Την Κυριακή των Αγίων Πάντων η Εκκλησία ενθυμείται και τιμά όλους τους (γνωστούς και άγνωστους) μαθητές και φίλους του Χριστού -άντρες και γυναίκες, νέους και γέρους, μορφωμένους και αμόρφωτους, λαϊκούς και ιερωμένους, που στα πέρατα του κόσμου και διαχρονικά αγάπησαν, δίδαξαν στο όνομά Του ή έδωκαν μαρτυρία για τον Νυμφίο της Εκκλησίας Κύριο Ιησού Χριστό, μη φειδόμενοι να θυσιάσουν ακόμη και τη ζωή τους γι’ Αυτόν.
Η Εκκλησία δεν ονομάζει αγίους τους καλούς ανθρώπους που βοηθάνε τους συνανθρώπους τους και συμμετέχουν στην θεραπεία του πανανθρώπινου πόνου. Μια τέτοια ζωή προσφοράς δεν είναι χριστιανικό μόνο προνόμιο. Για την Εκκλησία άγιος είναι εκείνος ο άνθρωπος που επειδή έζησε με σοβαρότητα την πίστη του στον Χριστό ως Θεό, όχι μόνο μετανοούσε, εξομολογείτο, κοινωνούσε συχνά και συμμετείχε στη λατρεία της Εκκλησίας, αλλά και υπέστη βαθμηδόν μια οντολογική αλλοίωση από την άκτιστο χάρη του Θεού και δεν παρέμεινε στο στάδιο της ηθικής ζωής, αλλά οδηγήθηκε στη μέθεξη του Θεού και στη θέωση. Από το ξεχείλισμα της αγάπης του για τον Χριστό βέβαια προσέφερε και στους αδελφούς του, που αγαπούσε ως εαυτόν. Επομένως τους αγίους ξεχωρίζει η αγάπη προς τον Τριαδικό Θεό και η συνεχής εσωτερική πνευματική εγρήγορση και ανάπτυξη και όχι μόνο οι ηθικές και καλές σχέσεις προς τους άλλους, που δεν προέρχονται πάντα, και σε όλες τις περιπτώσεις, από αγαθή συνείδηση.
Κανείς δεν γίνεται άγιος από μόνος του, παρά μόνο συμμετέχοντας στην αγιότητα του Χριστού. Ουσιαστικά άγιος είναι μόνο ο Θεός. «Εἴς ἃγιος, εἴς Κύριος, Ἰησούς Χριστός, εἰς δόξαν Θεοῦ Πατρός», ψάλλουμε σε κάθε Θ. Λειτουργία. Οι πιστοί αγιάζουν όταν ενώνονται με την Χάρη του Χριστού και λάμπουν ως εικόνες Του. Μην ξεχνάμε τι παραγγέλνει ο Θεός ήδη από την Π.Δ.: «Να γίνεστε άγιοι αγωνιστές, χαριτωμένοι, διότι εγώ είμαι Άγιος». Ο Χριστός δηλώνει καθαρά ότι είναι το φως του κόσμου και μετέχοντας σε αυτό το φως Του αγιαζόμαστε και εμείς κατά χάρη. Δεν μετέχουμε της ουσίας του Θεού, αλλά των ενεργειών του Θεού, και ξεκινώντας από τη παρούσα ζωή συνεχώς, εν Αγίω Πνεύματι θα αγιαζόμαστε μεταβαίνοντες από δόξα σε δόξα. Ο Θεός ζητά από μας, να γίνουμε κατοικητήριο της Θεότητας, του Αγ. Πνεύματος που Αυτό κατοικεί στην Εκκλησία Του και μέσα μας και λαμβάνεται μόνο δια του Αγ. Βαπτίσματος, της Θ. Κοινωνίας αλλά και από όλες τις λοιπές Λατρευτικές και Μυστηριακές πράξεις της ζωής της Εκκλησίας. Ο σκοπός της ζωής μας είναι να αυξηθούμε «εἰς ἂνδρα τέλειον, εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ» (Εφεσίους 4,13). Όσοι λοιπόν μιμήθηκαν την ζωή του Χριστού και όσοι τηρούν τις εντολές Του, εκείνοι λαμβάνουν την κλήση, πολλαπλασιάζουν τα τάλαντα του Ι. Ευαγγελίου. Οι άγιοι όλων των εποχών είναι όχι οι κλητοί, αλλά οι εκλεκτοί. Πολλοί είναι όσοι εκλήθησαν, αλλά λίγοι ανταποκρίνονται σ’ αυτό το κάλεσμα, ποιούντες έργα άξια μετανοίας. Μέσω των αγίων βλέπουμε τι θέλει ο Θεός από εμάς. Αγίασαν γιατί τήρησαν το θέλημά Του, ανάλογα με τη δύναμη και την ενίσχυση της Χάριτος του Θεού στον καθένα. Όλοι οι πιστοί έχουν την δυνατότητα να προσεύχονται και να ταπεινώνονται και αυτό είναι η αρχή της αγιότητας. Οι άγιοι δεν έχουν δική τους αγιότητα, αλλά συμμετέχουν στην αγιότητα του Χριστού, προς τον Χριστό συνεχώς προσανατολίζονται όπως το ηλιοτρόπιο. Ο Παράκλητος ενοικεί στην ψυχοσωματική τους υπόσταση. Οι Άγιοι είναι ζωντανές-έμψυχες πινακίδες προσανατολισμού προς την πηγή της ζωής, τον Τριαδικό Θεό και την σωτηρία μας μέσα στην Εκκλησία. Αυτό αναφέρεται στον Ευαγγελιστή Ιωάννη, όταν λέγει ότι «ὃσοι ἔλαβον αὐτόν ἒδωκεν αὐτοίς ἐξουσίαν τέκνα Θεοῦ γενέσθαι» (Ἰω Α΄,12), που σημαίνει ότι άγιος είναι κανείς ως υιοθετημένος υιός του Θεού και όχι από κάποια υποτιθέμενη παραψυχολογική δύναμη δική του. Οι χριστιανοί αγιάζουν και καθίστανται δοχεία της Θ. Χάριτος, ανάλογα με την προσέλευσή τους στα Μυστήρια της Εκκλησίας και την συνειδητή συμμετοχή τους στη ζωή Της. Η πνευματικότητά μας παραμένει Λειτουργική, Χριστοκεντρική, Αγιοπνευματική. Κορυφαία θέση στην Ορθόδοξη ζωή αμέσως μετά την Αγ. Τριάδα, έχει η Υπεραγία Θεοτόκος, η Μητέρα της Ζωής, που μας έδωσε τον Χριστό. Η Παναγία και οι άγιοι είναι η φύση μας . Τους αισθανόμαστε και προσευχόμαστε σε αυτούς ως φίλους- συνοδοιπόρους προς το ποθητό τέρμα μας, τον Παράδεισο. Η Εκκλησία προβάλλει συνεχώς για την δική μας ενίσχυση την ζωή, την διδασκαλία, τα μαρτύριά τους ως κάλεσμα μιμήσεως της θεάρεστης ζωής τους, μέσα από τις καθημερινές εορταστικές συνάξεις, τα πανηγύρια, τις Κυριακάτικες λειτουργίες, τις προσευχές και τα συναξάρια των αγίων.
Οι Άγιοι οδηγούν με το παράδειγμά τους, τους ανθρώπους στην σωτηρία. Αυτή είναι η διακονία τους. Πρώτα ο Θεός λέει γι’ αυτούς ότι «τους δοξάζοντάς με δοξάσω» (Α’ Βασιλ. Β’30). Δηλαδή αυτούς που με δόξασαν στην γη, θα τους δοξάσω στην γη, αλλά και στον παράδεισο. Πώς δοξάζουμε τον Θεό; Με την πίστη, την ελπίδα, την υπακοή, στις εντολές Του, τηρώντας τον Νόμο του Θεού εσωτερικά και δείχνοντας έμπρακτη αγάπη προς τους άλλους, θυσιάζοντας τις ανέσεις μας χάριν των αναγκεμένων και προσπαθώντας να μην απομακρυνθούμε ποτέ από το θέλημά Του. Αυτά θέλει ο Θεός από εμάς και μας τα δείχνει η ζωή των Αγίων. Πολλοί από τους Αγίους βασανίστηκαν, σφαγιάστηκαν για να μην αρνηθούν τον Χριστό και μας προτρέπουν να προτιμήσουμε το μαρτύριο και την ομολογία μας στο Χριστό και την Εκκλησία και να μην αρνηθούμε ποτέ το όνομά Του. Οι φίλοι του Χριστού ομολογούσαν συνεχώς ότι ήσαν και είναι χριστιανοί και αυτό καλούμαστε να κάνουμε και εμείς χωρίς να ντρεπόμαστε, σε μια κοινωνία που υποχωρεί στα της πίστεως. Αν ζήσουμε όπως εκείνοι, «ο μισθός μας θα είναι πολύς στον Ουρανό», επισημαίνει ο Ευαγγελιστής Ματθαίος (5,12).
Μάλιστα όσοι αφήσουν τα εγκόσμια και αφιερωθούν στον Χριστό, όπως οι ασκητές, οι ιεραπόστολοι, οι μοναχοί κ.λπ., από έρωτα προς τον Θεό και όχι για λόγους δόξας, συμφέροντος, χρημάτων κ.λπ., αυτοί θα έχουν εκατονταπλάσιο μισθό και δόξα στους Ουρανούς (Ματθ. 19,27 κ.ε.).
Οι Άγιοι όχι μόνο οδηγούν στον Χριστό, αλλά πρεσβεύουν και μεσιτεύουν για μας. Κάποιοι ετερόδοξοι αρνούνται την μεσιτεία των Αγίων, έχουν παρερμηνεύσει την Αγ. Γραφή. Είναι δυνατόν να παρακαλούσαν το Θεό οι Άγιοι, όσο ζούσαν στην γη, υπέρ της σωτηρίας των συνανθρώπων τους, και όταν η ψυχή τους, μετά τον θάνατό βρίσκεται κοντά στον Θεό, να μη ενδιαφέρονται και να μην παρακαλάνε για μας; Αυτό δεν είναι λογικό. Έπειτα, μεσίτες όταν λέμε εννοούμε την μεσιτεία τους στον Χριστό. Πόλεις σώζονται μέσω δεήσεων των Αγίων (Ιερ. 5,1/Ιεζ. 22,30) –όπως ο Αβραάμ στην σωτηρία των Σοδόμων και Γομόρρων (Γεν. 18,23-33), ο Μωϋσής για τον ισραηλιτικό λαό (Έξοδ. 32, 9-14)- οι προσευχές τους ανεβαίνουν ως θυμίαμα στον θρόνο του Θεού (Αποκ. 5,8/6,9-11). Ο προφήτης Ηλίας, αν και βρισκόταν στον ουρανό, απάντησε στην αίτηση του μαθητή του, Ελισσαίου, και δια του Θεού ανοίχθηκαν στα δύο τα νερά του Ιορδάνη (Δ’ Βασιλ. 2,14). Ο προφήτης Ηλίας προσευχήθηκε στον Θεό και δεν έβρεξε για 3 χρόνια και πάλι προσευχήθηκε και έπεσε η βροχή και η γη ξαναβλάστησε (Ιακ. 5,17-18). Ο αρχιερέας Ονίας και ο Ιερεμίας, όπως διασώζει το όραμα του Ιούδα του Μακκαβαίου, αν και κοιμηθέντες εν Κυρίω, προσευχόντουσαν για όλους τους Ιουδαίους και για την Ιερουσαλήμ (Β’ Μακκ. 15,12-14). Η παράκληση του δικαίου έχει μεγάλη δύναμη και αποτελεσματικότητα (Ιακ. 5,16). Οι άγιοι θεωρούνται οι φίλοι μας στον Ουρανό, όπως και στη γη και με αυτήν την έννοια ονομάζονται πρεσβευτές και μεσίτες. Εισακούουν τις προσευχές και εύχονται για μας και παρακαλούν να εκδηλώσει το έλεός Του ο Θεός στον κόσμο Του, αφού μετά την εκδημία τους άλλωστε από την εδώ ζωή βρίσκονται σε καλύτερη θέση και έχουν πληρέστερη παρουσία και παρρησία κοντά στον Χριστό.
Βλέπουμε στις εικόνες των Αγίων φωτοστέφανο να περικυκλώνει το κεφάλι τους. Τι συμβολίζει αυτό το φως; Οι Άγιοι απολαμβάνουν την δόξα και το φως του Θεού. Το φως αυτό είναι άκτιστο, δεν είναι εκ του κόσμου αυτού, είναι αδημιούργητο-αιώνιο. Οι Άγιοι ως συμμετέχοντες στην Χάρη του Θεού είναι τα φωτόμορφα τέκνα της Εκκλησίας, λουσμένοι με το άκτιστο φως. Την δόξα του Τριαδικού Θεού συμβολίζει το φωτοστέφανο των Αγίων στις εικονικές αναπαραστάσεις τους. Την δόξα αυτή αποκαλύπτει ο προφήτης Δανιήλ να διοχετεύεται από τον θρόνο του Θεού (7,9), το φως αυτό βλέπουμε να περιβάλλει τον Μωϋσή στην φλεγόμενη και μη καιόμενη βάτο (Έξοδ. 3,2), αλλά και να καταυγάζει το πρόσωπό του κατεβαίνοντας από το όρος Σινά (Έξοδ. 34,29-30). Μέσω του ιδίου φωτός ο προφήτης Ηλίας ανυψώνεται στον ουρανό δια πυρίνων αλόγων (Σοφ. Σειράχ 48,9), αλλά και την ουράνια αυτή δόξα Του αφήνει ο Χριστός να φανεί στους μαθητές Του κατά την Μεταμόρφωσή Του (Λουκ. 9,29/Ματθ. 17,2), για να γνωρίσουν όλοι ότι σταυρώθηκε στη συνέχεια, αν και Παντοδύναμος Θεός, επειδή και μόνο το θέλησε εκείνος. Με παρόμοια περιστατικά της φανερώσεως της φωτοειδούς δόξας του Θεού είναι φυσικά γεμάτη η Παράδοση της Εκκλησίας, όπως δεικνύει το παράδειγμα του αγίου Σεραφείμ του Σαρώφ και του μαθητή του Μοτοβίλωφ, που από παραχώρηση Θεού ταυτόχρονα βίωσαν την επίσκεψη του Αγίου Πνεύματος στις καρδιές τους και έλαμψαν ως μικροί ήλιοι, βιώνοντες άρρητες εμπειρίες εκστάσεων ουρανίων.
Πολλοί μας κατηγορούν πως θεοποιούμε τους Αγίους, τους λατρεύουμε ως Θεούς. Τι απαντά η Ορθόδοξη Εκκλησία; Κανείς Ορθόδοξος δεν προσεύχεται σε Αγίους και δεν επιζητεί τις μεσιτείες τους θεοποιώντας τους. Προσκυνούντες τις εικόνες τους, έχουμε την αίσθηση πως ασπαζόμαστε τον ίδιο τον Άγιο. Τιμητικά προσκυνούμε και σεβόμαστε τους Αγίους, λατρευτικά μόνο τον Θεό. Άλλωστε βαπτιζόμαστε στο όνομα του Tριαδικού Θεού και όχι στο όνομα κάποιου Αγίου. Ολόκληρη η λατρεία μας είναι αφιερωμένη στον Θεό, άσχετα αν ο κάθε ναός είναι αφιερωμένος σε κάποιον άγιο ή αγία. Ακόμη, οι ίδιοι οι άγιοι, μάρτυρες, ασκητές, ομολογητές κ.λπ. τον Θεό λάτρευσαν, σ’ Αυτόν προσεύχονταν γι’ Αυτόν θυσίασαν τη ζωή τους, Αυτόν Ομολογούσαν. Το ίδιο ισχύει για τις εικόνες. Η τιμή που εκφράζουν οι πιστοί κατευθύνεται στα πρωτότυπα πρόσωπα που εικονίζουν και όχι στα υλικά κατασκευής της εικόνας. Τιμώντας τους Αγίους, τα λείψανά τους, εξαίρουμε την αυταπάρνηση, τον ηρωισμό, την αφοσίωσή τους στο Θεό, τον ενάρετο βίο τους, την αγάπη τους προς τους συνανθρώπους τους. Γίνονται παράδειγμα για όλους μας, αφού ο Απ. Παύλος προτρέπει: « Επιδιώκετε την ειρήνη με όλους. Την αγιότητα, χωρίς την οποία κανείς δεν θα αντικρίσει τον Κύριο» (Εβρ. 12,14). Πώς είναι δυνατόν στην Π. Διαθήκη να τιμάται και να δοξάζεται ο ευσεβής βασιλιάς Εζεκίας μετά τον θάνατόν του από τους Ιουδαίους (Β’ Παρ. 32,33) και να μην δοξάζονται και τιμώνται οι Άγιοι της Εκκλησίας; Ο Θεός αρνείται στην Π. Διαθήκη την τιμή και λατρεία των ειδώλων των θεοποιημένων αντικειμένων, ζώων ή ανθρώπων και όχι την καθημερινή, θρησκευτική και λατρευτική χρήση διαφόρων πραγμάτων και εικόνων προς δόξαν του ονόματός Του. Ο Μωυσής διατάχθηκε από τον Θεό να κατασκευάσει δύο Χερουβείμ στα δύο άκρα του ιλαστηρίου της Διαθήκης (Έξοδ. 25,18-20), και ο Σολομώντας σκάλισε αγγέλους Χερουβίμ, φοίνικες, βόδια, λέοντες και άνθη στο Ναό που οικοδόμησε, με τα οποία ανάγλυφα σχήματα όμως και σχέδια ο Θεός ευαρεστήθηκε (Α’ Βασιλ. 9,3), διότι δεν τοποθετήθηκαν στους τοίχους για να λατρεύονται αλλά για τον καλλωπισμό του Ναού του Θεού και την ένδειξη σεβασμού και αγάπης προς Αυτόν.
Τα Ι. Λείψανα. Είναι απόδειξη ότι υπάρχει Θεός και αφθαρτοποιεί την κτίση προς δόξαν Του και για την σωτηρία όλων. Τα Ι. Λείψανα των Αγίων μένουν άφθαρτα γιατί η Χάρη του Θεού τους είχε ιδιαίτερα επισκεφθεί όσο ζούσαν εν τω κόσμω, έχουν καταστεί σκεύη εκλογής και η ενέργεια του Θεού έχει κατασκηνώσει στην καρδιά τους. Είναι απόδειξη ότι θα αναστηθεί και το σώμα μας στην Δευτέρα Παρουσία, το λέμε στο Σύμβολο της Πίστεως: «Προσδοκώ ανάσταση νεκρών και ζωή του μέλλοντος αιώνος». Άνθρωπος στην Χριστιανική Πίστη δεν είναι μόνο ψυχή, αλλά και σώμα ενωμένα σε ένα αδιάσπαστο σύνολο. Ο θάνατος είναι προσωρινός δεν θα κρατήσει διαζευγμένα τα σώματα από τις ψυχές. Ο Άγιος του οποίου το σκήνωμα διατηρείται ακέραιο έχει φτάσει στην κατάσταση εκείνη που ονομάζουμε θέωση. Τα στάδια της κατά Χριστόν ζωής είναι τρία. Το στάδιο της καθάρσεως, το στάδιο του φωτισμού του νοός και το στάδιο της θέωσης. Στο πρώτο ο Χριστιανός παλεύει με την αμαρτία και με την Χάρη του Θεού και τη δική του άσκηση φτάνει στο σημείο να μην ενδίδει στις ορέξεις της σαρκός, στη σειρήνα της ηδονής στο κοσμικό φρόνημα, μένει ταπεινός και επιδίδεται στην προσευχή και την αγάπη. Στο δεύτερο ο νους, δηλαδή ο οφθαλμός της ψυχής, ανοίγει στην παντοδύναμη Χάρη του Θεού και ο Χριστιανός αποκτά θ. Εμπειρίες Χριστού, όπως διόραση, προόραση, μακρινή ακοή κ.α. Δυνάμεις, που δεν είναι δικές του, αλλά του Αγ. Πνεύματος που έχει κατασκηνώσει μέσα του. Ο άγιος δεν βιώνει λύπη, οδύνη, στεναγμούς, αλλά την μοναδική χαρά του ουρανίου πολιτεύματος που ζει από αυτή τη ζωή. Λιώνει από αγάπη, μεταμορφωμένος πια άνθρωπος, για όλη την κτίση, για τα άλογα ζώα, αλλά περισσότερο για τον συνάνθρωπό του και με τις θερμές προσευχές του απευθύνεται στον μόνο δυνάμενο να βοηθήσει ουσιαστικά Παντεπόπτη Κύριο. Λούζεται από τις ακτίνες του Θείου Φωτός, δεν νοιώθει πόνο, πείνα, δίψα ή άλλη βιολογική ανάγκη, δεν τρέφεται πλέον από την βιολογία του, αλλά από την χάρη του Θεού.
Το τελευταίο-μεγαλύτερο στάδιο πίστεως και έμπρακτης χριστιανικής ζωής, από αυτήν ήδη την ζωή, «δημιουργεί» τα άφθαρτα Ι. Λείψανα των αγίων, και η αφθαρσία τους δεν παύει να είναι ένα δώρο του Θεού. Δίδεται σε εκείνους που έζησαν με πάθος την ελπίδα και πίστη τους στον Θεό και δεν συνθηκολόγησαν με το κοσμικό πνεύμα ή δεν ενέδωσαν στις παγίδες του εχθρού. Ο σκοπός επομένως της ζωής όλων μας είναι να γίνουμε άγια λείψανα. Ο θάνατος θα μας βρει όλους, κανείς δεν θα ξεφύγει από την ανθρώπινη μοίρα. Τα Ι. Λείψανα σηματοδοτούν την «αιώνιο ζωή και το μέγα έλεος» και προσανατολίζουν προς την ακοίμητο δόξα που περιμένει όλους μας, αφού καθαρίσουμε τις αισθήσεις μας και βαδίσουμε πραγματικά στα χνάρια του Χριστού. Τα Ι. Λείψανα είναι πνευματικοί φάροι, που κρατούν σε εγρήγορση διαχρονική την τάση που έχουμε γενεές των χριστιανών περί εκκοσμικεύσεως, ώστε να μην ξεφύγουμε από τον μόνο άξιο δρόμο της ζωής και παρασυρθούμε από τα κύματα που σηκώνει το παμφάγο στόμα του Άδη. Τα Ι. Λείψανα είναι οδοδείκτες που διαλαλούν ότι ο σκοπός της ζωής είναι η προσωπική μας Πεντηκοστή και η εμπειρία της Φλεγόμενης Βάτου του Μωυσή, που αποκτάται δωρεάν δια του φαρμάκου της αθανασίας, της Θ. Κοινωνίας και της διαρκούς μετανοίας.
ΟΙ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓ. ΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ Ι. ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΟΤΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΑΓΙΑΣΟΥΝ ΚΑΙ ΑΦΘΑΡΤΟΠΟΙΗΘΟΥΝ, ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΟΙ ΨΥΧΕΣ ΤΟΥΣ.
Ο Απ. Παύλος λέει ότι τα σώματά μας είναι ναός του Αγ. Πνεύματος που κατοικεί μέσα μας και ότι πρέπει να δοξάζουμε τον Θεό με τα σώματα και τις ψυχές μας και ότι και τα δύο ανήκουν στον Θεό (Α’ Κορ. 6,15-20). Συνεχίζει σε άλλο σημείο για να πει ότι το ευτελές σώμα μας θα μετασχηματίσει ο Θεός και θα το μεταποιήσει σε σώμα σύμμορφο με το σώμα της δόξας Του (Φιλιππ. 3,21). Ευωδία των Ι. Λειψάνων, θαυματουργία αυτών, καθώς και αντικειμένων των αγίων και τιμή προς αυτά αναφέρονται σε πολλά σημεία της Καινής Διαθήκης (Β΄ Κορ. 2,15/Ματθ. 9,20/Μαρκ. 6,13/Πράξ. 29,12), αλλά και της Π. Διαθήκης. Στο Β΄ Βασιλειών 13,20-21 περιγράφεται η περίπτωση πεθαμένου που τον έριξαν στον τάφο του προφήτη Ελισαίου και μόλις ήρθε σε επαφή με τα οστά του προφήτη, θαυματουργικά ο νεκρός ζωντάνεψε και έζησε. Παρόμοια πίστη αναφέρεται και στο Γ΄ Βασιλ., όπου γέροντας προφήτης παρακάλεσε τα παιδιά του να τον θάψουν όταν πεθάνει στον ίδιο τάφο που είχε θαφτεί κάποιος άνθρωπος του Θεού, ώστε τα οστά του αγίου ανθρώπου να οδηγήσουν με την δύναμη του Θεού και τον προφήτη στην σωτηρία (13,25-31). Η τιμή προς τα Ι. Λείψανα επικρατούσε στην Εκκλησία, από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια. Από το Μαρτύριο του Αγ. Πολυκάρπου μαθαίνουμε ότι οι πρώτοι χριστιανοί συναθροίζονταν στους τάφους των μαρτύρων, τελούσαν πάνω στα λείψανά τους την Θ. Λειτουργία και τιμούσαν τη μνήμη τους. Με το λείψανο του Αγ. Κυπριανού γινόντουσαν πολλά θαύματα, όπως διασώζει ο Άγ. Γρηγόριος ο Θεολόγος, ενώ το τίμιο και χαριτόβρυτο λείψανο της Αγ. Ιουλίττας, λέει ο Μ. Βασίλειος, αγιάζει την πόλη, τους επισκέπτες και τους αρρώστους. Τέλος, και ο Ι. Χρυσόστομος, κηρύττει ότι οι ναοί, οι λειψανοθήκες των αγίων και πολύ περισσότερο τα ίδια τα οστά τους, οδηγούν στην ψυχοσωματική υγεία, στην απομάκρυνση των δαιμονίων και την ελευθερία από την καταδυνάστευσή τους. Τα Ι. Λείψανα των Αγίων που διατηρούνται ανέπαφα είναι ένα συνεχές θαύμα. Είναι απολύτως λογικό να πιστεύει κανείς ότι, όπως η μηλωτή του προφήτη Ηλία που διαχώρισε τα νερά του Ιορδάνη, τα μαντήλια της κεφαλής ή του λαιμού του Απ. Παύλου (Πράξ 19,12), η σκιά του αποστόλου Πέτρου (Πράξ. 5,15) έκαναν «σημεία και τέρατα» όσο εκείνοι ζούσαν, έτσι και τα ίδια τα άφθαρτα σώματα των Αγίων, που παραμένουν στην υπηρεσία των ανθρώπων, επιτελούν ουκ ολίγα θαύματα. Ο Ι.Χρυσόστομος επισημαίνει ότι στα Ι. Λείψανα των Αγίων παρευρίσκεται η δύναμη του Αγ Πνεύματος, που προσανατολίζει συνεχώς προς την ανάσταση των σωμάτων με τα θαύματα που επιτελούν (εις τον ιερομάρτυρα Βαβύλα, ΕΠΕ 37).Τα σώματα των Αγίων θαυματουργούν λόγω της σύνδεσης των χριστιανών με το σώμα του Χριστού, του Οποίου η χάρη είναι αποταμιευμένη στην Εκκλησία και στην οποία Χάρη εμποτίζεταιτο σώμα του πιστού, εφόσον ζει έμπρακτα την ορθόδοξη χριστιανική πίστη του, ασκείται, κοινωνεί, ταπεινώνεται και αγαθοεργεί.
Ο Θεός είναι πάντα νέος, ό,τι πιο όμορφο υπάρχει, η αγάπη Του δεν έχει όρια. Μας καλεί στον δρόμο της αγιότητας, γιατί Εκείνος είναι Άγιος και μόνο αυτός ο τρόπος ζωής θα επικρατήσει στους αιώνες. Ο Θεός δεν είναι φόβητρο ή αστυνόμος του Ουρανού, που αναζητάει παντού τον ένοχο για να τον καταδικάσει, όπως σκεφτόντουσαν κάποτε στη Δύση. Ο άνθρωπος είναι εκείνος που από μόνος του, με σκέψεις, λόγια ή έργα, απομονώνεται και χάνει την Χάρη του Θεού. Με τον τρόπο της ζωής του αποτυχαίνει, αστοχεί να βαδίσει την οδό της αλήθειας και αποξενώνεται απ’ το πρόσωπο του Κυρίου και από την κοινωνία με τους συνανθρώπους του. Θα βρούμε επομένως πραγματικά τον Θεό και την γνήσια εικόνα του μέσα στην Εκκλησία Του και διά των Αγίων Του. Ο ίδιος ο Θεός αποκαλύπτεται προσωπικά μέσα στην Εκκλησία Του, δια της πίστεως, της μυστηριακής ζωής και της άδολης αγάπης. Αποκαλύπτεται στις καθαρές καρδιές, που με προσευχή και άσκηση έχουν γίνει χώρος διαμονής Του και παράδειγμα προς μίμηση από όλους μας. Αμήν
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ †ΑΡΧΙΜ. ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΚΑΤΡΑΜΑΔΟΥ