Στο Ευχολόγιο της Εκκλησίας μας υπάρχει μία ακολουθία πολύ διαδεδομένη. Αυτή φέρει τον τίτλο: «Ακολουθία του Μικρού Αγιασμού». Ως ακολουθία της Εκκλησίας ανήκει στις μυστηριακές τελετές. Δηλ. με την επενέργεια της επικλήσεως του Παναγίου Πνεύματος δια των ιερών καθαγιαστικών ευχών καθίσταται το νερό, αγιασμός.
Ο Μικρός Αγιασμός τελείται ανά πάσα στιγμή και σε κάθε περίπτωση και περίσταση. Αυτό σημαίνει ότι προσκαλείται ο ιερέας να τελέσει Μικρό Αγιασμό σε οικία ενοριτών του. Ο ιερέας διαβάζει το Μικρό Αγιασμό και στο τέλος προσθέτει την ιδιαίτερη «ευχή επί θεμελίου οίκου» η «ευχή όταν μέλλη τις εισελθείν εις οίκον νέον» Θα λέγαμε με απλά λόγια ότι ο Μικρός Αγιασμός είναι μια ακολουθία που συνδέεται και ταιριάζει με όλες τις εκφάνσεις της ζωής του ανθρώπου.
Ο Μικρός Αγιασμός, κατά την Παράδοση της Εκκλησίας, τελείται συνήθως στους Ι. Ναούς κάθε Πρωτομηνιά. Επίσης τελείται και στα σπίτια των πιστών. Δεν υπάρχει κανένας απολύτως κανόνας για τη συχνότητα της τελέσεώς του. Μπορεί όμως ο κάθε πιστός να αγιάζει το σπίτι του προσκαλώντας τον ιερέα για να τελεί, μόνο αυτός, τον Μικρό Αγιασμό όποτε υπάρχει ανάγκη και κάποιος λόγος.
Για την τέλεση του Μικρού Αγιασμού απαιτούνται εκ μέρους των πιστών τα πιο κάτω: Πρώτα προετοιμάζεται ο χώρος όπου θα τελεσθεί ο Μικρός Αγιασμός. Συνηθίζεται να είναι ο καλύτερος χώρος του σπιτιού μας π.χ. το σαλόνι, η εάν υπάρχει κάποιο εικονοστάσιο στο σπίτι να τελείται σ’ εκείνον τον χώρο, που είναι ο τόπος προσευχής της κατ’ οίκον Εκκλησίας. Τοποθετείται στον χώρο που επιλέξαμε ένα τραπέζι στο ύψος της τραπεζαρίας που τρώμε.
Πάνω στο τραπέζι απλώνεται ένα καθαρό λευκό τραπεζομάνδηλο κι έπειτα τοποθετούνται: α) ένα μπολ με καθαρό νερό, β) ένα ματσάκι βασιλικό, γ) μία εικόνα του Χριστού η της Παναγίας με το Χριστό, δ) το λιβανιστήρι-θυμιατό με καρβουνάκι και θυμίαμα. Ποτέ δεν τοποθετούμε πάνω στο αναμμένο καρβουνάκι πολλά σπυριά θυμιάματος, παρά μόνον ένα- δύο και αυτό το κάνει ο Ιερεύς. ε) το κανδήλι, στ) δύο κεράκια σε κηροπήγια, ζ) λευκή μικρή πετσέτα, και η) τα ονόματα Υπέρ Υγείας (ποτέ δε γράφουμε στο Μικρό Αγιασμό ονόματα υπέρ αναπαύσεως κεκοιμημένων και φυσικά ποτέ δε γράφουμε λίστες ολόκληρες ονομάτων. Καλό θα είναι να γράφονται τα ονόματα μόνον της οικογένειας για την οποία τελείται ο Μικρός Αγιασμός).
Ο Αγιασμός πίνεται απ’ ευθείας χωρίς νηστεία. Υπάρχει μια ευλαβική συνήθεια καθημερινά κατά τα πρωινά, προ της βρώσεως οποιασδήποτε τροφής ή ποτού, να πίνεται ο Αγιασμός μετά τη βρώση του αντιδώρου. Ο Αγιασμός επίσης φυλάσσεται στο εικονοστάσι του σπιτιού μας και ποτέ δε χαλάει. Αυτό το γράφουμε γιατί πολλοί μπορεί να νομίζουν ότι εάν περάσουν δέκα η και παραπάνω χρόνια ο Αγιασμός χαλάει και πρέπει να τον πετάξουν.
Ο Αγιασμός είναι ένα διαρκές θαύμα στη ζωή της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Ακόμη πρέπει να σημειώσουμε ότι ποτέ δεν πρέπει να λαμβάνουμε «αγιάσματα» από κανέναν όταν δε γνωρίζουμε την ποιότητα της πίστεως εκείνου που μας τα προσφέρει ή αν αυτός που τέλεσε τον Αγιασμό ήταν κανονικός Κληρικός της Εκκλησίας μας. Το κύτταρο της μυστηριακής και αγιαστικής ζωής των Ορθοδόξων Χριστιανών είναι μόνο η Ενορία και οι Ιερείς της και στη συνέχεια τα Ι. Σεβάσματα, δηλ. οι Ι. Μονές και τα Αγιάσματα. Αυτοί είναι οι τόποι και τα πρόσωπα που οφείλουμε να τιμούμε και εμπιστευόμαστε όλοι μας ανεπιφύλακτα.
Ο Ιερέας που προσέρχεται στην οικία ενορίτη του να τελέσει το Μικρό Αγιασμό απαραιτήτως θα πρέπει να φέρει: α) το Ι Επιτραχήλιο που είναι το ιδιαίτερο εκείνο πολύχρωμο
ύφασμα που το φορά ο Ιερέας επί του τραχήλου του, δηλ. του λαιμού του, β) τον Τ. Σταυρό, το σύμβολο της πίστεώς μας, γ) το Ι. Ευαγγέλιο, και δ) το Ευχολόγιο που είναι ιερατικό βιβλίο και περιέχει τις αγιαστικές, μυστηριακές και περιστατικές, Ι. Ακολουθίες και Ευχές της Εκκλησίας.. Ο Ιερέας μετά πάσης ευλαβείας τελεί την Ακολουθία Το θυμίαμα προσφέρεται κατά την ανάγνωση του Αποστόλου. Πάντοτε το θυμίαμα ευλογείται υπό του Ιερέως και σταυρώνεται. Πρώτα θυμιάζεται το εικόνισμα και έπειτα όλος ο κόσμος της οικίας..
Κατά την ψαλμωδία του «Σώσον Κύριε τον λαόν σου…» ο Ιερέας λαμβάνει τον Τ. Σταυρό στα χέρια του και τον βάζει εντός του νερού-αγιασμού στην όρθια στάση του και δημιουργεί δια των χειρών του σημεία του σταυρού εντός του νερού, βγάζει τον Σταυρό από τον αγιασμό και ραντίζει τα εικονίσματα και το λαό.. Ο Ιερεύς ενώ ραντίζει, ψάλλει το τροπάριον «Σώσον Κύριε τον λαόν σου» κι αν ο κόσμος είναι πολύς ψάλλει και έτερα τροπάρια όπως το: «Των σων δωρεών, αξίους ημάς ποίησον…» η «Πηγήν ιαμάτων έχοντες…».
Στο τέλος της ακολουθίας ο Ιερέας δίνει συμβουλές στους τελέσαντας πιστούς για τη φύλαξη του αγιασμού και δεν παραλείπει να τους μιλήσει για το Θεό και τη χρησιμότητα των Αγ. Μυστηρίων και των Ι. Ακολουθιών ή ακόμη δεχόμενος το κέρασμά τους και κατά την διάρκεια αυτού δεν παραλείπει να γνωρισθεί μαζί τους και ν’ αναπτύξει όχι συζητήσεις και κουτσομπολιά ή θέματα κοσμικά αλλά κάποιο πνευματικό θέμα. Εάν υφίστανται ψάλτες τότε εκείνοι απαντούν στα ψαλτικά μέρη, εάν όμως όχι τότε ο διάκονος, ο οποίος και θα ψάλλει και τον Απόστολο και άν απουσιάζουν άπαντες τότε εξυπακούεται ότι όλα θα τα ψάλλει ο Ιερέας.
Ακόμη να σημειώσουμε ότι τις ευχές της Εκκλησίας μας που είναι αποτυπωμένες στο «Ευχολόγιον» τις διαβάζει μόνον ο Ιερέας και ποτέ λαϊκός. Ο Ιερέας έχει την ειδική Ιερωσύνη και μπορεί ακωλύτως να τελεί όλα τα Μυστήρια και τις Ακολουθίες της Εκκλησίας και να διαβάζει τις Ευχές στο Λαό του Θεού, ενώ ο λαϊκός μετέχει μόνο αγιαζόμενος από τον Ιερέα και ποτέ δεν αγιάζει τους άλλους. Δυστυχώς, υπάρχουν και περιπτώσεις πλάνης όταν κάποιοι άνθρωποι αντικαθιστούν ή θέλουν να αντικαθιστούν τους Ιερείς και πλανούν τους ανθρώπους με το να τους σταυρώνουν, τους ξεματιάζουν και τους συμβουλεύουν, πράξεις που μπορούν να κάνουν μόνον οι Κληρικοί. Ακολούθως αναφέρουμε επιγραμματικά μερικές περιπτώσεις που τελείται ο Μικρός Αγιασμός.
Α) Σε αγορά καινούργιας οικίας ή διαμέρισμα ή σε κατάστημα-μαγαζί που ενοικιάζουμε και κατοικούμε για πρώτη φορά.
Β) Σε αγορά νέων οχημάτων, και γενικά μέσων μαζικής μεταφοράς.
Γ)Σε αγρούς, (χωράφια και κτήματα καλλιεργήσιμα ή μη) .
Δ) Σε ζώα και σε μονάδες ζωοτροφίας.
Πηγή Ενοριακό Φυλλάδιο 26 ιαν 14, 2 Φεβ 14