Την Κυριακή 23 Φεβ 20 (της ΑΠΟΚΡΕΩ) πραγματοποίηθηκε σύντομη ομιλία του Πανοσιολογιώτατου Αρχιμανδρίτου π. Σπυρίδωνος Κατραμάδου που επιμελήθηκε το κείμενο, αναφερόμενος στην ομιλία τοῦ Μητροπολίτου Γέροντος Χαλκηδόνος Μελίτωνος Χατζῆ (1913-1989) που πραγματοποιήθηκε στὸν Μητροπολιτικὸ Ναὸ Ἀθηνῶν, τὴν Κυριακὴ τῆς Τυροφάγου, 8η Μαρτίου 1970. Η ομιλία είχε τίτλο ΚΑΤΗΓΟΡΩ ΤΗΝ ΥΠΟΚΡΙΣΙΑΝ… και εἶναι γνωστὴ ὡς ἡ ὁμιλία γιὰ τὸν καρνάβαλο.
Παρακολουθήστε το 10 λεπτο σχετικό βίντεο
ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΑΝΑΒΑΛΟ
ΤΟΥ †ΑΕΙΜΝΗΣΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΧΑΛΚΗΔΟΝΟΣ ΚΥΡΟΥ ΜΕΛΙΤΩΝΟΣ
ΕΠΜΕΛΕΙΑ †ΑΡΧΙΜ. ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΚΑΤΡΑΜΑΔΟΥ
Η Ομιλία δόθηκε στον Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών, την Κυριακή της Τυροφάγου, 8 Μαρτίου 1970.
«Αδελφοί μου, Τίποτε δεν καυτηρίασε ο Κύριος τόσο πολύ, όσο την υποκρισία. Και ορθώς, εις αυτήν είδεν, ότι υπάρχει πάντοτε ο μεγαλύτερος παραπλανητικός κίνδυνος, δηλαδή το εωσφορικόν αγγελοφανές φως. Είναι φοβερή η δύναμις της υποκρισίας. Τόσο γι αυτὸν που τη ζη και την ασκεί, όσο και γι αυτοὺς που την υφίστανται. Και είναι επικίνδυνη η υποκρισία, διότι ανταποκρίνεται προς βαθύτατον ψυχολογικόν αίτημα του ανθρώπου. Ο άνθρωπος θέλει να φανή αυτός που δεν είναι. Ακόμη και ενώπιον του εαυτού του και ενώπιον του Θεού. Και έτσι ξεφεύγει από την αλήθεια και την απλότητα και φυσικά και από την μετάνοιαν και την σωτηρίαν. Σε λίγες ώρες έξω από αυτόν τον ναό, έξω από την γαλήνην του, εις τους δρόμους αυτής της Πολιτείας, θα παρελάση ο Καρνάβαλος. Μη τον περιφρονήσετε και μη τον χλευάσετε και μη με κατακρίνετε, που τον αναφέρω αυτή τη στιγμή. Δεν είναι καθόλου άσχετος με το μέγιστο πρόβλημα της υποκρισίας. Να τον προσέξετε φέτος τον Καρνάβαλο με σεβασμό και βαθύ στοχασμό. Είναι πανάρχαιο το φαινόμενο και είναι φαινόμενο βαθυτάτου και αγχώδους αιτήματος της ψυχής του άνθρωπου, να λυτρωθή από την καθημερινή του υποκρισία με μία έκφραση ανωνύμου, διονυσιακής νέας υποκρισίας. Είναι τραγική μορφή ο Καρνάβαλος. Ζητεί να λυτρωθή από την υποκρισίαν υποκρινόμενος. Ζητεί να καταλύση όλες τις ποικίλες προσωπίδες, που φορεί κάθε μέρα με μία νέα, την πιο απίθανη. Ζητεί να εκκενώση ό,τι υπάρχει απωθημένο μέσα στο υποσυνείδητό του και να ελευθερωθή, αλλά ελευθερία δεν υπάρχει, η τραγωδία του Καρνάβαλου παραμένει άλυτη. Το βαθύτατο αίτημά του είναι να μεταμορφωθή.
Εδώ, λοιπόν, είναι η θέση της Εκκλησίας, κοντά στον Καρνάβαλο. Σ αυτὸν που ζητεί μεταμόρφωση, το κεντρικό κήρυγμα της Ορθοδοξίας. Την μεταμόρφωση. Να μη τον καταδικάσουμε τον Καρνάβαλο, αλλά να σταθούμε κάτω από την προσωπίδα του να ακούσομε την αγωνία του, την έκκλησή του και το δάκρυ του. Επαναλαμβάνω, της Ορθοδοξίας το βαθύτερο κήρυγμα ζητεί ο Καρνάβαλος, περιφερόμενος στους δρόμους της Πολιτείας: Τη μεταμόρφωση Και είναι ο ειλικρινέστερος και εντιμότερος των υποκριτών.
Ίσως θα νομίσετε, ότι αστειεύομαι. Απολύτως όχι. Δεν υπάρχει σοβαρότερο πρόβλημα αυτή την ώρα δια την Εκκλησία. Δεν είναι δυνατόν η Εκκλησία, και μάλιστα η Ορθόδοξος, η δική μας Εκκλησία, να νοηθεί ως άσχετη προς τη ζωή, προς τους καιρούς, προς την αγωνία αυτής της ώρας, προς τα φλέγοντα προβλήματα αυτής της στιγμής, απλώς ως πόλις επάνω όρους κειμένη και θεωρούσα τα περί αυτήν. Ως Εκκλησία είμεθα εμπεπλεγμένοι στην πορεία του γένους των ανθρώπων, στην μεγάλη αυτήν περιπέτεια, που ονομάζεται Ιστορία, άγουσα στην τελείωσιν των εσχάτων. «Υποκρινόμενοι την χθες, απουσιάζομεν από την σήμερον και η αύριο έρχεται άνευ ημών. Η χθες παρήλθε προ πολλού, ούτε καν την σήμερον ζώμεν, μας προέλαβεν η μεθαύριον». Διότι η πέραν της αυτάρκους υποκρισίας αλήθεια, η απλή, η ευκολωτέρα αντιμετώπιση των προβλημάτων είναι να τα χλευάσει και να τα κατακρίνει κανείς και να αντιπαρέλθη, όπως ο Ιερεύς και ο λευΐτης της Σαμαρειτικής παραβολής. Αλλά η πληγή είναι εδώ και κράζει…… η Εκκλησία έχει χρέος να σταθεί με θεανδρική κατανόηση, ενανθρωπιζομένη όπως ο Κύριός εν μέσω ενός νέου κόσμου, που έρχεται μακρόθεν, και να ακούσει αυτή την αγωνιώδη κραυγή, που αναπηδά από όλα αυτά τα θεωρούμενα από εμάς έξαλλα πράγματα. Κάτι έχει να μας πει με όλα αυτά τα φαινόμενα ο κόσμος, που έρχεται νέος στο προσκήνιο της Ιστορίας. Τα νομιζόμενα έξαλλα δι’ ημάς τους παλαιούς. Πώς έχουμε την αξίωση να την κατανοήσωμεν ημείς αυτήν την νέα γενεά, που έρχεται, εάν δεν είμεθα Εκκλησία Χριστού συνεχώς ενανθρωπίζομενη, συνεχώς μεταμορφουμένη και συνεχώς μεταμορφώνουσα; Δεν θα επιζήσωμεν εάν δεν ενωθώμεν όλοι εν Χριστώ Ιησού. Εισερχόμεθα σστην Αγ. Τεσσαρακοστή. Στο βάθος μας αναμένει το δράμα, το θαύμα το βίωμα της Αναστάσεως, βίωμα της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Ας πορευθώμεν προς αυτό το όραμα και βίωμα, όχι ασυγχώρητοι, όχι μη συγχωρήσαντες, όχι εν νηστεία κρέατος και ελαίου, όχι εν υποκρισία, αλλά εν θεία ελευθερία εν πνεύματι και αληθεία. Εν τη αληθεία του πνεύματος του Χριστού.». ΑΜΗΝ .