«ΗΛΘΕ ΓΑΡ Ο ΥΙΟΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΖΗΤΗΣΑΙ ΚΑΙ ΣΩΣΑΙ ΤΟ ΑΠΟΛΩΛΟΣ»
Πηγή Κήρυγμα Κυριακής 31 Ιαν 2016
Σεβαστοί Πατέρες και αγαπητοί αδελφοί,
Δοξασμένο το όνομα του Θεού που και σήμερα αξιωνόμαστε να είμαστε στο Ναό του, να τον ευχαριστήσουμε για τις εμφανείς και αφανείς ευεργεσίες Του, να Τον παρακαλέσουμε να δυναμώνει την πίστη μας και να φωτίζει τη ζωή μας.
Η σημερινή ευαγγελική περικοπή αποτελεί συνέχεια της προηγούμενης Κυριακής. Ο Κύριος εισέρχεται στην Ιεριχώ όπου για μια ακόμα φορά ξεχειλίζει η απέραντη αγάπη Του για τον άνθρωπο, επιτελώντας δύο θαύματα. Την προηγούμενη Κυριακή, αρχικά θεραπεύει τη σωματική ασθένεια, δίνοντας το φώς σ’ έναν τυφλό. Στη συνέχεια σήμερα,, θεραπεύει και την πνευματική ασθένεια, χαρίζοντας το φως της μετανοίας σ’ έναν αμαρτωλό και πνευματικά τυφλό.
Όπως αναφέρει ο Ευαγγελιστής Λουκάς, στην πόλη της Ιεριχούς ζούσε κάποιος ονόματι Ζακχαίος, ο οποίος ήταν αρχιτελώνης, δηλαδή εισέπραττε φόρους για λογαριασμό των Ρωμαίων κατακτητών. Στη συνείδηση του Ιουδαϊκού λαού οι τελώνες ήταν ταυτισμένοι με τη φιλαργυρία, την απληστία, την πλεονεξία, τη διαφθορά. Κι αυτό διότι, εκμεταλλευόμενοι τη θέση εξουσίας που είχαν, καταπίεζαν και αδικούσαν το λαό, κυρίως τους αδυνάτους και φτωχούς και αποκόμιζαν πολλά παράνομα κέρδη.
Ο Ζακχαίος λοιπόν, πρόσωπο μισητό στον Ιουδαϊκό λαό, μαθαίνει ότι ο Χριστός έρχεται στην πόλη και σπεύδει να τον συναντήσει. Όμως υπήρχε μια δυσκολία. Ο κόσμος ήταν πολύς. Κι αυτός τόσο μικρόσωμος, ώστε δεν μπορούσε να δει από κοντά τον Ιησού. Γι’ αυτό ανέβηκε σε μια συκομουριά για να μπορέσει να τον δει όταν θα πέρναγε από εκεί. Όταν έφτασε ο Κύριος του είπε: «Ζακχαίε, κατέβα αμέσως γιατί σήμερα πρέπει να μείνω στο σπίτι σου.» Εκείνος κατέβηκε γρήγορα και τον υποδέχθηκε με πολλή χαρά. Το γεγονός αυτό σκανδάλισε τον κόσμο και όλοι απορούσαν πώς είναι δυνατόν ο Κύριος να μένει σε σπίτι ενός τόσο αμαρτωλού ανθρώπου. Και τότε συμβαίνει κάτι παράδοξο: Ο άπληστος και φιλάργυρος τελώνης δίνει υπόσχεση στον Κύριο να επανορθώσει τις αδικίες που έκανε, δίνοντας τα μισά από τα υπάρχοντά του στους φτωχούς καθώς και επιστρέφοντας στο τετραπλάσιο όσα χρήματα είχε κερδίσει με απάτη. Ο Κύριος τονίζει τη σημασία της έμπρακτης μετάνοιας «ΣΗΜΕΡΟΝ ΣΩΤΗΡΙΑΝ ΤΩ ΟΙΚΩ ΤΟΥΤΩ ΕΓΕΝΕΤΟ », ονομάζει τον Ζακχαίο απόγονο του Αβραάμ και ότι ο Ίδιος ήρθε στον κόσμο για να σώσει «το απολωλός» δηλαδή αυτούς που έχουν χάσει το δρόμο τους.
Ας δούμε λοιπόν μερικές σκέψεις πάνω στην ευαγγελική περικοπή.
Πρώτον, η στάση του Κυρίου Ιησού έναντι της αμαρτίας, ως πνευματικής ασθένειας η οποία, πάση θυσία, πρέπει να παταχθεί. Ο αμαρτωλός αντιμετωπίζεται από την Εκκλησία μας ως μεγάλος ασθενής, προς τον οποίο οφείλεται αγάπη και ηθική ενίσχυση προκειμένου να ξεπεράσει την ψυχική του ασθένεια. Ο Χριστός και η Εκκλησίας Του διδάσκουν την απέχθεια κατά της αμαρτίας, και την αγάπη προς τον αμαρτωλό. Στην ίδια λογική ο Ἀγιος Ισαάκ ο Σύρος συμβουλεύει τον καθένα που είναι έτοιμος να επιτεθεί στον αμαρτωλό, ξεχωρίζοντας τον εαυτό του για την δήθεν αρετή του: «Μη μισήσεις τον αμαρτωλό, γιατί όλοι είμαστε υπεύθυνοι. Να μισείς τις αμαρτίες και να προσεύχεσαι γι’ αυτόν, για να μοιάσεις στον Χριστό, ο οποίος δεν αγανακτούσε κατά των αμαρτωλών, αλλά προσευχόταν γι’ αυτούς και τους θεράπευε.
Δεύτερον η στάση του Ζακχαίου. Αν και μπλεγμένος στην αμαρτία, δεν ήταν διεφθαρμένος. Παρόλο που ζούσε μια ζωή αδικίας και αρπαγής, εν τούτοις ήταν καλοπροαίρετος, στην ψυχή του υπήρχε μια λαχτάρα να δει το Χριστό «εἶχε ψυχὴ ἐπιτήδειαν (που επιδεχόταν) πρὸς ἀρετὴν την αρετή», μας λέει ο ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς. Γι’ αὐτὸ μπόρεσε νὰ κατεβεῖ ἀπὸ τὴν «συκομορέα» του, δηλαδὴ ἀπὸ τὸν ἐγωισμὸ καὶ τὴν φιλαυτία του, νὰ συναντήσει τὸν Χριστὸ ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους. Ὁ ἐγωισμὸς ἐγκλωβίζει καὶ δὲν ἀφήνει νὰ δοῦμε τὸν Θεό. Τοποθετεῖ ἕνα πέπλο ἀνάμεσα στὸν ἑαυτό μας καὶ τοὺς ἄλλους. Ὑψώνει ἕνα ἀδιαπέραστο τεῖχος ἀνάμεσα στόν Θεό καί τόν συνάνθρωπο. Ὀ Ζακχαῖος επίσης ἧταν «μικρόσωμος».
Εἷχε και φυσικά καί πνευματικά ἐμπόδια που δέν τόν ἄφηναν νά συναντήσει τόν Χριστό. Ὅμως ὑπερνίκησε τὶς δυσκολίες που μέχρι τότε τὸν καθήλωναν στόν ἀτομικισμό του. Ταπεινώθηκε, ὑπερέβει τὸν ἴδιο του τὸν ἑαυτό. Η ταπείνωσή του τον οδήγησε στην αληθινή μετάνοια. Στην έμπρακτη μετάνοια. Δηλαδή στην αλλαγή στάσης ζωής. Αλλαγή νοοτροπίας και κοινωνικής συμπεριφοράς. Ο Ζακχαίος όχι μόνο θα ελεήσει τους φτωχούς, όχι μόνο θα επανορθώσει τις αδικίες, αλλά κυρίως από δω και στο εξής θα ζει κατά Θεόν.
Τρίτον οφείλουμε να δούμε σήμερα και τη δική μας στάση. Πολλές φορές συμβαίνει να έχουμε λανθασμένη αντίληψη για τον εαυτό μας και τους αδελφούς μας. Το γεγονός ότι ζούμε μες στην Εκκλησία και κάνουμε πνευματικό αγώνα, μας κάνει να πιστεύουμε ότι είμαστε ανώτεροι από τους άλλους. Έχουμε την ιδέα ότι οι άλλοιι είναι εμπαθείς, υποκριτές, με πολλά ελαττώματα και λίγες αρετές. Με βάση τις πλανεμένες εκτιμήσεις μας, δε διστάζουμε να τους κρίνουμε και κατακρίνουμε και κυρίως να τους καταδικάζουμε, είτε φανερά, είτε μέσα μας, στο νου και την καρδιά μας. Αποτέλεσμα; Αφ’ ενός να παραβλέπουμε τα δικά μας πάθη και ελαττώματα όπως κάνει η γκαμἠλα με την καμπούρα της, και αφ’ ετέρου να κατακρίνουμε αδελφούς μας, οι οποίοι, μπορεί φαινομενικά να δείχνουν αμαρτωλοί και άσωτοι, στα μάτια όμως του Παντογνώστη Θεού, να αποτελούν υπόδειγμα μετανοίας και ταπεινώσεως.
Πατέρες και Αδελφοί, η μετάνοια και η κίνηση του Ζακχαίου ας μας γίνει πράξη προς μίμηση. Η μετάνοια εἶναι ἡ ἀρχὴ μιᾶς πορείας στὴν ζωή μας, στὴν διάρκεια τῆς ὁποίας συνειδητοποιοῦμε ὅτι ὁ Θεὸς ἐνεργεῖ μέσα μας καὶ γύρω μας «πολυμερῶς καὶ πολυτρόπως». Νιώθουμε τότε τὸ ἐσωτερικὸ ἄγγιγμα τῆς Χάριτός Του μέσα ἀπὸ καταστάσεις καὶ γεγονότα τῆς καθημερινότητάς μας καὶ τότε ἀκοῦμε νὰ μᾶς λέει «σήμερον ἐν τῷ οἴκω σου δεῖ μὲ μεῖνε». Αὐτὸ σημαίνει ὄτι συναντᾶμε τὸν Θεὸ, κάθε φορά ποὺ ζοῦμε τὸ μυστήριο τῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ μέσα στη ζωή και στις δράσεις της Ἐκκλησίας. Ὅταν αἰσθανόμαστε τὴν Θεία Κοινωνία την τροφὴ, γιὰ νὰ μποροῦμε νὰ ζοῦμε μία ζωὴ ποὺ ἀρχίζει ἐδῶ, καὶ συνεχίζεται στὴν αἰωνιότητα. Ὅταν νιώθουμε τὴν ἐξομολόγηση λουτρὸ καθαρισμοῦ, ποὺ μᾶς πλένει ἀπὸ ἐνοχὲς καὶ μᾶς θεραπεύει ἀπὸ πάθη. Ὅταν φωτιζόμαστε ἀπὸ τὴν μελέτη καὶ τὴν ἀκοὴ τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ στὴ σύγχυση καὶ τὰ σκοτάδια τῆς ζωῆς. Ἀκόμη συναντᾶμε τὸν Θεὸ ὅταν ζοῦμε τὴν παρουσία Του μέσα στὸ θαῦμα τῆς ζωῆς καὶ τῆς φύσης ἢ στὸ μυστήριο τοῦ θανάτου. Στὶς δύσκολες καὶ ὀδυνηρὲς καταστάσεις ποὺ μᾶς συγκλονίζουν ἀλλὰ καὶ στὶς ὅποιες χαρούμενες στιγμὲς μᾶς γεμίζουν εὐτυχία.
Έτσι ζούσαν, έτσι μιλούσαν έτσι βίωναν αυτό κήρρυταν για τον Θεό και οι Άγιοι Τρεις Ιεράρχες, τη σύναξη των οποίων πανηγυρικώς εορτάσαμε χθες. Ο Μέγας Βασίλειος, Ο Γρηγόριος ο Θεολόγος και ο Ιερός Χρυσόστομος αγάπησαν το Θεό με όλη τους την ύπαρξη και αφιέρωσαν τη ζωή τους στη διακονία της Εκκλησίας. Έκαναν το Ευαγγέλιό Του πράξη. Για την αγάπη του Χριστού υπέμειναν εξορίες, αδικίες, ονειδισμούς, γενόμενοι έτσι γνήσιοι μαθητές Του. Αξιοποίησαν στο έπακρο τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος σε συνδυασμό με τις γνώσεις τους, με αποτέλεσμα να παραδώσουν στην Εκκλησία, αλλά και σ ‘όλη την ανθρωπότητα μια πλούσια πνευματική παρακαταθήκη. Με τους πύρινους και αγιοπνευματικούς λόγους τους στήριξαν την Εκκλησία σε εποχές δύσκολες. τότε που οι αιρέσεις ταλάνιζαν όλο το πλήρωμά της.
Μαζί με τους Τρεις Ιεράρχες, η Εκκλησία σήμερα προβάλλει τις μορφές δύο Ανάργυρων Ιατρών, του Κύρου και του Ιωάννου. Ονομάστηκαν Ανάργυροι διότι έθεσαν το χάρισμα που τους έδωσε ο Θεός, την επιστήμη της Ιατρικής, στη διακονία και θεραπεία του ασθενούς αδελφού, χωρίς να αμοίβονται γι’αυτό. Μάλιστα αγωνίζονταν όχι μόνο για την ανακούφιση από τον σωματικό πόνο, αλλά και την ανακούφιση της ψυχής από τα πάθη και την αμαρτία. Η ζωή τους αποτέλεσε ένα κήρυγμα του Ευαγγελίου.
Οι Άγιοι Τρεις Ιεράρχες, οι Άγιοι Ανάργυροι, αλλά και η μετάνοια του Ζακχαίου, ας είναι για μας λαμπροί οδοδείκτες στο δρόμο προς τον
Χριστό και τη Βασιλεία Του ΑΜΗΝ.
Πηγή Κήρυγμα Κυριακή 31 Ιαν 2016