ΟΜΙΛΙΑ ΑΡΧΙΜ. ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΚΑΤΡΑΜΑΔΟΣ
ΣΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ Α’ ΟΙΚ.ΣΥΝΟΔΟΥ
(Ἰωάν. ιζ’ 1-13)
Κυριακή 28 Μαΐου 2023
Θριαμβευτική για την Αγία μας Εκκλησία και η σημερινή ημέρα! Μνήμη των Αγ. Πατέρων της Α’ Οικουμενικής Συνόδου, των ηρώων της πίστεως, που στάθηκαν αντιμέτωποι στην Αρειανική λαίλαπα και συνέτριψαν με τη θεόπνευστη διδασκαλία τους τη μανιώδη αίρεση του Αρείου. Δεν είναι υπερβολή να τονιστεί ότι το υπόβαθρο όλων των αγώνων των Αγίων Θεοφόρων Πατέρων υπήρξε το σημερινό Ευαγγελικό Ανάγνωσμα, που αποτελεί τμήμα της Αρχιερατικής Προσευχής του Κυρίου μας.
Υπενθυμίζω στην αγάπη σας ότι αμέσως μετά τον Μυστικό Δείπνο, σε κάποιο ήσυχο σημείο του δρόμου προς την Γεθσημανή, ο Κύριος ύψωσε τα μάτια Του στον ουρανό και είπε: «Πάτερ, ελήλυθεν η ώρα», Πατέρα, έφτασε η ώρα του Πάθους μου. Δόξασε τον Υιό Σου με αυτό, ώστε και ο Υιός Σου να Σε δοξάσει με τα λυτρωτικά αποτελέσματα της θυσίας Του για τους ανθρώπους. Εσύ μου έδωσες την εξουσία επί του κόσμου, ώστε να τους προσφέρω την αιώνια ζωή που δεν είναι τίποτε άλλο παρά το να γνωρίζουν οι άνθρωποι Εσένα, τον Αληθινό Θεό, και Εμένα τον Ιησού Χριστό, που Εσύ με έστειλες στον κόσμο. Εγώ με όσα έκανα Σε δόξασα πάνω στη γη, τελείωσα το έργο που μου ανέθεσες να κάνω. Τώρα λοιπόν Εσύ, Πατέρα μου, δόξασέ με και σαν άνθρωπο κοντά Σου, με τη δόξα που είχα ως Προαιώνιος Υιός Σου πλησίον Σου, πριν ακόμη δημιουργηθεί ο κόσμος..».
Υπέροχα, μοναδικά τα νοήματα που περικλείουν και αυτά τα λόγια του Κυρίου, καθένα από τα οποία θα μπορούσε ιδιαιτέρως να μας απασχολήσει. Η φράση εκείνη, η οποία εξηγεί τι ακριβώς είναι η αιώνια ζωή, μας ενδιαφέρει αρχικά, αφού αυτή συνδέεται στενά με τους αγώνες και την αγωνία των Αγίων Πατέρων της Εκκλησίας. Ο Κύριος τονίζει πως η αιώνια ζωή δεν είναι αυτό που νομίζουν οι πολλοί, δηλαδή μια ζωή που δεν τελειώνει ποτέ. Αιώνια ζωή είναι το να γνωρίζουν όλο και περισσότερο οι άνθρωποι τον Ουράνιο Πατέρα, «τον μόνον αληθινόν Θεόν» και τον Κύριο Ιησού Χριστό, που ήλθε στον κόσμο σαν απεσταλμένος του Θεού Πατρός. Να Τον γνωρίζουν! Δηλαδή να εμβαθύνουν στο μυστήριο της αγάπης Του και ανταποκρινόμενοι σ’ αυτήν να ενώνονται διά της ενσυνειδήτου συμμετοχής στη Μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας ιδιαιτέρως και κυρίως με την Θ . Κοινωνία μαζί Του.
Αυτή η γνώση για τον Τριαδικό Θεό και για την Εκκλησία μας είναι η αιώνια ζωή και γι’ αυτόν τον λόγο οι Άγιοι Πατέρες, ενώ σε όλα τα ζητήματα ήταν υποχωρητικοί και ταπεινοί, στα θέματα που αφορούσαν την αλήθεια περί του εν Τριάδι Θεού και την Ενανθρώπηση του Υιού και Λόγου του Θεού, του Θεανθρώπου Κυρίου Ιησού Χριστού, ήταν άκαμπτοι και ανυποχώρητοι. Γνώριζαν πως, εάν διαστρεφόταν η αλήθεια περί Θεού και της Ενσαρκώσεώς Του, οι άνθρωποι θα χάναμε τα πάντα, την ίδια την αιώνια ζωή! Έλεγε ο Μ. Βασίλειος στον Έπαρχο Μόδεστο, απεσταλμένο του Αρειανού Αυτοκράτορα Ουάλεντα, που με απειλές προσπαθούσε να τον φοβίσει: –Εμείς, έπαρχε, σε όλα τα άλλα είμαστε επιεικείς και ταπεινοί και υποχωρητικοί. Όταν όμως αυτό που κινδυνεύει είναι η περί του Θεού αλήθεια, τότε περιφρονούμε τα πάντα και όλη την προσοχή μας τη στρέφουμε προς Αυτόν και καμιά απειλή δεν μας φοβίζει.
Αυτό ήταν το ενιαίο και κοινό φρόνημα όλων των Αγίων Πατέρων της Α’ Οικουμενικής Συνόδου, αλλά και όλων των Πατέρων όλων των αιώνων και εποχών, που αντιπαρατάχθηκαν στις επιδρομές των λύκων του Αρειανισμού αρχικά και των λοιπών αιρέσεων στη συνέχεια, και ορθοδόξως τους απέκρουσαν. Καταδίκασαν την διεστραμμένη διδασκαλία εν προκειμένω, η οποία μετέτρεπε τον Χριστό σε κτίσμα Θεού! Ποτέ δεν θα δεχθούμε ένα τέτοιο ψεύδος, φώναξαν οι Πατέρες! Αν ο Κύριός μας δεν είναι Θεός αληθινός, ομοούσιος με τον Πατέρα και το Άγ. Πνεύμα, τότε πως θα μπορέσει να μας χαρίσει την αιώνια ζωή; Επομένως βλάσφημα και σατανικά είναι τα εντυπωσιακά λόγια του Αρείου και όσων στην συνέχεια μιμούνται την πορεία του. Τον παρέδωσαν στο ανάθεμα. Τον έβγαλαν έξω από την μάνδρα της Εκκλησίας, της οποίας τα πρόβατα με σατανικό τρόπο είχε αρχίσει να κατασπαράζει.
Η συγκλονιστική προσευχή του Χριστού προχωρεί και σε άλλα μεγαλειώδη νοήματα. Φανέρωσα, Πατέρα μου, λέει ο Κύριος, το όνομά σου στους ανθρώπους, αποκάλυψα το μεγαλείο Σου σ’ αυτούς που μου χάρισες ως μαθητές μου. Δικοί σου ήταν και τους χάρισες σε μένα και εφάρμοσαν το λόγο Σου. Τώρα έμαθαν ότι όλα όσα μου έδωσες προέρχονται από Σένα. Τους τα χάρισα όλα αυτά και εκείνοι πίστεψαν ότι Εσύ με έστειλες στον κόσμο. Γι’ αυτούς λοιπόν σε παρακαλώ τώρα, που εγώ σωματικά φεύγω από τον κόσμο και έρχομαι κοντά Σου, ενώ αυτοί θα παραμείνουν ακόμη εκτεθειμένοι σε πειρασμούς και κινδύνους, να τους φυλάξεις με την πατρική παντοδύναμη Χάρη Σου, ώστε να είναι ενωμένοι μεταξύ τους τόσο σφικτά και αδιάσπαστα, όσο είμαστε και εμείς, που έχουμε την ίδια ουσία και φύση.
Όσο καιρό ήμουν μαζί τους στον κόσμο τους προστάτευα εγώ με τη Χάρη Σου και δεν χάθηκε κανένας τους, παρά μόνον «ο υιός της απωλείας». Τώρα όμως έρχομαι προς Εσένα και προσεύχομαι γι’ αυτούς, ώστε να είναι ενωμένοι και γεμάτοι από τη χαρά που έχω και εγώ τώρα, την πλήρη και τέλεια και αναφαίρετη χαρά.
Αποκαλυπτικά και αυτά τα λόγια του Κυρίου, ιδιαιτέρως στο σημείο που αναφέρεται στην ενότητα της Εκκλησίας Του: «Ίνα ώσιν εν καθώς και ημείς εν εσμέν». Υπογραμμίζουν το μεγαλείο αυτής της ενότητας που είναι εικόνα της ενότητας της Αγ. Τριάδος! Φανερώνουν πως αυτή η ενότητα δεν είναι ανθρώπινο έργο και κατόρθωμα, αλλά προέρχεται από τον ίδιο τον εν Τριάδι Θεό. Αυτή την Ενότητα της Aγίας Εκκλησίας μας πήγαν να καταστρέψουν οι λύκοι του Αρειανισμού και αυτή την ΕΝΟΤΗΤΑ υπερασπίστηκαν οι Άγιοι Πατέρες και στην Α’ Οικουμενική Σύνοδο και συνεχώς και πάντα στη ζωή της Εκκλησίας.
Όλοι οι πιστοί Κληρικοί και Λαϊκοί έχουμε ευθύνη για τη διατήρηση της Ενότητας μας και πρωτίστως όσοι έχουμε καίριες και διακεκριμένες θέσεις διακονίας μέσα στο Πανάχραντο Σώμα του Χριστού, την Αγία μας Εκκλησία Του. Οφείλουμε να αγρυπνούμε, να διώχνουμε τους λύκους, να προφυλάσσουμε το ποίμνιο από τους κινδύνους της πνευματικής απώλειας.
Είναι επίσης βαρύτατο αμάρτημα όταν κάποιοι πιστοί, και μάλιστα Κληρικοί, χωρίζουμε τους ανθρώπους με κομματικά κριτήρια και ταυτιζόμαστε με μια κομματική παράταξη. Αυτός είναι ο λόγος που το Κανονικό Δίκαιο της Εκκλησίας απαγορεύει σε όλους τους Κληρικούς να πολιτεύονται. Γιατί η Εκκλησία είναι το Σώμα του Χριστού, η Πνευματική Μητέρα όλων των Χριστιανών και πρέπει να παραμένει ανοικτή για όλους τους ανθρώπους, ανεξαρτήτου χρώματος, φυλής, κοινωνικής και πολιτικής τάξεως. Αυτό είναι το μεγαλείο της Εκκλησίας, ότι δεν κλείνεται σε μικρές στενές ομάδες προτεσταντικού τύπου της Δύσεως των περασμένων χρόνων και εποχών που διακρίνονται από ιδιαίτερη πολιτική και κομματική ιδεολογία με μανδύα την πίστη.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία στην Ανατολή, όπως κάθε μητέρα, δείχνει την αγάπη της αφειδώς και αδιάκριτα προς όλα τα παιδιά της, που ενδεχομένως να ανήκουν σε διάφορα κόμματα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να κινούνται οι πιστοί, και ιδιαιτέρως οι Κληρικοί, οι οποίοι ως Πνευματικοί Πατέρες των ανθρώπων που αναζητούν στοργή, αγάπη, ελευθερία, νόημα ζωής και όχι στοχευμένες υποδείξεις και κατευθυντήριες γραμμές που παραπέμπουν σε στρατιωτικού τύπου υποταγή.
Μάλιστα, η συγκεκριμένη αυτή επικίνδυνη πρακτική που υιοθετείται και κακώς ασκείται από κάποιους υποτιθέμενους πνευματικούς ανθρώπους στο πλαίσιο πολιτικών διαδικασιών, προτάσσοντας δήθεν το υγιές κατ΄ αυτούς θρησκευτικό συναίσθημα, θυμίζει το « εγώ δεν είμαι όπως όλοι οι άλλοι» της γνωστής παραβολής του Φαρισαίου και δημιουργεί τις προϋποθέσεις μίας αρρωστημένης ανατροφής φανατικών και μόνο οπαδών.
Επικίνδυνα τέτοια χειριστικά πρόσωπα που νομίζουν ότι έχουν γνώση επι παντός επιστητού και την επιβάλλουν με την μορφή της υπακοής (!!!) στους άλλους για το τι πρέπει κάνουν, κινούνται συνήθως έχοντας εγωιστικά κίνητρα αυτοπροβολής και νοοτροπίας, στρεβλώνοντας και υπονομεύοντας Κανόνες, Δόγματα και όλες τις άλλες Αξίες, τόσο ως προς το μεγάλο δώρο της Ελευθερίας μας έτσι όπως διδάσκει και βιώνει η Εκκλησία, όσο και ως προς τη σταθερότητα και τη συνοχή στην κοινωνία μας του Δημοκρατικού Πολιτεύματος. Μία σταθερότητα και συνοχή που στις μέρες μας διαπιστώνουμε πόσο αναγκαία είναι.
Εάν εμείς οι Κληρικοί βλέπουμε τα πράγματα μέσα από την εκκλησιαστική προοπτική, τότε δεν θα διακατεχόμαστε από ανασφάλειες και δεν θα χωρίζουμε τα κόμματα σε εχθρικά ή φιλικά, όπως και δεν θα εμπλεκόμαστε σε εκλογικά διλήμματα. Άλλο είναι το έργο της Εκκλησίας και άλλο το έργο της Πολιτείας και των κομμάτων. Για αυτό τον λόγο ας μην διώχνουμε την Χάρη του Αγ Πνεύματος, την Χάρη του Παρακλήτου, με κινήσεις μας που διασαλεύουν την Ενότητα μας, κινήσεις που αποδοκιμάζουν διαχρονικά οι Άγιοι Πατέρες.
Αμήν