ΜΙΑ ΑΛΛΙΩΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ
ΜΙΑ ΑΛΛΙΩΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ
† ΑΡΧΙΜ. ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΚΑΤΡΑΜΑΔΟΥ
«…. Πλησιάζοντας η Γέννηση του Χριστού χρειάζεται να γίνει μία ενδοσκόπηση στο βάθος του «είναι» μας. Ο άνθρωπος μεγαλώνοντας, αν δεν παραμένει συνειδητά συνδεδεμένος με την Αγ. Τράπεζα, με το Λόγο της Εκκλησίας και με την Τροφή του παντός κόσμου τον Χριστό, χάνει την πίστη του. Αυτό είναι ένα σημείο πολύ σημαντικό για όσους είμαστε παρόντες στη ζωή της Ενορίας. Αν δεν προσέξουμε στην πνευματική πορεία μας, αυτή αρχίζει καλά με πίστη και καλή διάθεση, αλλά μετά αναπτύσσονται αντίρροπες δυνάμεις, ο ορθολογισμός, η φιλαυτία, τα πάθη, ο εγωισμός κ. ά. και γι ’ αυτό, ακριβώς, χρειάζεται το κατάλληλο έδαφος να ετοιμαστεί σωστά η Φάτνη της ψυχής, προκειμένου να παραμένει συνεχώς ο νεογέννητος Χριστός και να αναπτυχθεί σωστά και καρποφόρα η πίστη μας.
Το βαθύτερο βίωμα κάθε πιστού είναι η καρδιακή και ουσιαστική συμμετοχή μας «κατά το μέτρο» της δύναμης, της χωρητικότητας του καθενός μας στη ζωή και την πορεία της Εκκλησίας, που συνεχώς δείχνει στο κόσμο τα αστέρι της Φάντης και αυτή την Φάτνη- Αγ. Τράπεζα. Ταυτόχρονα πνευματική μας υποχρέωση είναι να ιχνηλατήσουμε τα βήματα των Αγίων, οι οποίοι μας παραδειγματίζουν με την ζωή τους. Έρχονται οι Άγιοι με την ζωή, την διδασκαλία και το παράδειγμα του αγιασμού τους να ξυπνήσουν την «υπνώτουσα» ψυχή και τον σκοτισμένο και αλλοιωμένο νου, μυαλό και την όλη μας ύπαρξη. Σημειώνει ο Γέροντας Εφραίμ ο Φιλοθεΐτης συστοιχούμενος στους Πατέρες της Εκκλησίας: «ο Θεός είναι Αγάπη και ο ύμνος του Παραδείσου είναι αγάπη. Η αγάπη όπως την δίδαξε ο Κύριος είναι έκφραση της θυσίας και όχι παραποιημένη από τους ανθρώπους. Είναι καρπός της καρδιάς και προσφορά της καλής προαίρεσης. «Ο μένων εν τη αγάπη, εν τω Θεώ μένει και ο Θεός εν αυτώ», θα βροντοφωνάζει ο Απόστολος της αγάπης, Ιωάννης ο Ευαγγελιστής. Άρα, Χριστούγεννα σημαίνει αγάπη και αυτή είναι το κλειδί, που ανοίγει όλες τις πόρτες της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Είναι το φάρμακο, που γιατρεύει όλες τις ψυχοσωματικές αρρώστιες τον ανθρώπου, είναι το δόσιμο και το «άπλωμα» της καρδιάς, είναι τελικά η υπέρβαση και η θεραπεία της αρρωστημένης φύσεως και του κόσμου όλου. Οι Άγιοι μιμούμενοι τον Ενανθρωπήσαντα Χριστό που έγινε άνθρωπος για να ανεβάσει εμάς στον Ουρανό, αναπαύουν τους ανθρώπους, τους δίνουν παρηγοριά, ελπίδα, ειρήνη, χαρά, πίστη, όλα αυτά ως απόρροια της Θ. Χάριτος. Ο Αγ. Ιάκωβος Τσαλίκης, διατυπώνει στην εμπειρία του: «Ή από τις αμαρτίες μου, ή από την καλοσύνη του ο Θεός με δοκιμάζει, αλλά λέγω «είη το όνομα Κυρίου ευλογημένο». Δεν απελπίζομαι λέω δόξα τω Θεώ». Τουλάχιστον, να είμαστε κοντά στον Θεό και να μας βρει ο Θεός όπως θέλει. Ποτέ δεν με αδίκησε ο Θεός. Εκείνος έχυσε το Πανάγιό Του αίμα πάνω στον Σταυρό. Εγώ, δόξα τω Θεώ, πάω σε κανέναν γιατρό, παίρνω και κανένα φάρμακο. Εκείνος τι υπέμεινε για εμάς; Οι Άγιοι Μάρτυρες πόσα πάθανε! Ο Θεός δοκιμάζει. Η στεναχώρια είναι η πιο μεγάλη αρρώστια, να την διώχνετε. Στην Εκκλησία βρίσκουμε την υγεία, την παρηγοριά, την ελπίδα και την σωτηρία της ψυχής μας αφού κοινωνούμε τον Χριστό», και «Εάν γαρ και πορευθώ εν μέσω σκιάς θανάτου, ού φοβηθήσομαι κακά, ότι σύ μετ’ εμού εί Κύριε». Είμαστε υπό την σκέπη του Θεού, τι να φοβηθούμε. Ο άνθρωπος που τοποθετείται με πνευματικό τρόπο απέναντι στις δοκιμασίες, είτε τον επαινούν είτε τον αδικούν, χαίρεται και όλα τα αντιμετωπίζει με ταπείνωση και υπομονή. Ο Γέροντας Ιωσήφ ο Βατοπαιδινός θα σημειώσει, «ο Θεός δεν έχει αγάπη, αλλά είναι αγάπη. Η αγάπη είναι η ολοκλήρωση της προσωπικότητας μας, δεν είναι αρετή. Είναι αυτό, τούτο το πρόσωπο του Χριστού. Δεν υφίσταται το πρόσωπο χωρίς αγάπη. Είναι στοιχείο οντολογικό» και ο αββάς Ισαάκ ο Σύρος, ταυτίζει την απόκτηση της Θ. Χάριτος, με την αγάπη στον Θεό, την τήρηση των ευαγγελικών εντολών, τον πνευματικό αγώνα και την πίστη στη Θ. Πρόνοια. Ο Χριστός ήρθε και έρχεται καθημερινά στο κόσμο για να μας δώσει πνευματική υγεία ή καλύτερα ψυχοσωματική υγεία, και η υγεία είναι όταν πράγματι όλη η ύπαρξή μας, έχει ως κέντρο της αγάπης και του ενδιαφέροντός της, τον Γεννηθέντα εκ της Αγίας Παρθένου Χριστό. Έτσι καλούμαστε να πορευόμαστε με πίστη και μετάνοια, ώστε να ελκύσουμε την αγάπη του Θεού, γιατί το έλεος του Θεού είναι η ανταπόκριση στη μετάνοια του ανθρώπου. Ένας Ινδός φιλόσοφος ο νομπελίστας Ταγκόρ, γράφει: «Μη λες πως κάθε ελπίδα έχει χαθεί, ότι από συνήθεια στέλνει ο ήλιος φώς, ότι γεννήθηκε απόψε ένα παιδί, ελπίζει ακόμα στους ανθρώπους ο Θεός».
Ο ερχομός τού Χριστού στον κόσμο και η βασιλεία Του, δεν σχετίζεται με την εγκόσμια δόξα και νοοτροπία. Αλλά, αποτελεί αγία ζωή, τρόπο συμπεριφοράς και κατάσταση αγία. Η βασιλεία τού Χριστού μέσα στην Ιστορία, είναι βασιλεία αγάπης και ταπείνωσης. Σε πολύ λίγες μέρες θα εορτάσουμε εκκλησιαστικώς το θαύμα της Γέννησης του Θεανθρώπου, το θαύμα αυτό βιώνεται όπως άλλωστε και κάθε θαύμα του Θεού σε πνευματική σιγή.
Το οποιοδήποτε θαύμα το κάνει ο Θεός εν σιωπή. Το θαύμα είναι υπέρλογο και προσεγγίζεται μόνο με σιγή, με κατάνυξη, δεν μπορεί να το εξηγήσει η λογική και με την σάρκωση του Θεού Λόγου καλύφθηκε η θεότητα, ώστε να μην τυφλώσει το φώς της και κατακάψει την ανθρωπότητα. Κρύβεται ο Θεός στα σπάργανα, γιατί οι άνθρωποι φοβούνται να τον κρατήσουν κοντά τους. Ο Χριστός δεν τύφλωσε τον άνθρωπο με το φώς της θεότητάς Του, αλλά γεννήθηκε ήσυχα, ταπεινά και ξεκούρασε τον άνθρωπο. Ο Θεάνθρωπος Χριστός συνεχίζει τις καθόδους και την κένωση Του, με το να καθιστά μέτοχο τού εαυτού Του, την καρδιά, την σκέψη και την αμαρτία τού κάθε ανθρώπου σε κάθε Θ. Λειτουργία που συνδεόμαστε μαζί Του. Σηκώνει και ανασταίνει τα πάντα επάνω Του, για να μπορεί να διευκολύνει τον άνθρωπο να τον κρατά δέσμιο της αγάπης Του, χωρίς να αναιρεί την ελευθερία μας.
Πορεία προς τα Χριστούγεννα, σημαίνει πρόσκληση του Χριστού προς αγιότητα, πρόσκληση του Χριστού να μένει συνεχώς και πάντοτε μέσα μας. Κλείνοντας, ο Χρυσορρήμων Άγιος της Εκκλησίας σε ένα λόγο του με αφορμή την Εορτή των Χριστουγέννων διακήρυττε : «Ήρθαμε δούλοι σε Εκείνον που έλαβε δούλου μορφή, για να μετατρέψει σε ελευθερία την δουλεία μας. Ήρθαν οι ψαράδες σε Εκείνον που τους μετέτρεψε από απλούς ψαράδες σε ψαράδες ανθρώπων. Ήρθαν τελώνες σε Εκείνον που ανέδειξε έναν από τους τελώνες Ευαγγελιστή. Ήρθαν οι πόρνες σε Εκείνον που άφησε τα πόδια Του να τα βρέξει με τα δάκρυά της η πόρνη …όλοι οι αμαρτωλοί ήρθαν να δουν τον Αμνό του Θεού που σήκωσε πάνω Του την αμαρτία όλου του κόσμου, οι ταπεινοί μάγοι, οι ποιμένες που τον τίμησαν, οι τελώνες που κήρυξαν το Ευαγγέλιο, οι πόρνες που του πρόσφεραν μύρα, η Σαμαρείτιδα που επιθυμούσε να γευτεί νερό από την πηγή της ζωής, η Χαναναία που είχε ακλόνητη πίστη …. Όλοι πανηγυρίζουν χαρούμενοι, και εγώ επιθυμώ να σκιρτήσω, να χορέψω, να πανηγυρίσω. Χορεύω χωρίς να παίζω κιθάρα, χωρίς να κινώ κλάδους κισσού, χωρίς να κρατάω αυλό, χωρίς να κρατάω αναμμένες λαμπάδες, αλλά κρατώντας στα χέρια μου αντί για μουσικά όργανα, μόνο τις αμαρτίες μου τα σπάργανα του Χριστού, γιατί αυτά είναι η ελπίδα μου, αυτά είναι η ζωή μου, αυτά είναι για μένα αυλός και κιθάρα. Τα έχω μαζί μου για να μου δώσουν με την δική τους δύναμη την ικανότητα να πω μαζί με τους αγγέλους το Δόξα εν υψίστοις Θεώ και με τους ποιμένες το επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία(Λουκ. 2,14)».
Ο Μ. Αθανάσιος θα συνοψίσει το νόημα των Χριστουγέννων πολύ εύστοχα σε μια μόνο φράση: ο Θεός έγινε άνθρωπος, «ίνα ημείς θεοποιηθώμεν». Ο Θεός γίνεται άνθρωπος, για να γίνει ο άνθρωπος Θεός κατά χάρη. Ο Θεός προσλαμβάνει την ανθρώπινη φύση, για να την αγιάσει και να τη θεώσει. Χρειάζεται και ο άνθρωπος να κοιτάξει προς τα άνω, να απλώσει το χέρι του προς τον Κύριο. Χρειάζεται επίσης και κίνηση αγάπης προς τον εμπερίστατο συνάνθρωπό, τα Χριστούγεννα είναι γιορτή αγάπης προς το Θεό και τον κάθε αδελφό και μας καλεί και εμάς σε εκδήλωση της αγάπης προς τον αδελφό μας.
Εν κατακλείδι, ας ανοίξουμε λοιπόν, τα δωμάτια των ψυχών μας, που παραμένουν κλειστά με πράγματα αχρείαστα και άσκοπα, για να ανακαλύψουμε το νόημα των Χριστουγέννων, το πνευματικό και ας προσφέρουμε, αναλόγως με τις δυνατότητες μας, απλόχερα τη φιλανθρωπία μας όχι μόνο σε υλικά πράγματα, στους εμπερίστατους συνανθρώπους μας, που την έχουν τόσο ανάγκη ιδιαίτερα σε αυτή την περίοδο. Ο Ε. Μορέν στο βιβλίο του «Πνεύμα των καιρών» αναφέρει πολύ εύστοχα: «Η ζωή δεν μπορεί να καταναλώσει τα πάντα και η καταναλωτική κοινωνία δεν μπορεί ούτε και θα μπορέσει ποτέ να δώσει τα πάντα»! Ας προετοιμαστούμε όσο καλύτερα μπορούμε για Πνευματικά Χριστούγεννα. Μας είναι απαραίτητη η ευφροσύνη τους. Αυτό το προάγγελμα της Ουράνιας Βασιλείας. Αυτή η απόδειξη ότι μέσα μας ο Χριστός γεννήθηκε… καλό θα ήταν να μελετήσουμε, να μάθουμε τι γιορτάζουμε, να εντρυφήσουμε στην υπέροχη υμνολογία, αλήθεια, πόσο διδακτικοί είναι οι ύμνοι της Εκκλησίας, αλλά και γενικότερα όλες τις ημέρες του Αγίου Δωδεκαημέρου και όσο εγγίζουν ο ημέρες, να ζούμε ακόμα περισσότερο, και να εντρυφούμε με την αδιάλειπτη παρουσία μας στη λατρευτική ζωή της Ενορίας στο νόημα των Εορτών. Μακάρι να μπορούσαμε να φτάσουμε στο σημείο την κυριώνυμο ημέρα των Χριστουγέννων η ψυχή μας να καταυγάζεται από χαρά για το γεγονός της Γέννησης του Σωτήρος και να γεννηθεί μέσα στην καρδιά μας ο Σωτήρ. Να φθάσουμε στην ημέρα των Χριστουγέννων διά της συμμετοχής μας στη Θ. Λειτουργία να έχουμε τον Ίδιο το Χριστό, τη Γέννησή του, τη διδασκαλία Του, το κήρυγμά Του, το θάνατό Του, την Ανάστασή Του αφού μέσα στη Θ. Λειτουργία, προγευόμαστε της Βασιλείας Του. Είναι αδιανόητο να λείπουμε από την Εκκλησία στην τέλεση του Ι. Μυστηρίου της Χριστουγεννιάτικης Θ. Λειτουργίας και από την συμμετοχή μας στο Ποτήριο της Ζωής.
Ο Άγ. Γρηγόριος μας καλεί να κοινωνούμε συχνά όχι μία ή δύο φορές το χρόνο, γιατί έτσι γινόμαστε σάρκα από τη σάρκα Του, οστούν από τα οστά Του. Μας προτρέπει να αναμίξουμε το αίμα μας με το αίμα Του, για να αφανίσουμε τη φθορά, που υπάρχει μέσα μας. Δεν κοινωνούμε επειδή είμαστε άξιοι άξιοι δε θα γίνουμε ποτέ κοινωνούμε, για να συγχωρεθούμε. Με την Θ. Κοινωνία γινόμαστε θεοφόροι, χριστοφόροι, ναοφόροι! Με την Θ. Κοινωνία γινόμαστε σύσσωμοι και σύναιμοι Χριστού. Ολόκληρο το σώμα, αν έχουμε πνευματικές αισθήσεις και ζούμε με μετάνοια και εκκλησιαστική ζωή, γίνεται Σώμα Χριστού. Ο Αγ. Συμεών ο νέος Θεολόγος λέει ότι κινούσε το πόδι και το πόδι του το αισθανόταν ως πόδι Χριστού, κινούσε το χέρι και το αισθανόταν ως χέρι Χριστού. Μετά την Θ. Κοινωνία όλα πρέπει να είναι αλλαγμένα, μεταμορφωμένα, εξαγιασμένα. Με αυτές τις σκέψεις να διαμορφώνουμε τη ζωή μας μετά την λήψη της Θ. Κοινωνίας τροφής και πριν και μετά τη Θ. Μετάληψη να ζούμε βίο Χριστοκεντρικό.
Ολοκληρώνοντας την σειρά με τις 8 ομιλίες μας για την Θ. Λειτουργία επιτρέψτε μου να σας προσφέρω από τα μύχια της καρδιά μου μία πατρική καρδιακή ευχή. «Μέσα στη νύχτα και την παγωνιά του σύγχρονου κόσμου, μέσα στην αγωνία της επιβίωσης και την οικονομική κατακρήμνιση των λαών, που ακολούθησε την παραθεώρηση και αθέτηση των Ευαγγελικών Αληθειών, των αιωνίων αξιών και των ηθικών αρχών, παρήγορη και ελπιδοφόρα, έρχεται από τον Ουρανό της Βηθλεέμ η μελωδία της αγγελικής στρατιάς, την οποία αφουγκραζόμαστε στην ημέρα της Εορτής των Χριστουγέννων. Η μελωδία της αγγελικής στρατιάς διασχίζει τούς αιθέρες, δια μέσου των αιώνων, και φθάνει ως αντίλαλος άγιος, σωτήριος και ελπιδοφόρος στα αυτιά και τις καρδιές των ανθρώπων της γης και αναγγέλλει την Γέννηση του Σωτήρος Χριστού, η οποία ανέτειλε στον κόσμο το φως της αληθινής γνώσεως, της ειρήνης και της αγάπης. Στη Βηθλεέμ ανέτειλεν ο Ήλιος της δικαιοσύνης και, έκτοτε, το Φως του Χριστού καταυγάζει τον κόσμο, ως φως μοναδικό, αιώνιο και αξεπέραστο. Όλα τα φώτα του κόσμου είναι πυγολαμπίδες μπροστά στο Φως του Χριστού. Τα άλλα φώτα έχουν τη γεννήτριά τους στη γη. Το φως του Χριστού έχει τη γεννήτριά του στον Ουρανό. Το μήνυμα αυτό εξαγγέλλει και ο ποιητής Γεώργ. Βερίτης, με το ουράνιο σάλπισμα ποίημά του: «Ήτανε φώτα, χίλια φώτα, μα δεν ήταν το φως». Άλλωστε, αυτό το Φως αποζητούσε και ο μεγάλος ποιητής Γκαίτε, όταν, στα τέλη της ζωής του, αναφωνούσε: «Φως, πλείον φως…», φως, περισσότερο φως.
Με πολλή αγάπη σας εύχομαι από τα βάθη της καρδιάς μου, αυτό το Φως να αναζητάτε στη ζωή σας, και αυτό το φως της Αγ. Τραπέζης να το κρατήσετε μόνιμα και αναφαίρετα, είναι το Φως του Χριστού, ώστε να αξιωθούμε να γίνουμε πρωτεργάτες της οικοδομής ενός καλύτερου κόσμου έτσι όπως επιθυμεί ο Ενανθρωπήσας Χριστός.