ΤΟ ΓΕΝΕΣΙΟΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΣΤΕΙΡΕΣ ΚΑΡΔΙΕΣ
Πατέρες και Αδελφοί μου. Η Παναγία έχει κεντρική θέση στην Θ. Λατρεία και στην όλη ζωή της Εκκλησίας, αφού δεν υφίσταται Εκκλησία άνευ της Παναγίας και η Παναγία δεν προσεγγίζεται εκτός της Εκκλησίας. Το Εκκλ. Έτος πλαισιώνεται με Θεομητορικές Εορτές. Αρχίζει από απόψε με την Εορτή του «Γενεσίου της Θεοτόκου», ενώ τελειώνει με την Εορτή της «Καταθέσεως της Τ. Ζώνης Της».
Από απόψε εορτάζουμε την γέννηση της Αειπάρθενου Κυρίας Θεοτόκου, του άνθους «εκ της ρίζης Ιεσσαί». Εορτάζουμε «παγκοσμίου ευφροσύνης γενέθλιον και την είσοδο όλων των εορτών και το προοίμιο του μυστηρίου του Χριστού» κατά τον Άγ Ανδρέα της Κρήτης. Από απόψε εορτάζουμε Γέννηση, που έγινε πρόξενος της αναγεννήσεως, αναπλάσεως, ωραιοποιήσεως και ανακαινίσεως των πάντων, αφού γεννιέται Αυτή που θα γεννήσει χρονικώς, κατά ανερμήνευτο και παράδοξο τρόπο, τον Άχρονο και προαιώνιο Θεό Λόγο, τον Δημιουργό και Σωτήρα του κόσμου.
Χρονικά μετά την Γ΄ Οικουμενική Σύνοδο, η οποία συνήλθε στην Έφεσο, στη βασιλική της Θεοτόκου, το 431 από τον Αυτοκράτορα Θεοδόσιο Β’ και στην οποία συμμετείχαν 200 Επίσκοποι, ανάμεσα στους οποίους και ο Άγιος Κύριλλος Πατριάρχης Αλεξανδρείας, ως προεδρεύων. Εκεί λοιπόν. αποφασίστηκε να εορτάζονται όλες οι Θεομητορικές εορτές σε διαφορετική ημέρα κατά την διάρκεια του έτους. Αφορμή το πλήθος των Ναών προς τιμήν της Θεοτόκου, η Οποία μέχρι τότε ετιμάτο μόνο κατά την Εορτή της Υπαπαντής. Έτσι από τα τέλη του Ε΄ αιώνα ορίστηκε ο εορτασμός και του Γενεθλίου της Θεοτόκου την 8η Σεπτεμβρίου.
Όλες οι προεικονίσεις, προτυπώσεις και προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης σε Αυτήν αναφέρονται. Η Θεοτόκος αποτελεί την αποκορύφωση, την ολοκλήρωση της Παλ/Διαθηκικής παιδαγωγικής προετοιμασίας της ανθρωπότητας για την υποδοχή του Σαρκωθέντος Σωτήρος Θεού. Την Παναγία προεικόνισαν η άφλεκτος βάτος στο όραμα του Μωυσή, οι θεόγραφες πλάκες και η κιβωτός του Νόμου, το ουράνιο μάννα, η χρυσή στάμνα, η λυχνία, η τράπεζα, η ράβδος του Ααρών η βλαστήσασα, η κλίμαξ του Ιακώβ, ο πόκος του Γεδεών, το αλατόμητο όρος του Δανιήλ, η κάμινος που με το πυρ δρόσιζε τους Τρεις Παίδες, αλλά και τα Άγια των Αγίων της σκηνής του μαρτυρίου.
Η Θεοτόκος ως το μεταίχμιο μεταξύ Π. & Κ. Διαθήκης αποτελούσε το κήρυγμα των προφητών, η προσδοκία των δικαίων· ενώ στην Κ. Διαθήκη ο γλυκασμός των αγγέλων, η δόξα των Αποστόλων, το θάρρος των μαρτύρων, το εντρύφημα των οσίων, το καύχημα του ανθρωπίνου γένους, γι αυτό και θα μακαρίζεται από τους πιστούς της Εκκλησίας μας «πάσα γενεά», αφού η Παναγία είναι «ο καρπός των κτισμάτων», κατά τον Αγ. Νικόλαο Καβάσιλα, δηλαδή το σημείο εκείνο στο οποίο κατατείνει ολόκληρη η κτίση. Όπως το δένδρο υπάρχει για τον καρπό, έτσι η κτίση υπάρχει για την Παρθένο και η Παρθένος για τον Χριστό
Όπως τονίζουν οι Άγιοι Πατέρες όχι μόνον οι άνθρωποι, αλλά και ο ουρανός και η γη, όλη η ορατή και αόρατη κτίση δημιουργήθηκαν για την άχραντο Παρθένο. Όταν ο Θεός στην αρχή των αιώνων ατενίζοντας προς τα δημιουργήματά Του, είπε ότι είναι «καλά λίαν», ουσιαστικά έβλεπε μπροστά Του τον καρπό όλης της δημιουργίας, την Υπεραγία Θεοτόκο, και ο έπαινός Του ήταν στην πραγματικότητα «ευφημία της Παρθένου» κατά τον άγιο Νικόλαο Καβάσιλα. Κατά την πρώτη αυτή Θεομητορική Εορτή ευεργετείται όλη η κτίση από την γέννηση της Πανάμωμης Δέσποινάς μας. «Το καινότατον αυτό δημιούργημα» δεν ήταν η καλύτερη γυναίκα στην γη, ούτε απλά η καλύτερη γυναίκα όλων των εποχών, αλλά ήταν η Μοναδική που μπόρεσε να κατεβάσει τον ουρανό στην γη, να κάνει τον Θεό άνθρωπο.
Δι Αυτής, έρχεται επί γης και γίνεται ορατός ο Θεός, ενώνεται και κοινωνεί με την κτίση με έναν μοναδικό και ανεπανάληπτο τρόπο. Ενώνει δια της ανθρώπινης φύσεώς Του όλη την κτίση και την θεώνει. Ο Απερίγραπτος Θεός λαμβάνει «δούλου μορφήν» (Φιλιπ. β’7), ανθρώπινη σάρκα και λογική ψυχή, συναναστρέφεται με τους ανθρώπους και περπατά πάνω στην γη. Ο «αχώρητος παντί» θα χωρέσει στην παρθενική μήτρα της Θεοτόκου, ώστε η Παναγία Μητέρα Του να καταστεί η «χώρα του Αχωρήτου».
Στην πρώτη Θεομητορική Εορτή του χρόνου λύνεται η στειρότητα της Άννας και γεννά «το κειμήλιον της Οικουμένης», κατά την έκφραση του Κυρίλλου Αλεξανδρείας. Παρόμοιο θαύμα έκανε ο Θεός πολλές φορές στην Π. Διαθήκη, στην Σάρρα την σύζυγο του πατριάρχου Αβραάμ, στην Ρεβέκκα την σύζυγο του Ισαάκ, στην Άννα την μητέρα του προφήτου Σαμουήλ, στην Ελισάβετ την μητέρα του προφήτου Προδρόμου. Όμως διαφέρει κατά πολύ το θαύμα της Παναγίας.
Μπορεί τα τέκνα των παραπάνω μητέρων, των οποίων η μακροχρόνια στειρότητα λύθηκε θαυματουργικά, να ήταν ενάρετα και άγια, αλλά μόνον η Μαρία η Θεοτόκος -το τέκνο της Άννας και του Ιωακείμ- ήταν «η κεχαριτωμένη» και κατέστη -το ακατάληπτο για τους ανθρώπους και τους αγγέλους- η Μητέρα του Θεού. Η Παναγία δεν γεννήθηκε από άσπιλη σύλληψη, όπως λανθασμένα πιστεύουν οι Ρωμαιοκαθολικοί, αλλά μετά από την φυσική συνάφεια του Ιωακείμ και της Άννας. Λύθηκε δε η φυσική στειρότητα της Άννας χάρις στην άμεση παρέμβαση του Θεού ως απάντηση στις προσευχές των δικαίων Θεοπατόρων. Οι γέροντες Ιωακείμ καί Άννα συνήλθαν χωρίς καμμία σαρκική έλξη, ηδονή, μόνο από υπακοή στον Θεό. Επεσφράγισαν και με αυτήν την πράξη τους την σωφροσύνη τους. Κατά αυτόν τον τρόπο η Παρθένος συνελήφθη «σωφρόνως εν τη νηδύι της Άννας εξ Ιωακείμ».
Οι δίκαιοι Θεοπάτορες για να αποκτήσουν όμως τέτοιο τέκνο έδειξαν πίστη αδίστακτη, υπομονή αλύγιστη, έτρεφαν την ελπίδα που δεν καταισχύνει, είχαν μεγάλη καρτερία στις προσευχές τους, ότι ο Θεός θα εκπληρώσει το αίτημά τους. Δεν υπέμειναν την ατεκνία τους για λίγο μόνο διάστημα. Η παράδοση λέγει ότι μετά από 50 χρόνια στειρότητας αποκτά η Άννα την Θεοτόκο. Αυτή η στάση των Θεοπατόρων πρέπει να παραδειγματίζει όλους μας. Όχι μόνον όσους αδελφούς δεν μπορούν να αποκτήσουν παιδιά, οι οποίοι δεν πρέπει να χάνουν την ελπίδα τους στον Θεό, για τον οποίο «τα αδύνατα τοις ανθρώποις, δυνατά παρά Αυτώ εστιν» (βλ. Λουκ. ιη’27), αλλά και εμάς όλους τους πιστούς που αγωνίζονται τον «καλόν αγώνα». Πολλές φορές αποδυσπετούμε, δυσφορούμε στον πνευματικό αγώνα και λέμε ότι δεν βρήκαμε αντίκρυσμα, δεν έχουμε αίσθηση της Χάριτος, αδημονούμε. Και έτσι λυπημένοι που είμαστε, μαραίνεται ο ζήλος χαλαρώνουμε την αγωνιστικότητά, την άσκησή. Όμως δεν πρέπει να κάνομε έτσι.
Μήπως οι Θεοπάτορες, επειδή ο Θεός δεν απάντησε αμέσως στις προσευχές τους, σταμάτησαν να Τον επικαλούνται, να πιστεύουν ότι θα λάβουν, σταμάτησαν να κρούουν, να ζητούν, να ελπίζουν; Και τι αδαμάντινη υπομονή και καρτερία έδειξαν για τόσα χρόνια! Για να αποκτηθούν και να βιωθούν τα πνευματικά «χρεία μεγάλης υπομονής». Μπορεί να εκκλησιάζεσαι πολλά χρόνια αλλά να μην κάνεις τίποτα, αν δεν ζητάς να αποκτήσεις την Χάρη του Θεού, την άσκηση και την πορεία της Παναγίας στη ζωή σου, δεν περνάμε απλά το χρόνο μας στη ζωή και τις δράσεις και δραστηριότητες της ζωής της Εκκλησίας, αλλά αγωνιζόμαστε να αλλάξουμε, να μιμηθούμε στη ζωή, στα έργα, στις σκέψεις, στις πράξεις, την Παναγία και να νιώθουμε την διαφορά από όσους δεν αγωνίζονται και δεν αλλάζουν.
Ο Άγ. Ισαάκ ο Σύρος ο Μεγάλος αυτός Πατέρας της Εκκλησίας μας έζησε την συστολή, την στέρηση της Θ. Χάριτος, τις θλίψεις του νοητού πολέμου για 30χρόνια. Έλαβε μόνιμα την Θ. Χάρη μετά από αιματηρό αγώνα και υπομονή. Αυτό το αναφέρουμε ιδιαίτερα για εμάς όλους, για να λάβουμε το πλήρωμα της Χάριτος να μετέχουμε συνειδητά πάντα στη ζωή της Εκκλησίας διά της Θ. Λειτουργίας και όλης της Θ. Λατρείας. Χρειάζεται υπομονή στις θλίψεις, πίστη στις επαγγελίες του Θεού, τέλεια υπακοή στο θέλημα του Θεού και ελπίδα, ώστε να μην «εκκακούμε εν ταις προσευχαίς» (Λουκ. ιη’1). Ο Θεός γνωρίζει πότε μας συμφέρει να μας δώσει την ανέκφραστη, την ακατάληπτη και ανεκτίμητη θεοποιό δωρεά Του, την Θ. Χάρη Του.
«Τα πνευματικά αφ” εαυτών έρχονται», τονίζει ο Άγ. Ησαΐας, δεν τα ρυθμίζομε όπως και όποτε θέλουμε εμείς. Πολλές φορές, πριν ο Θεός μας δώσει κάποια ευλογία, ένα χάρισμα, μας δοκιμάζει με έναν πειρασμό, του οποίου η έκβαση καθορίζει και το αν αποδειχθούμε άξιοι να δεχθούμε το θείο αυτό δώρο. Αυτό παρατηρούμε και στους Θεοπάτορες, που όταν πλησίαζε ο καιρός για να τους δώσει ο Θεός τέκνο, παραχώρησε να δοκιμασθούν ακόμη περισσότερο. Ήταν η εορτή της Σκηνοπηγίας και όταν πήγαν στον ναό να προσφέρουν δώρα, ο ιερεύς Ρουβίμ τους ονείδισε λέγοντάς τους, ότι δεν ήταν άξιοι να προσφέρουν δώρα στον Θεό, αφού δεν έκαναν παιδιά για τον Ισραήλ.
Οι Θεοπάτορες μετά από αυτό το συμβάν λυπήθηκαν πάρα πολύ, αλλά δεν απελπίσθηκαν Κατέφυγαν σε μία «εκ βαθέων προσευχή» -ο Ιωακείμ στο όρος και η Άννα στον κήπο- η οποία τελικά εισακούστηκε άμεσα, αφού άγγελος Κυρίου πληροφόρησε καθέναν ξεχωριστά ότι θα γίνει η σύλληψη και η γέννηση τέκνου που θα διακηρυχθεί σε όλη την οικουμένη. Και εμείς, αγαπητοί μου αδελφοί να επιδεικνύουμε αγόγγυστη υπομονή στις θλίψεις και στους πειρασμούς, που παραχωρεί ο Θεός για την δική μας ωφέλεια και πνευματική προκοπή.
Ευχόμαστε η Κυρία μας Θεοτόκος τώρα στην αρχή της νέας Εκκλησιαστικής Χρονιάς και η Θεοπρομήτωρ Άννα, που έχουν την ευλογία να θεραπεύουν την φυσική στειρότητα, να θεραπεύουν τις στείρες καρδιές μας από πνευματικά έργα, ώστε ο Θεός να πέμψει στις ψυχές μας την θεία και γλυκύτατη Χάρη Του, η οποία ομορφαίνει, ανακαινίζει, αθανατίζει, αφθαρτίζει τον άνθρωπο και αυτά να θέσουμε ως στόχο στην νέα αυτή χρονιά με τις Άγιες Θεομητορικές Ευχές Της. Αμήν