ΑΠΟ ΤΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΜΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΜΑΚΑΡΙΩΤΑΤΩΝ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΩΝ ΜΑΪ 2021
1) ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ κ.κ.ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ
2) ΤΙΡΑΝΩΝ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ κ.κ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ (ΠΑΣΧΑ 2021)
† ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΡΧΙΜ. ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΚΑΤΡΑΜΑΔΟΥ
Α) ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΑΘΗΝΩΝ & ΠΑΣΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ κ.κ. ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ
« Αδελφοί μου και τέκνα εν Κυρίῳ αγαπητά Χριστός Ανέστη! Η Ανάσταση του Θεανθρώπου, μας βρίσκει για 2η χρονιά τραυματισμένους. Ταπεινωμένη η Οικουμένη από ένα αόρατο εχθρό, αναγκάζεται σε απομόνωση των κοινωνιών. Πολλοί άνθρωποι πέθαναν μέσα σε ένα χρόνο. Αυτή την στιγμή επιθυμώ να φέρω στη μνήμη μας την απώλεια αυτών των συνανθρώπων μας, Επισκόπων, Ιερέων, Μοναχών και Πιστών της Εκκλησίας. Ειδικοί και επιστήμονες προσπαθούν να αναχαιτίσουν τη μετάδοση του ιού, με τους συνανθρώπους μας, να συμβάλλουν με υπευθυνότητα.
Όμως, ορισμένοι αρνούνται την ύπαρξη του ιού και άλλοι την συνδέουν με σενάρια συνομωσίας. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, θα ήθελα να ευχαριστήσω προσωπικά όλους τους ιατρούς και το υγειονομικό προσωπικό για την καθημερινή τους αυτοθυσία. Οι πανδημίες διαβρώνουν τον ήδη υπάρχοντα τρόπο ζωής και προωθούν έναν νέο. Η τωρινή πανδημία ρυθμίζει ψηφιακά τη ζωή μας με τρόπο σχεδόν καθολικό. Όλα γίνονται από μακριά: τηλεκπαίδευση, τηλεδιάσκεψη, τηλεργασία. Βιώνουμε την κορύφωση της τραγωδίας κατά την φοβερά ώρα του θανάτου. Δεν είναι εφικτό να δούμε, ούτε να αγγίξουμε για τελευταία φορά τους αγαπημένους μας νεκρούς. Πολλές από τις νέες αυτές αλλαγές ήρθαν φιλοδοξώντας να μείνουν μόνιμα και χαρακτηρίζονται από μία παραδοξότητα: το νέο, που προβάλλει ως λύση, ταυτόχρονα μας υποδουλώνει. Εκείνο που μας διευκολύνει, συγχρόνως μας εξαρτά, μας περιορίζει την ελευθερία. Την ίδια στιγμή που η ψηφιακή τεχνολογία διευκολύνει τη ζωή του πλανήτη, παράλληλα μας αποξενώνει. Οι πανδημίες αποτελούν σύμπτωμα της ανθρώπινης θνητότητας, που εισήλθε στην ιστορία όταν διακόψαμε τη σχέση μας με τον Θεό και κάναμε κέντρο της ζωής μας τον εαυτό μας. Έκτοτε, επικεντρωνόμαστε μονομερώς στην ανακούφιση των εκάστοτε προβλημάτων και μας διαφεύγει το ουσιώδες: ακόμη και εάν αυτός ο ιός νικηθεί, αργότερα άλλος θα εμφανισθεί, όπως συμβαίνει πάντοτε στην ανθρώπινη ιστορία. Αλλά και πέρα από αυτό υπάρχει ο μόνιμος «ιός», ο «έσχατος εχθρός» ο θάνατος. Η αιτία των ανθρωπίνων προβλημάτων είναι πνευματική: είναι η ανθρώπινη φιλαυτία. Η Ανάσταση του Θεανθρώπου ανέτρεψε τα μέχρι τότε ανθρώπινα, αδαμικά δεδομένα και εισήγαγε στην ιστορία νέα, μυστηριακά, εσχατολογικά δεδομένα. Με όλα τα γεγονότα της Θ. Οικονομίας, με την Ενσάρκωση και την Ανάστασή Του, ανέπλασε την ανθρώπινη φύση: «Ἐκ γὰρ θανάτου πρὸς ζωήν, … ἡμᾶς διεβίβασεν». Η κοσμική πραγματικότητα γεύεται ήδη την εν Χριστώ ανακαίνιση της: « Νυν πάντα πεπλήρωται φωτός, ουρανός τε και γή και τα καταχθόνια». Απέναντι στη φθορά ολόφωτη η Χάρη της Αναστάσεως. Το κέντρο της Ιστορίας πλέον δεν είναι η αδαμική ανθρωπότητα που θνήσκει, αλλά η μεταμορφωμένη εν Χριστώ αναστημένη ανθρωπότητα, που συναντούμε στην Εκκλησία. Η Εκκλησία, ως άλλη ζύμη, δια του Θεανθρώπου, προετοιμάζει καθοριστικά, σιωπηρά, διά της άκρας ταπεινώσεως και αδοξίας, την υποδοχή της Ερχόμενης Βασιλείας Του. Αδελφοί μου, Η πανδημία μας έφερε για άλλη μια φορά ενώπιον των ορίων μας. Έφερε στο προσκήνιο τον θάνατο που απωθούμε στο παρασκήνιο. Τον αφύσικο θάνατο που ο Θεάνθρωπος νίκησε με την Ανάστασή Του. Για τον λόγο αυτό, δεν ζούμε όπως «οἱ λοιποὶ οἱ μὴ ἔχοντες ἐλπίδα», καθότι μέσα από τα Μυστήρια της Εκκλησίας προγευόμαστε τη Βασιλεία του Θεού, την απαρχή «ἄλλης βιοτῆς τῆς αἰωνίου» Εύχομαι η χαρά της Αναστάσεως να καταυγάζει τη ζωή Αληθῶς Ανέστη ο Κύριος!
Β) ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΤΙΡΑΝΩΝ & ΠΑΣΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ κ.κ. Α Ν Α Σ Τ Α Σ Ι Ο Υ
Ευφρόσυνα η ολόφωτη εορτή του Πάσχα μάς καλεί να λάμψουμε από χαρά, ελευθερωμένοι από την αιχμαλωσία των θανατηφόρων παθών, από κάθε σκοτεινό στοιχείο που κρύβεται στον βυθό του εγώ μας. Τα γεγονότα της σταυρώσεως του Χριστού δεν σχετίζονται μόνο με φρικτό πόνο, κατάφωρη αδικία, απύθμενη δολιότητα, αλλά κυρίως με ένα αβυσσαλέο μίσος της θρησκευτικής ηγεσίας, που κινητοποίησε μία ανεξέλεγκτη εχθρότητα του όχλου. Όλα, όμως, αυτά ανατράπηκαν με την Ανάσταση του Χριστού. Χωρίς εκκωφαντικό θόρυβο, ειρηνικά. Η Ανάσταση διαλαλεί μια πολυσήμαντη νίκη πάνω στον θάνατο, στους πονηρούς σχεδιασμούς και τα θανατηφόρα πάθη: τον φθόνο, το ψεύδος και κυρίως το μίσος με τις ποικίλες μεταλλάξεις του, τη μνησικακία, την εκδικητικότητα, τη δολιότητα, που παραμένουν ανθεκτικά σε όλες τις εποχές και σε όλες τις κοινωνίες. Το μίσος μολύνει τη ζωή των ανθρώπων στην οικογένεια, στον θρησκευτικό και πολιτικό βίο, στις σχέσεις των εθνών, δημιουργώντας απρόβλεπτες διαμάχες. Και σήμερα, μέσα στη ανησυχητική ατμόσφαιρα που έχει δημιουργήσει η πανδημία, εμφανίζεται συχνά στα διάφορα περιβάλλοντα ένα ιδιότυπο μίσος, με ποικίλες μεταλλάξεις, από τα πιο απλά συμπτώματα- εκνευρισμούς, αντιπάθειες, επιθετικότητες έως τα πιο σοβαρά, πολώσεις, βία και διχόνοιες. Το αποτελεσματικό εμβόλιο για την αντιμετώπιση του μίσους και των διαφόρων μορφών του μάς το αποκάλυψε ο σταυρωθείς και Αναστάς Χριστός: είναι η εκούσια προσφορά συγγνώμης. Στη σύντομη προσευχή, που άφησε στους μαθητές Του, έβαλε στα χείλη όλων των μελών της Εκκλησίας Του μια συμφωνία: «καί ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν» (Ματθ. 6:12). Τονίζοντας το μεγαλείο και την ευρύτητα της αγάπης, που φανέρωσε με τη διδασκαλία και το έργο Του, κήρυξε μια ειρηνική επανάσταση. Κάλεσε όσους τον ακολουθούν να συγχωρούν και να αγαπούν τους εχθρούς τους. Ακόμη, με μια αιφνιδιαστική προειδοποίηση τούς προετοίμασε: «μακάριοί ἐστε ὅταν μισήσωσιν ὑμᾶς οἱ ἄνθρωποι. Και τελικά σφράγισε τη θεμελιώδη αυτή χριστιανική αρχή με την τελευταία δέησή Του πάνω στον Σταυρό: «Πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι» (Λουκ. 23:34). Η συγχωρητικότητα έκτοτε, έγινε βασικό χρωμόσωμα της ζωής του συνειδητού χριστιανού. Συνήθως, πολλοί προσπαθούμε να αποφύγουμε αυτή τη βασική Ευαγγελική Αρχή και εντολή. Επιμένουμε στο δίκαιό μας και επικαλούμαστε την αξιοπρέπειά μας και τον κίνδυνο από εκείνους που μας πολεμούν. Παρά ταύτα, δεν υπάρχει μεγαλύτερη ελευθερία από τη συγχώρηση. Όμως, δεν είναι αρκετό να ελευθερωθούμε εμείς προσωπικά από τις παρενέργειες του μίσους. Επιβάλλεται να συμβάλλουμε διαρκώς στη μείωση των εντάσεων γύρω μας, στην αποκλιμάκωση των πολώσεων, των συγκρούσεων, των ποικίλων μεταλλάξεων μίσους. «Ἀναστάσεως ἡμέρα, καὶ λαμπρυνθῶμεν» με το πασχαλινό φως της αγάπης, που νικά κάθε τύπο μίσους, χαρίζοντάς μας πνευματική ελευθερία. Αυτός ο ύμνος επαναλαμβάνει τα λόγια του Αγ. Γρηγορίου του Θεολόγου, ο οποίος συμπληρώνει «εκείνους που μας μισούν, όχι μόνο εκείνους οι οποίοι από αγάπη μας έχουν ευεργετήσει ή έχουν ευεργετηθεί από εμάς, «συγχωρήσωμεν πάντα τῇ ἀναστάσει» και έτσι θα έχουμε την δυνατότητα και το δικαίωμα να ψάλουμε το «Χριστός Ανέστη!». Αντλώντας έμπνευση- δύναμη από την λαμπρή εορτή του Πάσχα, την κατ’ εξοχήν εορτή της συμπαντικής καταλλαγής, ας προσπαθήσουμε να ειρηνεύουμε προσωπικά, συγχωρώντας ακόμη και αυτούς που μας μισούν, έστω και αν αυτό φαίνεται δύσκολο. Η Ανάσταση του Χριστού μας καλεί να χαρούμε την απελευθέρωσή μας από τη δυναστεία τους, σε ένα κόσμο που σπαράσσεται από θανατηφόρες εχθρότητες αναλγησία, να γίνουμε αγωνιστές κατά του μίσους και των ποικίλων μεταλλάξεών του. Να αγωνιζόμαστε με αλύγιστη πίστη, ώστε να ενισχύεται η ομόνοια, η καταλλαγή, η αγάπη, η ενότητα, η αρμονική συνύπαρξη των ανθρώπων και των λαών. Χριστός Ανέστη, αδελφοί και αδελφές μου, με ανθεκτική υγεία και ελπίδα στη θολή περίοδο της πανδημίας και με την αναστάσιμη ελευθερία στην ψυχή μας!»