Η ΕΟΡΤΗ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ
†ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΣ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ 30/01/2022
†ΑΡΧΙΜ. ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΚΑΤΡΑΜΑΔΟΥ
Η Εορτή των Τριών Ιεραρχών, Μ. Βασιλείου, Γρηγορίου Θεολόγου & Ιωάν. Χρυσοστόμου, συνεορτάζεται με την ημέρα των Ελληνικών Γραμμάτων, καθώς η Εκκλησία τιμά με τον τρόπο αυτό τον συνδυασμό της Ελληνικής Γλώσσας και του Πολιτισμού μας, με την Ορθόδοξη Πίστη και ζωή. Οι Τρεις Ιεράρχες έζησαν στο Βυζάντιο τον 4ο αιώνα, εποχή κατά την οποία η Εκκλησία, μετά το διάταγμα των Μεδιολάνων το 313 μ.Χ., είχε την ελευθερία να εκφράζει την πίστη της ποικιλοτρόπως. Μέσα σ’ αυτό το κλίμα οι Τρεις Ιεράρχες παρήγαγαν το μεγάλο έργο τους στους τομείς της Θεολογίας, της Φιλοσοφίας, της Ρητορικής και της διά βίου Παιδείας ( ΟΧΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΕΩΣ) χρησιμοποιώντας με υπέροχο τρόπο την Ελληνική Γλώσσα μας, εμπλουτίζοντάς την.
Όταν εξετάζουμε το έργο του Μ. Βασιλείου διακρίνουμε ότι ήταν άνθρωπος εξαιρετικής μορφώσεως σε όλους τους επιστημονικούς τομείς, γίγας της θεολογίας, άριστος γνώστης της Ελληνικής Γλώσσας. Αναγνώρισε την τεράστια σημασία της κλασσικής παιδείας, ως παράγοντα για την καλλιέργεια της διανοήσεως και της εμπειρίας, αναφορικά με τις πολιτισμικές και εκπαιδευτικές αξίες. Το γνωστό έργο του Πρός τούς νέους, ὅπως ἂν ἐξ ἐλληνικών ὡφελοίντο λόγων παραμένει ένας απαράμιλλος οδηγός για την αντιμετώπιση και τη μεγιστοποίηση της πνευματικής ωφελείας, η οποία πηγάζει από τη μελέτη της Ελληνικής φιλολογίας. Ο Γρηγόριος Θεολόγος αποτέλεσε παράδειγμα ανθρώπου κατέχοντας άρτια Ελληνική παιδεία. Στα θεολογικά και ποιητικά έργα του, συναντούμε μία άνευ προηγουμένου χρήση της Ελληνικής Γλώσσας. Η εμβρίθεια της γνώσεώς του περί των διαφόρων μορφών της ήταν τόσο μεγάλη, ώστε ήταν σε θέση να πλάθει νέες λέξεις για να εκφράζει με μεγαλύτερη ακρίβεια την Ορθόδοξη Θεολογία, ικανότητα που του χάρισε τον τίτλο «Θεολόγος». Ομοίως, δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός το ότι η Εκκλησία τίμησε και τον Άγ. Ιωάννη με τον τίτλο «Χρυσόστομος», χάριν της αξιοθαύμαστης ρητορικής του δεινότητας και του εξαιρετικού τρόπου με τον οποίον έκανε χρήση της Ελληνικής Γλώσσας. Ο Ιωάν. Χρυσόστομος με τις χιλιάδες ερμηνευτικές σελίδες του επί της Αγ. Γραφής, είναι σύγχρονος στις ημέρες μας όσο στον 4ο αιώνα. Το ερμηνευτικό του έργο και τα κηρύγματά του, είναι ενδεικτικά της τεραστίας προσπάθειας του να προάγει την αληθινή και ουσιαστική εκκλησιαστική και την εν γένει ελληνική παιδεία στο ποίμνιό του.
Αναλογιζόμενοι το παράδειγμα των Τριών Στύλων της Εκκλησίας, συνειδητοποιούμε την μεγάλη αξία της
Ελληνικής Παιδείας και την σημασία της για τη ζωή μας. Οι Οικουμενικοί Πατέρες-Διδάσκαλοι δεν κόσμησαν την Εκκλησία μόνο με την ένταση της ποιμαντικής φροντίδας και αγιότητας των, αλλά πλούτισαν την Ελληνική Γλώσσα, τη θεολογία, τη ρητορική και ποίηση, εστιάζοντας την προσοχή τους στο διαχρονικό μήνυμα του Ευαγγελίου, στις διδασκαλίες της Εκκλησίας, στην κεντρικότητα του προσώπου του Χριστού. Καλούμαστε να εγκολπωθούμε αυτό τα θαυμάσια πρότυπα παιδείας και υπέροχης πίστεως, ως έκφραση της βαθειάς αγάπης, δεσμεύσεως και κατανοήσεως της ουσίας του Ευαγγελίου.
Η εορτή επίσης αποτελεί μία πρόκληση για τους συγχρόνους Ελληνορθοδόξους να τιμούμε την Ορθόδοξη Πίστη, την Ελληνική Γλώσσα και τον Πολιτισμό μας με τους πλέον δυνατούς τρόπους. Ο Θεός, η πηγή της σοφίας και της αγάπης, ο Θεός και των Τριών Ιεραρχών είναι μαζί μας στην πρόκληση αυτή. Στη μεγάλη κρίση, την οποία διερχόμαστε, πολλοί είναι εκείνοι οι οποίοι, είτε δημόσια είτε κατ’ ιδίαν, αναφέρονται στην ανάγκη να αλλάξουμε νοοτροπία, για να μπορέσουμε να αντέξουμε στις δυσκολίες της εποχής. Ελάχιστοι όμως επισημαίνουν ότι κάτι τέτοιο, για να γίνει εφικτό, προϋποθέτει την ύπαρξη υγιών προτύπων και μία παιδεία η οποία θα υποστηρίξει συνειδητά και σε βάθος χρόνου την καλλιέργεια των νέων ανθρώπων, με βάση αρχές και αξίες που δεν θα στοχεύουν μόνο στην ατομική επιβίωση, αλλά θα αποσκοπούν στην αλληλεγγύη όλων των ανθρώπων, την προσφορά στην κοινωνία και την λειτουργία της γνώσεως προς όφελος των πολλών. Τέτοια πρότυπα υπήρξαν οι Τρεις Ιεράρχες που έζησαν σε εποχές όπου υπήρχε φτώχεια, εκμετάλλευση, εξαθλίωση των ανθρώπων. Υπήρχε όμως και μία κοινωνία η οποία είχε χαραγμένους προσανατολισμούς. Ήθελε να λειτουργήσει, όχι με σκοπό το συμφέρον και την ιδιοτέλεια, αλλά με γνώμονα το κοινό καλό. Γνώριζε ότι χωρίς αξίες δεν μπορούσε να προχωρήσει. Εμπιστεύθηκε το ήθος, την παιδεία και τον πολιτισμό που χάραξαν οι Τρεις Ιεράρχες εκ προσώπου της Εκκλησίας, με αποτέλεσμα να χτιστεί ένα κράτος το οποίο άντεξε επί 1000 έτη και στις εξωτερικές και στις εσωτερικές επιβουλές. Γιατί το κράτος απαρτίζεται από ανθρώπους, οι οποίοι όσο περισσότερο καλλιεργούνται, στην παιδεία της γνώσεως, στην παιδεία του ήθους, στην παιδεία της αγάπης, μπορούν να λειτουργούν για το σύνολο και όχι μόνο για τον εαυτό τους. Η εορτή αυτή λειτουργεί από την Εκκλησία σαν εγερτήριος σάλπιγγα από την πνευματική ραθυμία, την τεμπελιά, σαν ένα μήνυμά Της, ότι για να αλλάξει η νοοτροπία μας, χρειάζεται να αλλάξουμε εντός μας. Δεν αλλάζουμε χωρίς παιδεία ήθους και αγάπης, χωρίς πίστη, χωρίς Χριστό, χωρίς Εκκλησία, χωρίς πρότυπα του διαμετρήματος των Τριών Ιεραρχών! Αυτή την οδό προτείνει η Εκκλησία αντί τετριμμένων και συνηθισμένων ευχών, να γνωρίσουμε και να ζήσουμε τη ζωή της πίστεως της Εκκλησίας, μία Εκκλησία που δημιουργεί προσωπικότητες όπως οι Τρεις Ιεράρχες. Η Εκκλησία διά του Παρακλήτου προσεύχεται, θεραπεύει, ενισχύει, στηρίζει, αγαπά και ελπίζει στη αλλαγή των καρδιών μας και οφείλει να γίνει στάση ζωής και έξοδος από τα διαφαινόμενα όποια αδιέξοδα κάθε εποχής…
Σήμερα, τιμούμε 14 χρόνια μετά από την αναχώρηση από τον φθαρτό τούτο κόσμο (2008-2022) και τον Μακαριστό Αρχιεπίσκοπο της καρδιά μας κυρό ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟ για τον οποίο θα ήθελα λίγες σκέψεις να αφιερώσουμε στην τέλεση του Μνημοσύνου Του. Ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος σε μήνυμά του για την εορτή των
3 Ιεραρχών τόνιζε στους νέους που ιδιαίτερα αγαπούσε και ιδιαίτερα τον αγαπούσαν:« Παιδιά μου…..ολοένα και περισσότερο υφιστάμεθα ένα γενικότερο αποπροσανατολισμό και δεχόμαστε έντονες επιδράσεις της μεταμοντέρνας καταναλωτικής, ηλεκτρονικής εποχής. Ο άνθρωπος σήμερα υπερβάλλει την σημασία και τις συνέπειες των τεχνολογικών επιτευγμάτων σε βάρος της πνευματικής του υποστάσεως. Έχει υποτιμήσει την αξία της ψυχής και της ηθικής. Πιστεύει ότι μόνο η επιστήμη και η τεχνολογική πρόοδος θα λύσει τα προβλήματά μας. Λησμονεί πως δεν είναι άψυχη ύλη που δέχεται παθητικά την επέμβαση των επιστημονικών πειραμάτων και μεθόδων. Απατά τον εαυτό του, νομίζοντας πως είναι δυνατόν να ικανοποιηθεί με υλικά αγαθά και απολαύσεις «εικονικής πραγματικότητας». Αυτός ο άνθρωπος των επιστημονικών επιτευγμάτων και των εφευρέσεων, που κυριαρχεί στις φυσικές δυνάμεις και στέλνει μηχανήματα ερεύνης στο διάστημα, αυτός ο ίδιος είναι και εκείνος που δημιουργεί όπλα μαζικής καταστροφής συμβατικά ή βιολογικά και είναι έτοιμος να εξοντώσει τον συνάνθρωπό του για τα οικονομικά συμφέροντα. Αντικρίζουμε τους ισχυρούς της γης που μελετούν πως θα συνεχίσουν να πλήττουν τους αδυνατότερους, να προξενούν τρόμο, φόβο και πόνο στους ανθρώπους και τα όποια παγκόσμια προβλήματα για μια ακόμη φορά έρχονται για να ταράξουν την ηρεμία, την ανάπτυξη και την πρόοδο αλλά και τον σωστό πνευματικό μας προσανατολισμό. Οι Τρεις Μεγάλοι Πατέρες πολέμησαν και αντιμετώπισαν την κακία και τον αυταρχισμό από τους παράγοντες της εποχής των και εξορίστηκαν, κακοποιήθηκαν και υπέφεραν, αλλά με στήριγμα την πίστη τους στο Θεό, αντέταξαν τις δυνάμεις τους υπέρ πτωχών και αδυνάτων, αντιτάχθηκαν στην κοινωνική αδικία και αγωνίστηκαν για την ειρήνη και την αγάπη, που τόσο χρειαζόμαστε σήμερα. Μιλάνε όλοι για την ειρήνη, για την λύση των προβλημάτων. Όμως Εσείς, παιδιά μου, είστε το μέλλον του τόπου. Μην αφήνετε τον εαυτό σας να ραθυμεί. Αφυπνιστείτε, ο κόσμος μας πρέπει να έχει ένα καλύτερο αύριο. Η ψυχή σας εάν αφεθεί στον Χριστό θα μπορέσει να αναπτύξει πολύτιμες, ευεργετικές, δυνάμεις. Εσείς, παιδιά, εκμεταλλευόμενοι την εμπειρία και τις γνώσεις που σας μεταλαμπαδεύουμε όλοι εμείς που είμαστε υπεύθυνοι για την εκπαίδευση και την παιδεία σας πέρα από τις συμβατικότητες και ανθρώπινες εντολές, θα μπορέσετε με την πίστη να αποτελέσετε αφετηρία για την δημιουργία ενός νέου κόσμου. Κόσμου δικαιοσύνης, συναδέλφωσης, ειρήνης και αγάπης. Μην περιμένετε άλλο, ξεκινήστε αναπτύσσοντας τις δικές σας πρωτοβουλίες. Κάθε σκοπός στη ζωή επιτυγχάνεται με αγώνα. Με ξεκάθαρες και αγνές προθέσεις. Με ολοκληρωτικό δόσιμο στην επιδίωξη στόχων και ιδανικών. Χωρίς υστεροβουλίες και προσωπεία, χωρίς δισταγμούς και παλινδρομήσεις. Ο κόσμος περιμένει κάτι καλύτερο, το οποίο είναι δυνατό, αρκεί να δημιουργούμε αξίες αιώνιες όπως είναι η ειρήνη, η αγάπη και όχι ο πόλεμος και η αντιπαλότητα. Όταν θεμελιώνομε το μέλλον μας στην επικοινωνία και την ενότητα με τον Χριστό, δεν υπάρχουν φραγμοί, εμπόδια, αδιαφορία και αναλγησία. Έτσι θα μπορέσετε να βιώσετε την κοινωνία της αγάπης με τους συνανθρώπους σας όταν στοχεύσετε στα απόλυτα ιδανικά της αγάπης και της ειρήνης, ομοιάζοντας στους Τρεις Μεγάλους Ιεράρχες της Εκκλησίας μας…..