†ΑΡΧΙΜ. ΣΠΥΡ. ΚΑΤΡΑΜΑΔΟΥ
Τις τέσσερις (4) Παρασκευές της Μ. Τεσσαρακοστής διαβάζεται (εμμελώς) από ένα κομμάτι του χαρμόσυνου Ακαθίστου Ύμνου, ενώ την 5η Παρασκευή διαβάζεται εμμελώς όλος ο Ακάθιστος Ύμνος. Κάθε Παρασκευή και τις πέντε Παρασκευές πριν την εμμελή απαγγελία από τον Λειτουργό, ενώπιον του Ι. Εικονίσματος της Παναγίας μας, στο μέσον του Ναού, κάθε Ορθοδόξου Ναού, των Χαιρετισμών, ψέλνεται η Ακολουθία του Μικρού Αποδείπνου και ξεκινάει από τα ιερά Αναλόγια ο Λαοφιλής Κανόνας των Χαιρετισμών «ΑΝΟΙΞΩ ΤΟ ΣΤΟΜΑ ΜΟΥ……» και μία σειρά τροπαρίων των 8 Ωδών. Ο Κανόνας αυτός είναι ποίημα ενός από τους Μεγαλύτερους δογματικούς Πατέρες της Εκκλησίας του Αγ. Ιωάννου του Δαμασκηνού, ενώ το πρώτο τροπάριο κάθε Ωδής δηλ. ΑΝΟΙΞΩ ΤΟ ΣΤΟΜΑ ΜΟΥ κ.λ.π ποίημα του Ιωσήφ του Ξένου του Υμνογράφου. Πηγή της θεματολογίας του Κανόνα η Αγία Γραφή και οι Πατέρες της Εκκλησίας. Οι Χαιρετισμοί είναι ποίημα του Αγίου Ρωμανού του Μελωδού. Ένα Παγκόσμιο μοναδικό, καλλιτεχνικό, φιλολογικό και θεολογικό ποίημα σε 24 στροφές Οίκους σύμφωνα με τα 24 γράμματα του Ελληνικού Αλφάβητου. Οι Μονοί Οίκοι-περιττοί 1, 3, 5, 7, 9, κ.λ.π με τα γράμματα Α, Γ, Ε, Η έχουν από 18 στροφές και ξεκινούν και τα καταλήγουν με το «Χαίρε Νύμφη Ανύμφευτε» ενώ οι ζυγοί-άρτιοι 2,4,6,8 κ.λ.π. Β, Δ, ΣΤ, έχουν 5 στίχους-προτάσεις και καταλήγουν με το «ΑΛΛΗΛΟΥΙΑ». Οι πρώτοι οι μονοί αναφέρονται στην Θεοτόκο και οι άρτιοι οι ζυγοί στο πρόσωπο κυρίως του Ιησού Χριστού και της Μητέρας του. ΓΕΝΙΚΟ ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΚΑΘΙΣΤΟΥ ΥΜΝΟΥ Η ΕΟΡΤΗ -ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ.
Από τους Χαιρετισμούς οι 12 πρώτες στροφές από το γράμμα Α ( ΑΓΓΕΛΟΣ ΠΡΩΤΟΣΤΑΤΗΣ …) μέχρι το Μ ( ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ ΣΥΜΕΩΝΟΣ) είναι καθαρή αναφορά στο ιστορικό γεγονός του Ευαγγελισμού της Παναγίας μας και πιο συγκεκριμένα τα γεγονότα από τον Ευαγγελισμό μέχρι την Υπαπαντή. Οι τελευταίες στροφές -12 τελευταίοι Οίκοι αποτελούν το Θεολογικό-Δογματικό μέρος της Εκκλησίας για την ενανθρώπιση του Χριστού και το σκοπό αυτής της ενανθρωπήσεως, που είναι η σωτηρία μας μέσα στην Εκκλησία, της οποίας αποτελούμε βαπτισμένα μέλη και την συνέργεια της Κυρίας Θεοτόκου σε αυτή την σωτηρία του ανθρωπίνου γένους. Σε όλο το Ποίημα του Ακαθίστου Ύμνου ακούμε την δοξολογική έκφραση «ΧΑΙΡΕ ΝΥΜΦΗ ΑΝΥΜΦΕΥΤΕ» 144 φορές.
Στο μέσον περίπου πάντα της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, στις 25 Μαρτίου, η Εκκλησία μας καλεί να τιμήσουμε τον ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ, μεγάλη Δεσποτική -Θεομητορική Εορτή. Όπως και άλλες φορές τονίστηκε οι Μεγάλες Δεσποτικές και Θεομητορικές Εορτές μέσα στη διάρκεια του εκκλησιαστικού χρόνου έχουν προεόρτιο περίοδο και μεθεόρτιο περίοδο…π.χ. Χριστούγεννα, Θεοφάνεια, Υπαπαντή, κ.λ.π.). Η μόνη μεγάλη Εορτή η οποία στερείται προεόρτιων ύμνων και ακολουθιών για το γεγονός που πρόκειται να εορταστεί αλλά και μεθεόρτια περίοδο βιώσεως θα λέγαμε και συνεχούς υπενθυμίσεως αυτής της Εορτής είναι, λόγω της πενθηφόρου-λυπηρής περιόδου της Αγ. και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, η Εορτή του ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ. Για το λόγο αυτό η Εκκλησία τοποθέτησε κάθε Παρασκευή βράδυ στην περίοδο της Αγίας και Μ. Τεσσαρακοστής τους Χαιρετισμούς για να καλύψει θα λέγαμε απλά, αυτή την έλλειψη και να έχουμε συνεχώς στο νου και την καρδιά μας και πριν την εορτή του Ευαγγελισμού 25 Μαρτίου αλλά και μετά από αυτή το πόσο σημαντικό γεγονός είναι η Εορτή αυτή για την ζωή της Εκκλησίας αλλά και της Ανθρωπότητας στο σύνολό της. Έτσι προσερχόμενοι κάθε Παρασκευή την περίοδο αυτή στην Εκκλησία μας, μέσα από την Λατρευτική μας ζωή, διδασκόμαστε και μαθαίνουμε τις αλήθειες της πίστεως μας, τις ομολογούμε και τις διαλαλούμε με την ζωή και έργα μας και μετέχουμε ουσιαστικά και συνειδητά στο έργο της σωτηρίας μας.
Η Θ. Λατρεία της πίστεως μας είναι το πλούσιο εκείνο περιβόλι της Εκκλησίας του Χριστού, όπου κανείς, αν θέλει, βρίσκει φυτεμένο ό,τι πιο ωραίο, ό,τι πιο ευγενικό, ότι πιο θείο γέννησε η θρησκεύουσα ψυχή του πιστού χριστιανού, φωτισμένου με την Χάρη του Παρακλήτου, του Αγ. Πνεύματος. Μέσα στη Θ. Λατρεία συναντά κανείς, αν διαθέτει τέτοια αισθητήρια, την ουράνια αρμονία που έπαιξαν και συνεχίζουν να παίζουν για την Δόξα του Θεού, της Κυρίας Θεοτόκου και των Αγίων μας οι χορδές ευγενικών ανθρωπίνων καρδιών και υπάρξεων, μυστικές λύρες και όργανα της Χάριτος.
Μέσα στη Θ. Λατρεία της Εκκλησίας εντάσσεται και η μοναδική σε κάλλος, ποίηση, εικόνες και ομορφιά λέξεων και φράσεων «ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΩΝ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΩΝ-ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΑΚΑΘΙΣΤΟΥ ΥΜΝΟΥ». Αξίζει να τονίσουμε την παρουσία της Παναγίας πριν τον Ευαγγελισμό Της, μετά την γέννηση του Υιού Της, αλλά και μέχρι το τέλος της επί της γης παρουσίας Της. Παρουσία πλήρως δοσμένη στην Θ. Λατρεία του Θεού αρχικά με την εισαγωγή και παραμονή της επί χρόνια πολλά στο Ναό του Σολομώντα αλλά και στη συνέχεια με την πορεία του Υιού Της. Η Θ. Λατρεία για την Παναγία αλλά και για κάθε πιστό μέλος της Χριστιανικής Εκκλησίας μας δεν είναι έργο ανθρώπου είναι ένα μυστήριο. Μυστήριο που δεν σταθμίζεται και δεν κρίνεται με ανθρώπινα μέτρα και κριτήρια. Η Θ. λατρεία δεν είναι θεατρική παράσταση, δεν είναι φολκλορική πολιτιστική εκδήλωση. Η Θ. Λατρεία είναι μία βασική εσώτατη λειτουργία του Σώματος του Χριστού, είναι ενέργεια του Παρακλήτου. Ο κάθε πιστός μέσα στην Θ. Λατρεία συνάπτει και φτιάχνει μία ζωντανή προσωπική και συλλογική επαφή και σχέση με τον Θεό, τον εσωτερικό κόσμο του και τους συνανθρώπους δίπλα του.
Η Χριστιανική Λατρεία μέσα από την υπέροχη τάξη και αρμονία ύμνων, λόγων λέξεων και δρώμενων-πράξεων είναι ένα ευωδιαστό θυμίαμα όπως και η Παναγία μας, το Δεκτό υπό του Ακτίστου Τριαδικού Θεού μας Πρεσβείας Θυμίαμα. Θυμίαμα πράξεων, λόγων, έργων πορείας προς το Θρόνο της Δόξης και της μεγαλοσύνης του Θεού. Βέβαια είναι «τοις πάσι» ότι ο Τριαδικός Θεός είναι αυτάρκης, δεν έχει ανάγκη από τα της ανθρώπινης Λατρείας. Ο Άνθρωπος έχει ανάγκη να σηκώσει τα μάτια και το ανάστημά του στο Θρόνο του Θεού στη Θ. Λατρεία γιατί μέσω αυτής θα μας τονίσει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος «διαρρυγνύει τους δεσμούς του και την υποδούλωσή του στον υλικό και μόνο πεπερασμένο και άρρωστο κόσμο μας». Βγάλτε οι πιστοί την Θ. Λατρεία από την ζωή σας και τότε θα δείτε και θα ζήσετε και θα βιώσετε την ΚΟΛΑΣΗ που λέγεται ζωή χωρίς τίποτα. Η Χριστιανική Θ. Λατρεία μέσα από τον κόσμο των αισθήσεων ( ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ, ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ, ΠΟΙΗΣΗ, ΜΟΥΣΙΚΗ, ΘΕΑΤΡΟ, ΞΥΛΟΓΛΥΠΤΙΚΗ, ΜΑΡΜΑΡΟΓΛΥΠΤΙΚΗ, ΧΡΥΣΟΧΟΪΚΗ, ΥΦΑΝΤΙΚΗ, ΟΜΙΛΗΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ, ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΔΙΑ ΤΩΝ Ι. ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ ) αγωνίζεται και ανεβάζει όσο πιο ψηλά μπορεί τον άνθρωπο και μάλιστα τον πιστό άνθρωπο ανεβάζει την καρδιά, το νου, τις σκέψεις, τα αισθήματα και τα συναισθήματα, χαρίζοντας μοναδικά και ανεπανάληπτα βιώματα, ώστε η λειτουργική έκφραση «ΑΝΩ ΣΧΩΜΕΝ ΤΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ»να βρίσκει πράγματι ανταπόκριση στα τελούμενα στην Εκκλησία μας.
Η Χριστιανική Θ. Λατρεία τέλος είναι ένδειξη και της βασικής ιδιότητάς μας να είμαστε όντα και υπάρξεις κοινωνικές. Δενόμαστε εφόσον το θέλουμε, εφόσον το επιζητούμε, στην Οικογένεια που ονομάζεται Εκκλησία, Ενορία, Λατρευτική Κοινότητα και ως τέτοια Κοινότητα απευθύνουμε τις δεήσεις και ικεσίες μας στο Θεό και ζητούμε τις πρεσβείες και την προστασία μας από την Κυρία Θεοτόκο.
Ερχόμαστε στο Ναό του Θεού και αφήνουμε έξω από αυτόν τις συνήθειες μας, τις κακοτροπιές μας, τις παραξενιές και ιδιοτροπίες μας, την δική μας απρόσεκτη ζωή σε λόγια και έργα. Δεν θα προσαρμόσουμε τους άλλους πιστούς στα δικά μας μέτρα, επιφανειακά –κοσμικά, εμείς θα αγωνιστούμε να απαλλαγούμε πρώτα από όλα από τα άσχημα πάθη μας και να ομοιάσουμε και να φθάσουμε τους αγίους μας, αλλάζοντας τρόπο και σκέψεις και νου και αισθήματα, εμείς θα αλλάξουμε για να ομοιάσουμε στην Παναγία, και τους Αγίους. Γι΄ αυτό και όταν στην διάρκεια της Θ. Λατρείας άλλος συζητά, χωρίς να ακούει και να συμμετέχει στα τελούμενα, άλλος αναιδέστατα όταν δεν πρέπει κινείται, άλλος βαριέται να ακούσει πράγματα για την σωτηρία του, άλλος αδιάφορα είναι μεν σωματικώς παρών αλλά η καρδιά και το μυαλό είναι αλλού, τότε σημαίνει ότι πολύ επιπόλαια, πολύ επιδερμικά ζει και αν ζει, ουσιαστικά δεν ζει και δεν απολαμβάνει την Χριστιανική Θ. Λατρεία. Να αναρωτηθούμε μέσα μας πόσο βοήθησα να ανέβουν οι ψυχές των πιστών απόψε, αύριο, στη Θ. Λειτουργία σε κάθε στιγμή της Θ. Λατρείας και πόσες φορές με την απρόσεκτη συμπεριφορά μου έγινα αιτία σκανδαλισμού του πιστού αδελφού, που θέλει να ζήσει και να βιώσει την Ενορία ως πρόθυρα της Βασιλείας του Θεού. Ας θυμηθούμε και ας μιμηθούμε όλους τους Αγίους όλων των αιώνων και εποχών οι οποίοι τίμησαν και τιμούν την Παναγία μας, ύμνησαν και υμνούν την Παναγία, στηρίχθηκαν στην Παναγία και στηρίζουν διά της Παναγίας όλους όσους ελπίζουμε και πιστεύουμε σε Αυτή. ΚΑΙ ΜΟΝΟ Η ΜΝΗΜΗ ΣΟΥ ΚΥΡΙΑ ΘΕΟΤΟΚΕ…βροντοφωνάζει ο Άγ. Γρηγόριος ο Παλαμάς ….ΑΓΙΑΖΕΙ ΤΟΝ ΧΡΩΜΕΝΟ. Ας κατέχει κεντρική θέση στη καρδιά και στη ζωή μας, ας της ζητήσουμε να μας δώσει δύναμη εξ ύψους, ώστε με καθαρή γλώσσα, σκέψεις διανοήματα, καθαρό νου, μάτια, καρδιά και σώμα να λογιζόμαστε παιδιά της, τέκνα της και τέκνα του δικού της Υιού και Σωτήρα των ψυχών ημών Αμήν.»