ΣΚΕΨΕΙΣ «ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΝΗΠΙΟΒΑΠΤΙΣΜΟΥ» ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΜΑΣ

«…Άφετε τα παιδία ελθείν προς με και μη κωλύετε αυτά…»
+ΑΡΧΙΜ. ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΚΑΤΡΑΜΑΔΟΥ

Στην Παλαιά Διαθήκη είχαμε την περιτομή, στην οποία υποβάλλονταν κάθε άρρεν βρέφος την όγδοη ημέρα από την γέννησή του. Στη συγκεκριμένη πρακτική, υποβλήθηκε και ο ίδιος ο Χριστός.

Στην Καινή Διαθήκη, έρχεται πλέον το βάπτισμα ν’ αντικαταστήσει την περιτομή και ακριβώς, όπως η περιτομή ήταν η ιεροτελεστία της μύησης στην Π. Διαθήκη, έτσι και το βάπτισμα είναι το Ι. Μυστήριο και η τελετή της μύησης στην Καινή Διαθήκη που θεμελιώθηκε από Τον Κύριό μας πάνω στον Τ. Σταυρό.

Η σφραγίδα της πιστοποίησης πως κάποιος άνηκε σ’ ένα συγκεκριμένο έθνος, έρχεται ν’ αντικατασταθεί απ’ την οικουμενική σφραγίδα Του Παναγίου Πνεύματος, της πνευματικής γέννησης και της πιστοποίησης του «αρραβώνος του πνεύματος» μέσα στις καρδιές μας.

Το βάπτισμα, όπως και κάθε άλλο Ι. Μυστήριο της Εκκλησίας μας, δεν είναι κάτι που επενεργεί μ’ έναν τρόπο μαγικό. Είναι όντως ευθύνη των γονέων και των αναδόχων να βεβαιωθούν ότι το βαπτισμένο παιδί, μαθαίνει για Τον Χριστό και τον εν Χριστώ τρόπο ζωής, για να εξελιχθεί σε έναν τέλειο άνθρωπο, στο μέτρο του αναστήματος της πληρότητας Του Χριστού. Και καθώς εκείνο θα μεγαλώνει, θα αρχίσει να παίρνει τις δικές του αποφάσεις και θα αναπτύξει τη δική του ζώσα μαρτυρία για Τον Σωτήρα και Λυτρωτή του κόσμου.

Βιώνοντας την ενοριακή ζωή αντιλαμβανόμαστε πως στην αλλοπρόσαλλη Κοινωνία μας και μέσα από την πολύχρονη ιερατική διακονία μας κυριαρχεί ένας αφελής νομιναλισμός, στον οποίο οι άνθρωποι ιδιαίτερα στους Ναούς των μεγάλων αστικών κέντρων μετέχουν της Λατρευτικής ζωής και των Τελετών και Μυστηρίων της Εκκλησίας, απλά και μόνον επειδή κατά αυτούς είναι μέρος της εθνικής τους παράδοσης και κληρονομιάς. Έτσι, δυστυχώς, εκείνοι που έχουν την υποχρέωση που αναφέραμε παραπάνω, το να μάθουν στο βαπτισμένο παιδί να γνωρίσει για Τον Χριστό, την Εκκλησία, την Διδασκαλία της και τον εν Χριστώ τρόπο ζωής, για να εξελιχθεί σε έναν τέλειο άνθρωπο, στο μέτρο του αναστήματος της πληρότητας Του Χριστού δεν είναι καν σε θέση να δώσουν μια αιτιολογημένη απάντηση για την άγνοια τους, το ακατήχητό τους περί της πίστεως και συχνά πυκνά θέτουν ερωτήσεις σχετικά με τα Δόγματα και τις πρακτικές της Εκκλησίας, πράγμα που βλέπουμε να συμβαίνει αυτές τις ημέρες.

Αυτό που πρέπει να έχουμε κατά νου, είναι ότι η Πρώτη Αποστολική Εκκλησία επέτρεπε τον νηπιοβαπτισμό, δεν επέβαλλε όμως ποτέ το βάπτισμα των νηπίων. Ήταν μια κοινή πρακτική μεταξύ των πρώτων πιστών Χριστιανών και δεν υπήρχαν διαμαρτυρίες εναντίον της.

Ο νηπιοβαπτισμός έγινε η συνήθης πρακτική με τη μεταστροφή ολόκληρων ομάδων ανθρώπων. Όταν για παράδειγμα ένας Ηγεμόνας αλλαξοπιστούσε, τον ακολουθούσαν και οι υποστηρικτές του και ολόκληρες οι οικογένειές τους, συμπεριλαμβανομένων των νηπίων.

Είναι επίσης σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι, δεδομένων των υψηλών ποσοστών θνησιμότητας εκείνη την εποχή, πολλοί γονείς προσπαθούσαν να βαφτίσουν το παιδί τους, ειδικά αν ο θάνατος ήταν επικείμενος.

Όμως, ποιο είναι τελικά το ουσιαστικό νόημα του νηπιοβαπτισμού; Και πώς μπορεί ένα μωρό «ν’ αναγεννηθεί εξ ύδατος και Πνεύματος», όπως υποστηρίζει η Εκκλησία μας, χωρίς προσωπική πίστη και πριν καν ακούσει το κήρυγμα του Ευαγγελίου;

Αρχικά πρέπει να ξεκαθαρίσουμε πως η «αναγέννηση» αυτή, δεν είναι μια συναισθηματική εμπειρία, αλλά μια νέα ζωή εν Χριστώ. Κάποτε το γένος των ανθρώπων, ζούσε τη ζωή του χωριστά από Τον Χριστό, αλλά τώρα θέτει την πίστη του σ’ Εκείνον και έρχεται σε ενότητα μαζί Του μέσω του βαπτίσματος, του Ι. Χρίσματος και κυρίως της συχνής συνειδητής συμμετοχής στη Θ. Κοινωνία.

Όσον αφορά την πνευματική ικανότητα των μικρών παιδιών, ένα χαρακτηριστικό περιστατικό συναντάμε στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο, όταν η Παναγία μπήκε στο σπίτι της Ελισάβετ και τη χαιρέτησε, το μωρό μέσα στη μήτρα της Ελισάβετ, δηλαδή ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, « σκίρτησε-πήδηξε από χαρά». Αυτή η προγεννητική κιόλας ανταπόκριση του Ιωάννη του Βαπτιστή στην παρουσία Του Ενσαρκωμένου Λόγου, δείχνει την επιθυμία μας για Τον Θεό στον αρχέγονο ήδη πυρήνα της ύπαρξής μας. Θα μου πείτε: «Μα ένα βρέφος έχει πλήρως ανεπτυγμένη διάνοια για ν’ αντιλαμβάνεται και ν’ ανταποκρίνεται σε συναισθηματικά ερεθίσματα;». Όχι, αλλά έχει την ικανότητα να ανταποκρίνεται στα αισθήματα και τα συναισθήματα κυρίως στη στοργή φροντίδα και την αγάπη. Αυτό συμβαίνει επειδή η ικανότητα να αγαπάμε και να ανταποκρινόμαστε στην αγάπη, είναι θεμελιώδης για την ανθρωπιά μας. Βρίσκεται στον πυρήνα της ύπαρξης μας.

Αδιάψευστος μάρτυρας για την πνευματική ικανότητα των μικρών παιδιών όμως, αποτελεί η στάση του ίδιου Του Χριστού απέναντί της, με το περιστατικό που τα ευλογεί «άφετε τα παιδία και μη κωλύετε αυτά ελθείν προς με», το οποίο αναφέρεται στα τρία από τα τέσσερα Ι. Ευαγγέλια.

Ενώ ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Ματθαίος και ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Μάρκος χρησιμοποίησαν τον γενικό όρο για τα παιδιά, παιδί «και προσέφερον αυτώ παιδία ίνα αυτών άψηται» κτλπ), ο Άγιος Απόστολος και Ευαγγελιστής Λουκάς χρησιμοποίησε τον ακριβέστερο όρο «βρέφος» που σημαίνει τα νεογέννητα παιδιά: «Προσέφερον τω Ιησού τα βρέφη ίνα αυτών άπτηται».

Αυτό το περιστατικό, το οποίο μας δείχνει πως η Βασιλεία Του Θεού είναι για εκείνους που έχουν ανοιχτή καρδιά σαν τα μικρά παιδιά, δεν διδάσκει ότι τα παιδιά πρέπει να περιμένουν μέχρι να είναι αρκετά μεγάλα για να καταλάβουν, πριν μπορέσουν να εισέλθουν σ’ αυτήν.

Άλλωστε τα παιδιά, ακόμη και τα μικρά βρέφη, ανήκουν και πρέπει να συμμετέχουν στο μοναδικό και ένα Μυστήριο των Μυστηρίων, την Θεία Λειτουργία, τον πυρήνα της ζωής και υπάρξεως της Εκκλησίας και του μονό και βασικού ασφαλούς δρόμου συνδεσεώς μας με τον Σωτήρα Χριστό.

Μπορεί τα μικρά παιδιά και τα βρέφη να μην κατανοούν πλήρως το τι συμβαίνει την μοναδική και μεγάλη ώρα της τελέσεως της Θ. Λειτουργίας αλλά βρίσκονται στην παρουσία του Θεού στη χαρά και στην Χάρη του Παρακλήτου του Αγ. Πνεύματος.

Και η Εκκλησία, πίστευε και πιστεύει, ότι αυτή η έκθεση των βρεφών και των νηπίων των χριστιανικών οικογενειών, είναι σημαντική για την πνευματική τους ανάπτυξη, με σημαντικότερη βέβαια την συχνότατη λήψη της Θείας Κοινωνίας από αυτά, που αναμφίβολα έχοντας συνεχώς διά της Θ. Κοινωνίας Αυτόν τον Χριστό μέσα τους θα τα βοηθήσει στο παρόν και το μέλλον τους.

Πηγή Ενοριακό Φυλλάδιο 11 Φεβ 24