ΣΧΟΛΗ ΓΟΝΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΝΟΡΙΑ
Όρια με τους συζύγους μας με τα παιδιά μας, όρια με τους γονείς μας και με τα αδέρφια μας, όρια με τους εργοδότες μας και με τους προϊσταμένους μας…
Οφείλουμε με όλους αυτούς να θέσουμε σωματικά, υλικά, πνευματικά, συναισθηματικά και διανοητικά όρια στη ζωή μας.
Το «φορτίο» το δικό μας, το οποίο είναι ο κόπος του καθημερινού μας μόχθου δεν το φορτώνουμε σε άλλους «έκαστος γαρ το ίδιον φορτίον βαστάσει».
Υπάρχουν και πράγματα, που δεν μπορούμε να κάνουμε εμείς για τους άλλους, δεν μπορούμε να φορτωθούμε πάντοτε τα «βάρη» τους, αλλά δεν θα αγνοήσουμε και τα λόγια του Αποστόλου Παύλου: «αλλήλων τα βάρη βαστάζετε, και ούτως αναπληρώσατε τον νόμο του Θεού».
Τα «βάρη» έχουν σχέση με φορτικά ελαττώματα των άλλων, με εξαιρετικά μεγάλες δυσκολίες στη ζωή, που δεν μπορούν ή δεν έχουν τη δύναμη να ξεπεράσουν. Αυτοί οι άνθρωποι χρειάζονται κάποιον, έναν καλό Σαμαρείτη, που με υπομονή και αγάπη θα τους στηρίξει.
Βρισκόμαστε σε μια συνεχή αλληλεπίδραση με τους άλλους ανθρώπους του περιβάλλοντος μας και για αυτό το ζήτημα της οριοθέτησης στη ζωή μας μπαίνει πολύ σοβαρά.
Η ίδια η φύση του Θεού μας δίνει την ιδέα, για το τι και πώς είναι τα όρια. Μας λέει ότι είναι «Αγάπη» και δεν είναι «σκοτάδι». Θέτει όρια σ’ ό,τι επιτρέπει να γίνεται μέσα στο χώρο Του και στη δημιουργία Του. Προστατεύει το χώρο του και δεν αφήνει να εισχωρήσει σ’ αυτόν το κακό.
Α΄ ΝΑ ΜΗΝ ΕΚΜΕΥΑΛΛΕΥΟΜΑΣΤΕ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ:
Για να μην χρειαστεί να εκμεταλλευτώ τον άλλον προϋποθέτει ότι γνωρίζω, ποιος είμαι και ποιος δεν είμαι, πού ανήκω, ποιος είναι ο χώρος μου και πού αρχίζει ο χώρος του άλλου. Όλα αυτά μου δίνουν μια εικόνα της προσωπικής ευθύνης για τη ζωή μου.
«Κυριαρχικοί» τύποι ανθρώπων:
- Όταν δεν μπορούμε να ανεχτούμε ένα «όχι» από τους συνανθρώπους μας, ούτε από την ίδια μας την οικογένεια,
- Όταν είμαστε άνθρωποι, που δε δίνουν σημασία στα όρια των άλλων,
- Όταν μεταθέτουμε σε άλλους τις δικές μας ευθύνες.,
- Όταν χρησιμοποιούμε διάφορους τρόπους και χειρισμούς για να καταφέρνουμε τους άλλους να κουβαλάνε τα δικά μας «φορτία»,
- Όταν ρίχνουμε το φταίξιμο στους άλλους για κάθε δυσκολία, που αντιμετωπίζουμε και πάντα χρειαζόμαστε κάποιον που να φροντίζει για εμάς,
- Όταν δεν προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε το παραμικρό πρόβλημά μας και επιδιώκουμε να το αναλάβει κάποιος άλλος (σύζυγος, φίλος, αδελφός, γονιός, συνεργάτης) κι έτσι αναζητάμε την εύκολη λύση,
- Όταν είμαστε τόσο απασχολημένοι με τις δικές μας ανάγκες και επιθυμίες, που ενώ τα ζητάμε όλα από τους άλλους, οι ίδιοι δεν είμαστε διατεθειμένοι να ασχοληθούμε με τα προβλήματα των άλλων, ούτε και των πιο κοντινών μας,
- Όταν κάποιος μας αρνηθεί κάτι, αυτό μας προκαλεί ένα άσχημο συναίσθημα, νιώθουμε δυσάρεστα, αρνητικά, ψυχραινόμαστε, σαν να τους έχουμε απορρίψει,
- Όταν μας είναι δύσκολο να δεχτούμε ότι το να έχει ο συνάνθρωπός μας όρια, όχι απλώς είναι κάτι που είναι καλό για αυτόν αλλά και αναγκαίο, απαραίτητο για τη ζωή του.
Η διδασκαλία των Πυθαγορείων: «Μην δεχθείς ποτέ στα μάτια σου τον ύπνο, πριν εξετάσεις προσεχτικά τα έργα της ημέρας, ρωτώντας τον εαυτό σου:
-Σε τι έσφαλα; -Τι καλό έκανα; -Τι έπρεπε να κάνω και το παρέλειψα; Αφού αρχίσεις από το πρώτο έργο της ημέρας, προχώρα μέχρι το τελευταίο».
Και εμείς με βάση το θέμα μας θα συμπληρώναμε: «Ποιον εκμεταλλεύτηκα, έστω και χωρίς να το έχω επιδιώξει; Κι όταν ο άλλος με εκμεταλλεύτηκε εγώ, τι στάση πήρα, πώς τον αντιμετώπισα; Ποια ήταν η δική μου αντίδραση;».
Β΄ ΜΗΝ ΑΦΗΝΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ ΝΑ ΜΑΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΟΝΤΑΙ:
Όταν οι άλλοι δε σέβονται τα δικά μας όρια.
Προϋποθέτει να έχουμε εμείς τον έλεγχο του εαυτού μας και να δίνουμε στους άλλους να καταλάβουν ότι υπάρχουμε ανεξάρτητα από αυτούς.
Μια λέξη, που χρειάζεται για να θέσουμε τα όριά μας είναι το «όχι», όταν πραγματικά δεν μπορούμε.
Η παγίδα του «ναι»:
- Επειδή θέλουμε να πιστεύουν για μας ότι είμαστε εξαιρετικά ικανά άτομα, υπεύθυνα , αξιόπιστα , αναντικατάστατα,
- Επειδή νομίζουμε ότι τίποτα δεν μας σταματά και μπορούμε να αντιμετωπίσουμε όλες τις δυσκολίες,
- Επειδή φοβόμαστε, πώς θα μας κρίνουν οι άλλοι, επιθυμούμε να είμαστε αρεστοί, μοναδικοί, κτλ (ανθρωπαρέσκεια ),
- Επειδή πιθανότατα να το έχουμε μάθει από πολύ μικρή ηλικία, μέσα από την οικογένειά μας.
Για αυτό πρέπει μέσα στην οικογένεια πρέπει να ενθαρρύνεται η προσωπική έκφραση κάθε μέλους της. Όταν διδάσκεται το παιδί ότι το «όχι» σε κάθε περίπτωση αποτελεί αγένεια, τότε πολύ εύκολα υιοθετεί αυτές τις απόψεις και τις διατηρεί και στην ενήλικη ζωή του. Αρκετοί από μας έχουμε διδαχθεί από την οικογένειά μας ότι η οριοθέτηση είναι μια αντιχριστιανική, κακοπροέραιτη και κυρίως εγωιστική θέση.
Να αναλαμβάνουμε το προσωπικό μας «φορτίο» της ζωής μας με το να είμαστε υπεύθυνοι και ώριμοι άνθρωποι. Στα δε «βάρη», που προσφερόμαστε να σηκώσουμε από το εξωτερικό μας περιβάλλον, να είμαστε προσεχτικοί για να μην πέφτουμε θύματα εκμετάλλευσης. «Δεν κατηγορώ τόσο αυτόν που επεκτείνεται, αλλά εκείνον που είναι έτοιμος να παραχωρήσει», μας λέει ο Θουκυδίδης για αυτή την περίπτωση. Έτσι ενισχύουμε τη φιλαυτία και την ασυδοσία των άλλων και παράλληλα εξαντλούμαστε και εμείς, γιατί οι δυνατότητές μας σαν ανθρώπινα πλάσματα είναι περιορισμένες.
Ας δούμε δύο ξεχωριστές περιπτώσεις ορίων:
- Η μια αφορά την πατρική μας οικογένεια και
- Η άλλη τη σχέση μας με το /τη σύζυγο.
Η περίπτωση της πατρικής μας οικογένειας: Όταν διαχειριζόμαστε σωστά το πρόβλημα ορίων στη σχέση μας, τότε έχουμε κάνει το πρώτο βήμα. Όταν θα έχουμε εντοπίσει όλα εκείνα τα σημεία, που μας επηρεάζουν, ως προς αυτό θα έχουμε κάνει το δεύτερο βήμα στο σωστό δρόμο.
Τίποτα δεν ξεκαθαρίζει τα όρια αυτά τόσο καλά στην πατρική μας οικογένεια, όσο η συγνώμη, να μην αρνούμαστε να συγχωρήσουμε κάποιο μέλος της οικογένειάς μας, που στο παρελθόν μας έχει ταλαιπωρήσει και πικράνει.
Ο γάμος: Δημιουργείται μεγάλη σύγχυση και μπέρδεμα, όταν ο ένας από τους δυο συζύγους δεν είχε ποτέ πριν οριοθετηθεί και όταν χρησιμοποιεί τον άλλον ως υποχείριό του. Αν ξεπεράσουμε τα σωστά όρια της αγάπης μας, θα καταλήξουμε στο θυμό και στην πίκρα, που μεταλλάσσεται σε κακία, δηλαδή σε δηλητήριο ψυχής.
Οι οικογενειακές κρίσεις, που θα προκύπτουν, θα καταρρακώνουν την ψυχική και τη σωματική υγεία μας και το μέλλον των παιδιών μας.
Δεν πρέπει να επιτρέπουμε στους συζύγους μας να βγαίνουν έξω από τα όριά τους, να παραβιάζουν την ομαλή λειτουργία της, διαφορετικά να τους αφήνουμε να υποστούν τις συνέπειες της συμπεριφοράς τους. Ίσως με αυτό τον τρόπο αυτοί να ωριμάσουν και να ησυχάσουμε εμείς και τα παιδιά μας.
- «Ζήτησα από το Θεό να μου πάρει τις κακές συνήθειές μου. Ο Θεός είπε ΟΧΙ. Δεν είμαι εγώ αυτός, που θα το κάνει αυτό, εσύ πρέπει να τις παρατήσεις.
- Ζήτησα από το Θεό να μου δώσει υπομονή. Ο Θεός είπε ΟΧΙ. Η υπομονή είναι υποπροϊόν των δοκιμασιών, δε δίνεται, μαθαίνεται.
- Ζήτησα από το Θεό να μου δώσει ευτυχία. Ο Θεός είπε ΟΧΙ. Εγώ σου δίνω ευλογίες, η ευτυχία είναι δικό σου θέμα.
- Ζήτησα από το Θεό να με απαλλάξει από τους πόνους. Ο Θεός είπε ΟΧΙ. Οι θλίψεις σε απομακρύνουν από τις κοσμικές μέριμνες και σε φέρνουν πιο κοντά σε μένα.
- Ζήτησα από το Θεό να με αναπτύξει πνευματικά. Ο Θεός είπε ΟΧΙ. Εσύ μόνος σου πρέπει να αυξηθείς. Εγώ θα σε κλαδέψω για να σε κάνω καρποφόρο.
- Ζήτησα από το Θεό να μου δώσει ό,τι χρειάζομαι για να απολαύσω τη ζωή. Ο Θεός είπε ΟΧΙ. Θα σου δώσω τη ζωή, για να τα απολαύσεις όλα.
- Ζήτησα από το Θεό να με βοηθήσει να αγαπάω τους άλλους, όπως αυτός με αγαπάει. Ο Θεός είπε: Επιτέλους κατάλαβες.
Τα καλύτερα όρια είναι τα όρια της αγάπης: Είναι υψηλή ποιότητα ζωής, το να απαρνιέται κανείς τον εαυτό του για τους άλλους. Είναι απαραίτητη όμως η προϋπόθεση να μπαίνουν όρια για να λειτουργεί σωστά. Όσο πιο πολλά «δίνουμε» από αγάπη με την υγιή και σωστή έννοια της ελευθερίας και της αγάπης, τόσο πιο πολύ καρπό θερίζουμε και τόσο πιο ελεύθεροι γινόμαστε.
Ο κανόνας στη ζωή μας σύμφωνα με τη διδασκαλία του Κυρίου μας είναι ότι πρέπει να κρατάμε την καρδιά μας ανοιχτή και γεμάτη συμπάθεια για τα προβλήματα των άλλων ακόμα και στην περίπτωση, που δεν μπορούμε να τους βοηθήσουμε. Πολλές φορές είναι αρκετό στο να τους δείξουμε κατανόηση ή να τους στείλουμε σε κατάλληλα πρόσωπα, που θα είναι σε θέση να τα βοηθήσουν.
Επίσης πολύ σημαντικό για την πορεία και την εξέλιξη των προβλημάτων των συνανθρώπων μας και για τις ανάγκες τους είναι να προσευχόμαστε θερμά για αυτούς.
Όταν όμως μπορούμε όσο πιο πολλά να «δίνουμε», με τη σωστή έννοια της ελευθερίας της αγάπης και της ολόψυχης προσφοράς που ενεργεί ό Θεός μέσα μας, τόσο πιο πολύ καρπό θα θερίζουμε και τόσο πιο ελεύθεροι εσωτερικά θα γινόμαστε.
MHN EKMETAΛΛΕΥΕΣΑΙ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ ΚΑΙ ΜΗΝ ΤΟΥΣ ΑΦΗΝΕΙΣ ΝΑ ΣΕ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΟΝΤΑΙ