ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΗΝ ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΥΠΑΠΑΝΤΗΣ
† ΑΡΧΙΜ. ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΚΑΤΡΑΜΑΔΟΥ
Σήμερον η Ιερά Μήτηρ και τού ίερού ύψηλοτέρα, έπι το ιερόν παραγέγονεν, έμφανίζουσα τώ κόσμω τον τού κόσμου Ποιητήν και τού Νόμου πάροχον· όν έν άγκάλαις δεξάμενος ό πρεσβύτης Συμεών, έκραύγαζενΝύν απολύεις τον δούλόν Σου, ότι είδόν Σε, τον Σωτήρα τών ψυχών ημών.» (Ίδιόμελον τής Υπαπαντής)
Πατέρες και Αδελφοί, Με τέτοιους ωραίους ύμνους και άσματα πνευματικά, δοξολογεί χθες και σήμερα και για μία Εβδομάδα ολόκληρη η Εκκλησία τον Δεσπότη Χριστό και την Μητέρα Του την Παναγία, εορτάζοντας και πανηγυρίζοντας τη Εορτή της Υπαπαντής, με διπλό χαρακτήρα, Δεσποτική και Θεομητορική. Στο εορταζόμενο γεγονός κυριαρχούν και τιμώνται, ο Ενανθρωπήσας και Νηπιάσας Δεσπότης Χριστός και η Κυρία Θεοτόκος.
Η σημερινή Εορτή είναι από τις αρχαιότερες που θέσπισε η Εκκλησία, γνωστή ήδη από τον 4ο αιώνα, και τούτο, γιατί έχουμε σαφή αναφορά της, ακριβή εξιστόρηση του γεγονότος στην Κ. Διαθήκη και συγκεκριμένα στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο. Αφού συμπληρώθηκαν 40 ημέρες, που ο Μωσαϊκός Νόμος καθόριζε για τον καθαρισμό της μητέρας ενός νεογέννητου παιδιού, η Θεοτόκος και ο Ιωσήφ οδήγησαν το Θ. Βρέφος στα Ιεροσόλυμα, για να το προσφέρουν στον Κύριο. Ήταν εντολή του Θεού, κάθε πρωτότοκο αρσενικό παιδί να αφιερώνεται στον Κύριο: «Παν άρσεν διανοίγον μήτραν άγιον τω Κυρίω κληθήσεται». Η αφιέρωση αυτή του πρωτότοκου αγοριού έπρεπε να συνοδεύεται από μία προσφορά, μία θυσία από τους γονείς του: Είτε ενός προβάτου χρονιάρικου, είτε, αν ήταν φτωχή η οικογένεια, δύο τρυγονιών η δύο περιστεριών. Ο Δεσπότης των απάντων και Νομοθέτης του λαού Του Ισραήλ, που ενανθρώπησε, όχι για να καταργήσει τον Νόμο, αλλά να τον συμπληρώσει και αναγάγει σε ύψιστη τελειότητα, τηρώντας από άκρα συγκατάβαση και ταπείνωση όλα τα του Νόμου, γίνεται υπήκοος στα νομικά διατάγματα και προσάγεται στον Ναό του Σολομώντος από τους γονείς Του. Εκείνοι πτωχοί αλλά συνεπείς, προσέφεραν τρυγόνια και περιστέρια.
Παρόμοια και η αμόλυντη Μητέρα του Κυρίου μας ενώ δεν είχε ανάγκη καθαρισμού, αφού είχε κυοφορήσει «εκ Πνεύματος Αγίου», υπέρ τη φύση, τήρησε τη Διάταξη του Νόμου.
Τότε στα Ιεροσόλυμα ζούσε ένας δίκαιος άνθρωπος του Θεού, ο Συμεών, υπέργηρος στην ηλικία. Αυτός είχε λάβει αποκάλυψη από το Άγ. Πνεύμα, ότι δεν θα πέθαινε πριν να δει τον αναμενόμενο Μεσσία- Χριστό. Οι Πατέρες και η Υμνολογία της Εκκλησίας του αποδίδουν ιερατικό αξίωμα, χωρίς αυτό να επιβεβαιώνεται. Τη στιγμή, που η Αγία Οικογένεια εισερχόταν στον Ναό, o Παράκλητος οδηγεί τον Συμεών στο Ιερό του Ναού. Μάλιστα, δεν μετέβη με τα πόδια στον Ναό από τον τόπο που ζούσε, αλλά τον μετέφερε εκεί υπερφυσικά η Χάρης του Αγ. Πνεύματος. Έλαβε τότε ο Συμεών στις αγκάλες του το Θ. Βρέφος και δοξολόγησε τον Θεό, που τον αξίωσε να ζήσει την εκπλήρωση της προφητείας που είχε λάβει, και με κατάνυξη αναφώνησε : «Τώρα, Κύριε, λάβε την ψυχή μου ειρηνικά, γιατί τα μάτια μου αντίκρισαν τον Υιό Σου, που απέστειλες Σωτήρα όλου του κόσμου, που είναι το φως το αληθινό, που θα φωτίσει τους εθνικούς ειδωλολάτρες να σε γνωρίσουν και η δόξα του εκλεκτού Σου λαού Ισραήλ.» Στην εύλογη απορία του Ιωσήφ και της Θεοτόκου, για όσα άκουσαν, απευθύνθηκε προφητικά στην Παναγία, λέγοντας πως ο Υιός Της,, θα είναι η σωτηρία όσων θα πιστεύσουν σ’ Αυτόν, ως Μεσσία, και η απώλεια όσων θα Τον απορρίψουν «ο Χριστός είναι στους αιώνες, σημείο αντιλεγόμενο». Πράγματι, για όσους Τον δέχονται είναι Ζωή, Φως, Αλήθεια Δρόμος, η πραγματοποίηση της αλήθειας του Ευαγγελίου. Της προφήτευσε επίσης για το δίκοπο μαχαίρι του πόνου και της θλίψεως, που θα διαπερνούσε την ψυχή Της, όταν θα έβλεπε τον Υιό της καρφωμένο στον Σταυρό. Δεν είχε προλάβει να τελειώσει τις προφητικές του ρήσεις ο Συμεών, και εκείνη τη στιγμή οδηγήθηκε από τον Θεό στον Ναό ένας άλλος εκλεκτός άνθρωπος μία γυναίκα η Άννα η προφήτιδα, που καταγόταν από την φυλή του Ασήρ, χήρα που διερχόταν το υπόλοιπο της ζωής της με νηστείες και προσευχές. Εμπνεόμενη και αυτή από το Άγ. Πνεύμα άρχισε να δοξολογεί τον Κύριο, που Ενανθρώπησε για τη σωτηρία μας, και να αποκαλύπτει πως εκείνο το ταπεινό και πτωχό βρέφος είναι ο Μεσσίας που αιώνες ανέμενε ο κόσμος για να τον λυτρώσει από την δυναστεία του διαβόλου.
Είναι πολλά τα Μηνύματα της Εορτής της Υπαπαντής και είναι μία πνευματική ευκαιρία της Εκκλησίας να μας δώσει την δυνατότητα να προσεγγίσουμε τις ευλογίες που αναδύονται μέσα απ’ αυτά τα Μηνύματα.
Η πρώτη μεγάλη ευλογία είναι η αστείρευτη αγάπη του Θεού και η πρόθεσή του να μας συναντήσει. Όπως δε δίστασε να φιλοξενηθεί μέσα στην αγκαλιά του Συμεών, έτσι δε διστάζει να φωλιάσει μέσα στην αγκαλιά του κάθε πιστού που Τον επιθυμεί και Τον ψάχνει …και μπορεί να τον βρει και να τον λάβει διά της Θείας συνειδητής Συμμετοχής στην Θ. Λειτουργία και στην Θ. Κοινωνία. Δεν μπορεί με άλλο τρόπο ο πιστός στο Χριστό άνθρωπος να τον λάβει στην καρδιά του παρά μόνο μέσω αυτής της συμμετοχής στην Εκκλησία. Η δεύτερη μεγάλη ευλογία της είναι ο απεγκλωβισμός από το Νόμο και το άνοιγμα στην ελευθερία. Μέχρι την ημέρα της Υπαπαντής ο Θεός διαλέγει και ο άνθρωπος υπακούει. Διαλέγει το λαό Του, επιλέγει τους Προφήτες, ρυθμίζει τη ζωή των εκλεκτών Του, με σκοπό να προετοιμάσει την ανθρωπότητα για την κάθοδό Του μέσα στον αμαρτωλό κόσμο μας. Από σήμερα, όμως, ο Θεός παύει να επιλέγει. Από την ημέρα της Υπαπαντής αφήνει τους ανθρώπους όλων των εποχών εμείς να Τον διαλέξουμε. Ο Θεός δεν είναι αναμενόμενος αλλά είναι παρών μέσα στο Σώμα Του την Αγία Εκκλησία και η μη συμμετοχή μας στην ζωή της Εκκλησίας σημαίνει απουσία του Θεού από την ζωή, τα λόγια και τις πράξεις μας. Τέλος η σημερινή εορτή προσφέρει μία τρίτη ευλογία. Καθώς εκκλησιάζεται ο Κύριος, εκκλησιάζει και ολόκληρη την ανθρώπινη φύση. Όταν εισέρχεται στο σπίτι του Πατέρα Του κάνει το Ναό σπίτι για τον κάθε άνθρωπο. Μετά τη δική Του είσοδο όλοι γνωρίζουμε ότι το αληθινό μας σπίτι, η πραγματική μας οικογένεια, ο αληθινά δικός μας χώρος πάνω στη γη είναι η Εκκλησία του Θεού. Έτσι καταλαβαίνουμε γιατί, όταν εισερχόμεθα μέσα στην Εκκλησία, όλος ο κόσμος σβήνει. Μέσα στο Ναό τα πάντα χάνονται, τα πάντα ανακαινίζονται, τα πάντα φωτίζονται, τα πάντα νοηματοδοτουνται και τα πάντα αγιάζονται. Οι πολλές ευλογίες και Μηνύματα της σημερινής Δεσποτικής και Θεομητορικής Εορτής επιτρέψετε μου να ευχηθώ να γίνουν πολύτιμες παρακαταθήκες για όλους μας. Η έλευση του Χριστού στο Ναό και η υποδοχή Του από τον Συμεών ας μας κάνει να συνειδητοποιήσουμε ότι και η δική μας αγκαλιά χωράει το Χριστό, αρκεί μαζί να χωρέσει και το συνάνθρωπο μας που χωρίς θέση στην καρδιά για τον κάθε συνάνθρωπο δεν υπάρχει θέση για τον Θεό. Στην ένωσή μας με τον Κύριο διά της Λειτουργικής ζωής το μόνο που Εκείνος επιθυμεί να Του χαρίσουμε δεν είναι οι ανθρώπινες κοσμικές διακρίσεις μας αλλά είναι οι αμαρτίες και αστοχίες μας από το Άγιο Θέλημα Του. Εάν δώσουμε τις αμαρτίες μας και απαλλαγούμε το συντομότερο απ’ αυτές, δε θα έχουμε κάνει ένα καλό δώρο μόνο στο Θεό, αλλά το ακριβότερο και πιο πολύτιμο δώρο στον εαυτό μας. Και τότε ο δικός μας εκκλησιασμός, θα είναι δική μας Υπαπαντή από το Θεό, δικός μας εναγκαλισμός σωτηρίας και λύτρωσης, που ξεκινά από τώρα, όχι όταν έλθει η ώρα και κλείσουμε τα μάτια μας, αλλά τώρα, ώστε αυτή η λύτρωση και σωτηρία να μην τελειώσει ποτέ.
Αμήν