστριακή διπλωματία να οικοδομήσουν τη νέα Ευρώπη, απελευθερωμένη από τις δημοκρατικές αυτοδεσμεύσεις της σημερινής.
Οι παραπάνω διαρθρωτικές αλλαγές, πόσο θα νυστερίσουν την κοινωνία και τη νοοτροπία της και πόσο βαθειά θα μπουν στις θεμελιώδεις δομές της, δεν το ξέρω. Όλοι όμως βλέπουμε την ακάθεκτη προσπάθεια όλων ανεξαιρέτως των πολιτικών χώρων στην Ελλάδα προκειμένου να διαμορφωθεί μια soft πολιτισμική παράδοση (Εκκλησία, Παιδεία, Πολιτισμός) με μιά light κοινωνική αντίδραση. Ιδιαίτερα μας ενδιαφέρει να προβλέψουμε τις επιλογές που έχει μπροστά της η Ορθόδοξη Εκκλησία μας, τόσο μέσα στη Χώρα μας όσο και στην Ευρώπη και σ΄αυτές τις επιλογές μακάρι να είμαστε πρωταγωνιστές και όχι θεατές. Πάντως καταλαβαίνουμε ότι “κάτι” αλλάζει στην εκκλησιαστική μας υπόσταση μέσα στο Κράτος μας. Η Εκκλησία μας, στην περιπέτεια 1945-49 τάχθηκε με το μέρος του μετέπειτα νικητή, οπότε ανέλαβε ρόλο εθνοπατριωτικό και απέκτησε λόγο δημόσιο.
Μετά το 1974 τα πράγματα άλλαξαν. Απολύτως κανένας πολιτικός χώρος δεν την αξιοποίησε σωστά και όλοι ανεξαιρέτως προσπάθησαν να απαλλαγούν από την παρεμβατικότητά της, αφού κι εμείς, ευχαρίστως και αδιακρίτως «χώναμε την μύτη του παπουτσιού μας» στο Κοινοβούλιο. Μετά την είσοδό μας στην τότε Ε.Ο.Κ., ο “ευρωσκεπτικισμός” μας κάμφθηκε εύκολα με τα οικονομικά πακέτα, που διόλου δεν στέρησαν τη θαλπωρή τους από την Εκκλησία μας! Οι Νόμοι που αφαιρούσαν
τα προνόμιά μας “έπεφταν βροχή» και στα δημοσιογραφικά συρτάρια στοιβάζονταν “το υλικό” με το οποίο φιμώνονταν ο λόγος μας. Τεχνηέντως αναγνωρίζονταν μόνο το κοινωνικό μας έργο κι εμείς το προβάλαμε για να αποδεικνύεται η ύπαρξή μας, ενώ το ποιμαντικό μας έργο δεν αποτιμήθηκε ποτέ, γι’ αυτό και έφθινε ως επαγγελματικό! Ένας επαπειλούμενος χωρισμός επισείονταν πάνω από το κεφάλι μας πάντοτε, με δαμόκλειο σπάθη την απώλεια του μισθού ή της σφραγίδος μας. Ο λαός μας θεωρεί ακόμα υποψύχρως την Εκκλησία μας ως αναπόσπαστο τμήμα του διεφθαρμένου Κράτους μας. Ακόμα μιλάει για την απαστράπτουσα ενδυμασία μας και την αμύθητη περιουσία μας, απόδειξη της οποίας είναι …και τα συσσίτια! Έτσι φτάσαμε μέχρι σήμερα
……∆ιαισθανόµαστε οι εκκλησιαστικοί ότι “κάτι” αλλάζει γύρω µας και δεν θέλουµε να το παραδεχτούµε επειδή δεν το αντέχουµε. Όχι! ας µην ξεγελιόµαστε, δεν είναι η Αριστερή Κυβέρνηση που µας πολεµά. Από την πληθώρα των αντιεκκλησιαστικών Νόµων (από το αυτόµατο διαζύγιο του 1983 µέχρι το πρόσφατο Σύµφωνο Συµβίωσης), φαίνεται ότι ουδέποτε υπήρξαν πολιτικοί χώροι προσκείµενοι στην Εκκλησία (παρά µόνο στις ψευδαισθήσεις µας). Άραγε σήµερα, ποιος δεν το βλέπει; Μοναδικό ανάχωµα στην πληµµυρίδα που όσο κι αν καθυστερήσει, όµως έρχεται, είναι το προσωπικό κύρος του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύµου και το µόνο ενδεδειγµένο για την εποχή ύφος του.
Όµως, η Ευρώπη ζητάει πια δηµόσια και επίσηµα την αφαίρεση των προνοµίων µας, δηλ. την προτεσταντοποίησή µας, όχι µε τη δογµατική έννοια -Θεός φυλάξει-, αλλά µε την πολιτική. Το πρώτο δείγµα δόθηκε από τον Πρωθυπουργό κ. Τσίπρα, µε την κοµψή άρνησή του να ορκισθεί στο Ι. Ευαγγέλιο. Ακολουθούν όσα επεξεργάζονται και νοµοθετούνται µέσα σε ασέληνες κοινοβουλευτικές νύχτες από τα διαφόρων κοµµατικών αποχρώσεων τρωκτικά των Υπουργείων, καθώς αυτά ικανοποιούν παλιές ιδεοληψίες. Οπότε, ποιο πρόσωπο πρέπει να επιδείξει η Ορθοδοξία ώστε να γίνει αποδεκτή στο νέο αξιακό πίνακα της Ευρώπης; Το ένα είναι η τακτική του Φαναρίου. Το Οικουµενικό Πατριαρχείο ήδη έχει συλλάβει τα µηνύµατα περί των νέων αξιών που διέπουν το διεθνές περιβάλλον. Και σαν δισχιλιετής κιβωτός προφυλάσσεται από τον κατακλυσµό προκειµένου, µε την γνώριµη, αλλά δυστυχώς όχι από όλους κατανοητή, ιερά τακτική του, να διαφυλάξει τον πολύτιµο µαργαρίτη του ρόλου του. Ο Πατριάρχης, χωρίς να κρύψει ότι είναι ρωµηός, ποιµαίνει ως οικουµενικός. Η Ρωσική Εκκλησία, άργησε αλλά το κατάλαβε. Έτσι παρά τους πρότερους δισταγµούς και τις ύστερες επιφυλάξεις, τόλµησε στο αεροδρόµιο της Κούβας το πρώτο βήµα προς την εποχή µας. Αν διεκδικήσει ρόλο µε εκκλησιολογικά κριτήρια, θα πράξει σωστά. Όµως, η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδος, εµφανίζεται ως εθνική “ατέγκτοις λόγοις”. Ενώ ήδη έχει διανύσει µια επιτυχή ευρωπαϊκή πορεία, δείχνει να µην µπορεί ακόµα να συγχρονίσει το βηµατισµό της στην Ευρώπη. ∆εν φαίνεται να κατανοούµε γιατί η παλαιά φράση: «Σχέσεις Εκκλησίας- Πολιτείας» αντικαταστάθηκε µε τη φράση: «Σχέσεις Εκκλησίας -Κράτους». Το νέο επί θύραις Σύνταγµα θα µας το δείξει ξεκάθαρα, όµως και τραυµατικά. Κι όµως, η Ορθόδοξη ελλαδική Εκκλησία έχει τη δυνατότητα να δώσει διέξοδο στις διεθνείς δολιχοδροµίες, αν συλλάβουµε γρήγορα τα µηνύµατα των καιρών και τα αξιοποιήσουµε σωστά.
α) Άσκηση της «οικονοµίας» της Εκκλησίας, προκειµένου να αναπαύει συνειδήσεις,
β)Προσαρµοστικότητά της σε καιρούς και χρόνους «ίνα πάντως τινάς σώσει»,
γ) Αποκεντρωτικός χαρακτήρας της Μητροπολιτικής ∆ιοικήσεώς της,
δ) Αποδοχή της διαφορετικότητας την οποία (όχι µε λόγια πάντοτε) αλλά στην εξοµολογητική πρακτική (και στην προσφυγική κρίση) καθηµερινά αποδεικνύει,
ε) Άφοβη ανοιχτή διάθεσή της σε κάθε νέο και άγνωστο, είναι στοιχεία που στο σύγχρονο κόσµο φανερώνουν εκπεφρασµένο τον αποβυζαντινισµό της ενώ στην ελληνική κοινωνία δρουν ως αλάτι.
Μπορούµε άνετα να παίξουµε µε λέξεις για να µη χάσουµε τον λαό µας εξαιτίας µιας φονταµενταλιστικής ρετσινιάς. Η διαδικασία αυτή είναι ένας δύσκολος τοκετός, σαν αυτόν που υπαινίχθηκε ο νυχτερινός µαθητής όταν ρώτησε τον Κύριο. Όµως αξίζει τον κόπο να τον επιδιώξουµε µε αυτοσυνειδησία της υπεροχικότητος του Ευαγγελίου και της Παραδόσεώς µας, όχι µόνο απέναντι σε αλλόθρησκους αλλά και σε αλλόδοξους. Στη γειτονική µας Τουρκία, ο ίδιος δύσκολος και αιµατηρός τοκετός γεννάει ένα νέο Ισλάµ, µε την ελπίδα αυτό να συµβιώσει µε την Ευρώπη. Ως Ορθόδοξη Εκκλησία, πρέπει να αποδείξουµε ένα ιστορικό µας προηγούµενο: ότι µπορούµε να συµβαδίσουµε µε αυτό το νέο Ισλάµ, που είτε µας αρέσει είτε όχι κατέκλυσε τη γηραιά Ήπειρό µας, ώστε να συνταιριαστούµε και µε το νέο Βατικανό που µόλις δηµιουργήθηκε. Όχι δογµατικώς φυσικά, αλλά λεκτικώς τουλάχιστον και είµαστε τόσο αµετροεπείς δηµόσια οι Έλληνες Ορθόδοξοι κληρικοί! Νοµίζω ότι τα παραπάνω ερωτήµατα χρειάζονται απαντήσεις. Όσο δεν τα συζητάµε θα µας πονούν, επειδή εναγωνίως γυρεύουν λύτρωση και “οι καιροί ου µενετοί“. Όσο αργούµε να προτείνουµε επικαιροποιηµένη την Ορθόδοξη χριστιανική βιοτή µας, τόσο θα στερούµε τον πλανήτη µας από ένα νέο θαύµα της πίστεώς µας, που τόσο χρειάζεται ο κόσµος