ΟΧΙ ΣΤΗ «ΜΑΓΕΙΑ» ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ
+ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΡΧΙΜ. ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΚΑΤΡΑΜΑΔΟΥ
«Σήμερον Θεός επί γης παραγέγονε, και άνθρωπος εις ουρανούς αναβέβηκε» μας διαβεβαιώνουν οι της Εκκλησίας μας οι Θεοφόροι Άγιοι Πατέρες, προσεγγίζοντας με απορία και θαυμασμό το μεγάλο γεγονός την Μητρόπολη των Εορτών μας το Γεγονός της Θείας Ενανθρώπησης του Κυρίου. «Σήμερα ο Θεός γίνεται κάτι που ποτέ δεν ήταν (δηλ άνθρωπος) για να γίνει ο άνθρωπος κάτι που ποτέ δεν ήταν (δηλ. θεός, όμοιος με τον Θεό)», συνεχίζουν ερμηνεύοντας με αγιοπνευματικό φωτισμό. Και οι πιστοί όλων των αιώνων και των εποχών από τότε οδεύουμε «μετά των μάγων και των ποιμένων» στη δική μας περιπετειώδη πνευματική πορεία για να προσκυνήσουμε τον επί της Αγ. Τραπέζης σε κάθε Χριστιανικό Ναό τον εν τη Θ. Λειτουργία «Θεόν φανερωθέντα εν σαρκί» και να συνδεθούν μαζί Του διά της Θ. Μεταλήψεως και Θ. Κοινωνίας. Αλήθεια όμως, ποιο είναι το βαθύτερο νόημα της Μεγάλης αυτής Δεσποτικής Εορτής; Τυπικό, συνηθισμένο το ερώτημα. Αν αναζητήσεις την απάντηση στου κόσμου τις φωνές όχι μόνο απάντηση δεν θα βρεις, αλλά και την απόλυτη παρανόηση και διαστρέβλωση. Τι είναι τα Χριστούγεννα; «Μαγικά». Τι σημαίνει η λέξη Χριστούγεννα; «Μαγεία». Η πρόσκληση ανοικτή και καθημερινή. Σε μικρούς και μεγάλους – κυρίως προς τα παιδιά και τους νέους: να ζήσουν τη «μαγεία» των Χριστουγέννων. Που αυτό πάει να πει, ότι μας προτρέπουν να ζήσουμε όχι τον Χριστό που γεννιέται, αλλά τον δαίμονα που παραμονεύει. Αφού κάθετι «μαγικό» είναι από τον ορισμό και τη φύση του δαιμονικό, τι σχέση μπορεί να έχει με το μοναδικό και Μεγάλο Γεγονός της Θ. Επιφανείας του Χριστού επί της γης; Ίσως και η είδηση να μην είναι άσχετη: «Σατανισμός: Νέα παιδιά θυσιάζονται στη μαύρη μαγεία και «περιέργως» κανείς δεν μιλά γι ’ αυτήν τη φοβερή απειλή!» (εφημερίδα SportDay, 27.11.2023). Είναι το εμπόριο, το κέρδος, η διαφήμιση, το μάρκετινκ, θα ισχυριστούν. Και οι ψυχές των ανθρώπων; Πάλι άδειες και σκοτεινές; Χωρίς ελπίδα και παρηγοριά; Και φέτος μονάχη έγνοια μας να παραγεμίσουν οι τσέπες, τα στομάχια και τα ψεύτικα στολίδια και φώτα για το οποία δίνουμε του κόσμου τα χρήματα; Αφού πλέον ούτε αυτό δεν μπορούμε να καταφέρουμε, γιατί να μην περάσει από το νου μας -έστω στιγμιαία- η σκέψη ότι για άλλα είμαστε πλασμένοι, ότι με άλλα πλημμυρίζει η ζωή μας χαρά και ικανοποίηση;
Στις μέρες μας διαβάζουμε ότι σοβαρή επιδείνωση της ψυχικής υγείας και της ευεξίας των εφήβων καταγράφεται τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας (σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα για την ψυχική υγεία που διενεργήθηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας σε πανελλήνιο αντιπροσωπευτικό δείγμα 6.250 μαθητών). Το 2022 μόνο δύο στους πέντε εφήβους στην Ελλάδα αναφέρουν “πολύ καλή υγεία” και μόλις ένας στους τρεις εφήβους αναφέρει υψηλά επίπεδα ικανοποίησης από τη ζωή. Τα ποσοστά και στους δύο δείκτες βαίνουν μειούμενα με την πάροδο των ετών… Στο ίδιο πλαίσιο, αυξάνεται το ποσοστό των νέων που βιώνουν ψυχολογικά και σωματικά συμπτώματα με μεγάλη σχετικά συχνότητα… και το οποίο πλέον φτάνει το 60% έναντι 44% που ήταν το 2018. Περισσότεροι από ένας στους έξι εφήβους (17,1%) αναφέρουν ότι νιώθουν μοναξιά. Αξιολογώντας τις απαντήσεις των εφήβων προέκυψε ότι το 6,2% είναι σε κίνδυνο για την εκδήλωση κατάθλιψης. Οι δείκτες ψυχικής υγείας και ευεξίας επιδεινώνονται με την αύξηση της ηλικίας, με τη μεγαλύτερη δυσμενή μεταβολή να καταγράφεται μεταξύ των ηλικιών 11 και 13 ετών. Παράγοντες που επηρεάζουν το επίπεδο της ψυχοκοινωνικής υγείας των παιδιών είναι η υποστήριξη από το περιβάλλον, η σωματική δραστηριότητα αλλά και ο βαθμός χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Σχολιάζοντας τα ευρήματα, η ομότιμη καθηγήτρια Ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ… Άννα Κοκκέβη, σημείωσε ότι «τα στοιχεία αυτά δεν είναι απλώς αριθμοί. ..Δείχνουν τον κρίσιμο ρόλο που η οικογένεια, το σχολείο και γενικότερα η κοινωνία μας παίζει στην εμφάνιση και την επικράτησή τους» («kathimerini.gr» 11-10-2023). Και άλλοι ψυχίατροι που ερμηνεύουν την έρευνα αυτή, «υποστηρίζουν ότι τα συμπτώματα αυτά επηρεάστηκαν καθοριστικά από τη δημοσιονομική κρίση που έπληξε τη χώρα μας, την πανδημία που ακολούθησε, την κλιματική αλλαγή, τη μετανάστευση και την προώθηση της ανεργίας μέσω των επιδομάτων και όχι των κινήτρων για απασχόληση, η ώθηση στο καθισιό και στα καφέ και όχι η δημιουργική απασχόληση. Και τονίζουν την ανάγκη να ληφθούν άμεσα ουσιαστικές δράσεις για την προστασία της ψυχικής υγείας των νέων να γίνουν παρεμβάσεις στο σχολείο, στην οικογένεια και στην κοινωνία γενικότερα». Όταν όμως όλοι αυτοί οι «ειδικοί» εντοπίζουν τα αίτια της επιδεινώσεως της ψυχικής υγείας των εφήβων μόνο σε εξωτερικές συνθήκες ζωής, δεν θα μπορέσουν ποτέ να λάβουν και τα σωστά μέτρα προλήψεως. Οι έφηβοι πάσχουν από μοναξιά και κατάθλιψη, διότι έχουν ένα μεγάλο κενό στην ψυχή τους. Τους στερήσαμε τον Θεό, Αυτόν που έγινε άνθρωπος για να ενοικίσει στη καρδιά του κάθε ανθρώπου όλων των αιώνων και των εποχών και τους αφήσαμε να αντιπαλεύουν σε αντίξοες πράγματι συνθήκες χωρίς στήριγμα, χωρίς πίστη, χωρίς ελπίδα. Πώς λοιπόν θα μπορέσουν οι έφηβοι να βρούν την ψυχική τους γαλήνη και ισορροπία; Με σεμινάρια ψυχολογίας ή με άλλες κοινωνικές δράσεις και εκδηλώσεις; Γιατί δεν λέμε την αλήθεια στους εαυτούς μας, αλλά και στα παιδιά μας; Όταν βγάλουμε τον Θεό από τη ζωή μας, αρρωσταίνουμε. Τότε η ζωή μας δεν έχει σκοπό, δεν έχει νόημα, δεν έχει προοπτική. Ας δώσουμε λοιπόν στα παιδιά μας ελπίδα, ας τους μιλήσουμε για τον Θεό. Μόνο Αυτός μπορεί να στηρίξει τους νέους μας και να τους χαρίσει ψυχική γαλήνη και χαρά.
«Τα σύμπαντα σήμερον χαράς πληρούνται Χριστού γεννηθέντος…» Στις Εκκλησιές μας θα συνεχίσουμε για τα σημαντικά πράγματα να ψάλλουμε και να αγωνιζόμαστε σε άλλες διαστάσεις, πνευματικές να αναζητούμε το αληθινό και κοσμοσωτήριο μήνυμα και νόημα και αυτής της Δεσποτικής Εορτής. Στην αγάπη του Θεού, στην ταπείνωση της Θεοτόκου, στην απλότητα των ποιμένων, στην αναζήτηση των μάγων, στη δοξολογία των Αγγέλων.
Στη Χριστουγεννιάτικη Θ. Λειτουργία ανήμερα της Γέννας του Χριστού, που ο Ναός, όπως άλλωστε και σε κάθε Θ. Λειτουργία οι Ναοί μας γίνονται το σπήλαιο της Ενανθρωπήσεως του Κυρίου και οι καρδιές μαζί με το Άγ. Δισκάριο επί της Αγ. Τραπέζης η φάτνη, καθώς ο Θεός γεννιέται και ο άνθρωπος αναγεννιέται, μόνο τότε και η Μεγάλη αυτή Εορτή της Εκκλησίας έχει δύναμη και σωτήριο περιεχόμενο.
Τότε μόνο η αγάπη προς τον Ενανθρωπήσαντα Δημιουργό μας τον Τριαδικό Θεό και η μεταξύ μας αγάπη μπορεί και οφείλει να βρίσκει νόημα, χωρίς να είναι μία υποχρέωση «για το καλό του χρόνου».
Χριστούγεννα χωρίς μαγεία, αλλά μόνο με τον Χριστό της Εκκλησίας αυτό χρειαζόμαστε . Χωρίς μαγεία, αλλά με πίστη, ελεύθερη αποδοχή της αγαπητικής διάθεσης του Θεού αυτό μας αρκεί. Για να ξεφύγουμε από την εξωτερική και εσωτερική παγωνιά, να λυτρωθούμε από τη μιζέρια, να ξαναβρούμε το Φως, την Αλήθεια και την μόνιμη χαρά στις καθημερινές σχέσεις με τους άλλους, όλους τους άλλους αδιάκριτα αλλά και με τον Ίδιο τον Λυτρωτή μας Θεό!
Γι’ αυτό και εμείς σας παρακαλώ και σας προτρέπω να τολμούμε και με παρρησία να λέμε τη φράση «Καλά Χριστούγεννα!» και όχι το ξενέρωτο «καλές γιορτές». Η πολυπολιτισμικότητα απαιτεί αληλοσεβασμό. Αναγνωρίζουμε τα δικαιώματα όλων, χωρίς να απεμπολούμε τα δικά μας. Οπότε, με όλη τη δύναμη της ψυχής μας εύχομαι και σας εύχομαι Αληθινά Χριστούγεννα σε όλους μας. Αμήν.