ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ -ΣΚΕΥΟΣ ΕΚΛΟΓΗΣ
Ανταγωνιστική στο έπακρο η εποχή μας, καθημερινό θέμα οι επιλογές, οι διαγωνισμοί, οι εξετάσεις, οι κρίσεις σ΄ όλα τα επίπεδα. Από τον μαθητή-υποψήφιο των ανωτάτων σχολών, μέχρι τον ενήλικα που ζητά να προσληφθεί σε κάποια υπηρεσία- εταιρεία, όλοι έχουν την έγνοια να αυξήσουν τα προσόντα, να συγκεντρώσουν τα μόρια που θα τούς εξασφαλίσουν την επιθυμητή εκλογή. Μα ήθελα να στρέψουμε την προσοχή μας σε μία προσωπικότητα που συγκέντρωνε πάνω της τέτοια προσόντα και διέθετε τέτοιες προϋποθέσεις, ώστε να αξιωθεί της επιλογής του Θεού. Πρόκειται για τον Απ. Παύλο, τον οποίο ο ίδιος ο Κύριος χαρακτήρισε «Σκεῦος Ἐκλογῆς». Γοητευμένος από αυτή την Προσωπικότητα, μία άλλη μορφή της Εκκλησίας, ο Ιωάνν. ο Χρυσόστομος, αυτοχαρακτηρίζεται «εραστής του Παύλου», στην Α’ από τις 7 εγκωμιαστικές ομιλίες του για τον Απόστολο γράφει·«Δεν θα ήταν κανείς εκτός πραγματικότητας, αν ονόμαζε την ψυχή του Παύλου λειμώνα αρετών και πνευματικό παράδεισο· τόσο πολύ ανθοβολούσε μέσα στη Χάρη, αποδεικνύοντας την προαίρεση της ψυχής του ισάξια της χάριτος που του δόθηκε». Πίσω από την μεγάλη ψυχή του διακρίνεται η θαυμαστή συνεργασία της φύσεως, της προαιρέσεως και της θείας Χάριτος. Η φύση είναι η πρώτη ύλη την οποία πρέπει να επεξεργασθεί σωστά η προαίρεση του καθενός με την εκούσια άσκηση. Την ανθρώπινη προσπάθεια θα επενδύσει στη συνέχεια η θεία Χάρη, η υπέροχη αυτή δύναμη, η «τὰ ἀσθενῆ θεραπεύουσα καὶ τὰ ἐλλείποντα ἀναπληροῦσα», που είναι απαραίτητη για τη συγκρότηση των αληθινά μεγάλων, των αγίων μορφών. Μέσα στην Καινή Διαθήκη, η οποία κατά το μεγαλύτερο μέρος της γράφτηκε από ή για τον Παύλο, προβάλλει μεγαλόπρεπα η ηγετική φυσιογνωμία του. Τις ηγετικές του ικανότητες επέδειξε ο Απόστολος ήδη στην προ Χριστού ζωη του, στην εκτός της Εκκλησίας δράση του. Μέσα στην Εκκλησία τα χαρίσματά του αξιοποιήθηκαν και αυξήθηκαν, καθώς διατέθηκαν στην υπηρεσία του Ευαγγελίου. «Καὶ Ἰουδαῖος ὤν, τὰ ὑπὲρ τὴν ἀξίαν ἐποίει δεσμεύων, ἀπάγων, δημεύων», σημειώνει ο Χρυσορρήμονας. Γνωρίζουμε τον Σαύλο ως ένα από τα ζωηρότερα μέλη της Ιουδαϊκής Κοινωνίας, που αντιλήφθηκαν πολύ νωρίς τον κίνδυνο τον οποίο διέτρεχε ο Ιουδαϊσμός από τη νέα θρησκεία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Διορατικός και οργανωτικός, ορμητικός και ανήσυχος παρατηρεί τις κινήσεις των Χριστιανών.
Βλέπει νωθρούς και κοντόφθαλμους τούς ηγέτες του λαού του, τους Αρχιερείς και Γραμματείς, και κρίνει πως πρέπει να πάρει στα χέρια του την υπόθεση. Αξιώνει να τον εξουσιοδοτήσουν, ώστε να ηγηθεί καταδιωκτικού σώματος. Στρατολογεί επίλεκτα μέλη. Προγραμματίζει να εγκατασταθεί στη Δαμασκό, από όπου θα εξαπολύσει τα όργανά του. Αυτή τη μέθοδο θα χρησιμοποιήσει κι έπειτα ως κυνηγός ψυχών για τον Χριστό ο Παύλος. Θα στήσει τη βάση του σε μεγάλα κέντρα. Εκεί θα ιδρύσει τις πρώτες Εκκλησίες από εκεί θα εξαποστείλει Ιεραποστόλους- Δασκάλους, για να κηρύξουν το Ευαγγέλιο, να επεκτείνουν και να εδραιώσουν τη βασιλεία του Θεού. Τον συναντούμε αργότερα στο «κλεινόν άστυ», την Αθήνα. Κάθε Ασιάτης στη θέση του θα ένιωθε μειονεκτικά. Όχι ο Παύλος. Αυτός γνωρίζει να αξιοποιεί την κάθε ευκαιρία για να μιλήσει για τον Χριστό και την ανάσταση Του. Μεταβάλλει σε άμβωνα το επισημότερο βήμα της πολιτικής, φιλοσοφικής και δικαστικής ζωής των Αθηναίων, τον Άρειο Πάγο! Κι έχει το κήρυγμά του άμεσα αποτελέσματα. Πέρασαν χρόνια, ο Παύλος μεταφέρεται πάνω σε ένα πλοίο δέσμιος από την Καισαρεία της Παλαιστίνης στη Ρώμη. Μαζί του κι άλλοι δέσμιοι, ενώ ένα στρατιωτικό άγημα με διοικητή τον Ιούλιο τους συνοδεύει. Ο ταλαιπωρημένος δέσμιος επιβάλλεται στον εκατόνταρχο Ιούλιο. Αλλά και ο καπετάνιος του πλοίου κι όλο το πλήρωμα και οι ειδωλολάτρες επιβάτες αναγνωρίζουν την ξεχωριστή προσωπικότητά του, που συνδύαζε το δυναμισμό με την αγιότητα, την ευφυΐα με τη σεμνότητα, την επιβολή με την απλότητα. Ο άσημος φυλακισμένος αποδεικνύεται ουσιαστικά καπετάνιος για το πλοίο και εκατόνταρχος για το στράτευμα. Όπου κι αν βρισκόταν ο Παύλος, και σε χώρους έξω από την Εκκλησία, θα τοποθετούνταν ασφαλώς στη θέση του αρχηγού. Ήταν μία προσωπικότητα άριστα συγκροτημένη, πολυτάλαντη και ηγετική. Ήταν μία σπάνια φυσιογνωμία και δεν θα ήταν, βέβαια, εφικτό να τον μιμηθεί ο καθένας. Καθώς όμως τιμούμε τη μνήμη του κάθε Τετάρτη στα μαθήματα της ερμηνείας των επιστολών του, νομίζω ότι αξίζει να ακούσουμε την προτροπή του Ι. Χρυσοστόμου, που τον αγάπησε και τον μιμήθηκε στα μέτρα των δικών του δυνατοτήτων· «Σπουδάσωμεν πρὸς τὸν ἐκείνου ζῆλον ἐλθεῖν, ἴνα δυνηθῶμεν καὶ τῶν αὐτῶν ἀγαθῶν ἐπιτυχεῖ»! Ας προσπαθήσουμε να αποκτήσουμε το δικό του θεϊκό ζήλο για να απολαύσουμε όπως και εκείνος των αγαθών. Όλοι μας είμαστε μέλη του σώματός Του, της Εκκλησίας Του. Η εποχή μας δεν διακρίνεται για τον θρησκευτικό ζήλο. Άλλα πρότυπα θαυμάζει ο σημερινός άνθρωπος, άλλες επιδιώξεις μοχθεί. Αναλώνεται σε ενδογήινες και κοσμικής νοοτροπίας επιλογές κινητά τηλέφωνα, face book, κ.λ.π. αλλά αυτές οι επιλογές τελικά. συχνά πυκνά. τον απογοητεύουν. Ωστόσο, όσοι πιστοί, δεν πρέπει να παρασυρόμαστε από το ρεύμα του κόσμου τούτου. Είμαστε διαλεγμένοι από τον Κύριο! Μπορούμε και οφείλουμε να παραδειγματισθούμε από τον Παύλο. Οφείλουμε και πρέπει να γίνουμε μιμητές του Αποστόλου των Εθών και της Εκκλησίας μας Αγ. Παύλου. Παράδειγμα ο φλογερός ζήλος του. Να θερμανθεί και η δική μας καρδιά από αγάπη προς τον Κύριο! Πόσο διαφορετική θα γίνει τότε η ζωή μας! Από τη γιγάντια προσωπικότητα αυτού του ανθρώπου, του οποίου η λαλιά ακούστηκε όπου φυτρώνει η ελιά -δηλαδή στην περιοχή που βρέχεται από τη Μεσόγειο- ένα ακόμα στοιχείο θα σχολιάσουμε, που έχει να κάνει με το όνομά του. Το παραδίδει η ιστορία με 3 μορφές: Σαούλ, Σαύλος, Παύλος. Αυτά τα 3 ονόματα αποκαλύπτουν 3 ξεχωριστά προσόντα: α) την ιουδαϊκή καταγωγή και θρησκεία, Β) την ελληνική παιδεία και διανόηση, Γ) τη ρωμαϊκή υπηκοότητα. Αυτά τα προσόντα μαζί με τα άλλα εξαιρετικά φυσικά χαρίσματα του Παύλου, τα οποία επένδυσε το Άγ. Πνεύμα, του εξασφάλισαν τις προϋποθέσεις για να ανταποκριθεί στην κλήση του Θεού «τέθεικά σὲ εἰς φῶς ἐθνῶν», να υποτάξει «πᾶν ὕψωμα ἐπαιρόμενον… εἰς ὑπακοὴν Χριστοῦ». Υψηλότερη βαθμίδα για την προσέγγιση στον Θεό, από εκείνη στην οποία ανέβαζε τον άνθρωπο η Ιουδαϊκή θρησκεία, δεν υπήρχε. Ο Σαούλ είχε το προνόμιο να ανήκει στον περιούσιο, στον εκλεκτό λαό του Θεού.
«Ἑβραῖος ἐξ Ἑβραίων» και μάλιστα ζηλωτής Φαρισαίος κατείχε την αποδεκτή λατρεία, τις υποσχέσεις του Θεού και τις προφητείες για τον αναμενόμενο Μεσσία. Όλα αυτά, μάλιστα, τα δίδασκε ως ραβίνος. Λόγιος, κάτοχος της ελληνικής γλώσσας-παιδείας, είχε γεννηθεί στην πολυάνθρωπη Ταρσό της Κιλικίας, όπου κυριαρχούσε ο Ελληνισμός, ο Σαούλ εξελληνίσθηκε. Αυτό δηλώνει το όνομά του Σαύλος. Η ελληνική γλώσσα ήταν τότε παγκόσμια και η ελληνική διανόηση είχε ήδη δώσει τα καλύτερα δείγματά της. Με το εφόδιο αυτό ο Σαύλος είχε πρόσβαση όχι μόνο στους Εβραίους και τους προσήλυτους, που έρχονταν στη Συναγωγή, αλλά και στον πολιτισμένο κόσμο. Ο τίτλος του ρωμαίου πολίτη, περιζήτητος για την εποχή, έδωσε στον Παύλο τη δυνατότητα να κινείται με άνεση μέσα στην απέραντη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Απολαμβάνει την ιδιαίτερη φροντίδα του Ρωμαίου Χιλίαρχου στα Ιεροσόλυμα και σώζεται από τον εβραϊκό φανατισμό στο δικαστήριο της Καισάρειας, όπου «επικαλείται τον Καίσαρα». Έτσι κατορθώνει να αλιεύσει ψυχές στον Χριστό ακόμη και από την «οἰκίαν τοῦ Καίσαρος». Στα 3 ονόματα του Παύλου, συμφιλιώνονται, εξαγνίζονται και αξιοποιούνται οι 3 μεγάλες δυνάμεις της εποχής: Ιουδαϊσμός, Ελληνισμός, Ρωμαϊκή Εξουσία. Ότι καλό υπήρχε σ’ αυτές το αξιοποίησε και το έθεσε στην υπηρεσία της ανθρωπότητας ο Παύλος και της Εκκλησίας. Αυτό έπρεπε να το προσέξει η Ευρώπη και θα έπρεπε να ζητήσει συγγνώμη από τον Πνευματικό της Πατέρα. Να πετάξει τα «σκύβαλα», που στο πέρασμα των 20 αιώνων συσώρευσε, και να ξαναγυρίσει στην πίστη όπου εκείνος ο Παύλος προς το πρόσωπο του Χριστού και της Εκκλησίας μας εξ αρχής την οδήγησε. Αυτό νομίζουμε ότι θα ήταν το πιο θετικό βήμα για την πραγματική ευημερία και την αληθινή ενότητα των λαών. Η ζωή του Αποστόλου Παύλου εύχομαι να είναι παράδειγμα μίμησης και αγιασμού προς όλους μας Αμήν.
†Αρχιμ. Σπ. Κατραμάδος