ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ Μ. ΑΓΙΑΣΜΟ ΤΩΝ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ
† ΑΡΧΙΜ. ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΚΑΤΡΑΜΑΔΟΥ
Η Ακολουθία του Μεγάλου Αγιασμού των Θεοφανείων κατέχει ιδιαίτερη θέση στη ζωή της Εκκλησίας, λόγω της μεγάλης σημασίας και αξίας του. Ποιος είναι ο σκοπός αυτής της Ακολουθίας; Όπως ο Χριστός βαπτίστηκε και αγίασε τα ύδατα του Ιορδάνου, έτσι και εμείς τελούμε την Ακολουθία για να θυμηθούμε εκείνο τον πρώτο αγιασμό των υδάτων αλλά και το δικό μας Βάπτισμα. Μετέχουμε και εμείς αυτού του Αγιασμού δια της μεταλήψεως και ραντισμού του αγιασμένου ύδατος.
Θα εξετάσουμε μέσα από την Παράδοση της Εκκλησίας, θέματα για τα οποία υπάρχει άγνοια ή παρανόηση:
- Ο Αγιασμός που τελείται κατά την παραμονή 5/01 και την κυρίως ημέρα των Θεοφανείων στις 6/01 είναι ο αυτός και της ίδιας αγιαστικής χάρης, και αποτελεί τον Μέγα Αγιασμό.
- Ο Μ. Αγιασμός δεν αντικαθιστά την Θ. Κοινωνία. Μπορεί σε ανθρώπους που βρίσκονται υπό επιτίμιο να μην κοινωνούν του Τ. Σώματος και Τ. Αίματος του Κυρίου, ο Πνευματικός να ορίσει να λάβουν Μέγα Αγιασμό, αλλά αυτό σε καμία περίπτωση δεν ισοδυναμεί με την Θ. Κοινωνία.
- Πρώτα η Θ. Κοινωνία, έπειτα ο Μ. Αγιασμός και τελευταίο το Αντίδωρο. Αυτή είναι η σειρά κατά την οποία λαμβάνουμε το καθένα την παραμονή και ανήμερα των Θεοφανείων.
- Δεν μπορούμε να κολλήσουμε αρρώστια αν πιούμε από το ίδιο σκεύος τον Αγιασμό με κάποιον άλλο άνθρωπο. Είναι ύδωρ αγιασμένο “δυνάμει καί ένεργεία καί έπιφοιτήσει τού Αγίου Πνεύματος, δεν αποτελεί κοινό νερό.
- Ο Αγιασμός δεν φθείρεται με την πάροδο του χρόνου σε αντίθεση με το απλό νερό που μετά από ένα διάστημα χαλάει-μυρίζει. Χαρακτηριστικά περί της αφθαρσίας του Αγιασμού, μας μιλάει και ο Αγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος: “και τό θαύμα του αγιασμού των υδάτων γίνεται φανερό από τό ότι δεν αλλοιώνεται ή φύση του νερου εκείνου με τό πέρασμα του χρόνου, άλλα ολόκληρο χρόνο και πολλες φορές δύο καί τρία παραμένει καθαρό, φρέσκο τό νερό που σήμερα αντλήθηκε, και βρίσκεται μετά άπό τόσο χρόνο σε ίση άξία καί κατάσταση με τό νερό που μόλις πριν λίγο πάρθηκε άπό τήν πηγή.
- Αρκεί μία μικρή ποσότητα αγιασμού να αγιάσει θάλλασες και ποτάμια. Κατ’ αυτό τον τρόπο, τα σκεύη που έχουμε για να διατηρούμε τον αγιασμό, δεν χρειάζεται να τα γεμίζουμε πλήρως με αυτόν. Μπορούμε εφόσον έχουμε αγιασμό, να προσθέτουμε νερό μέχρι να γεμίσει το δοχείο που θέλουμε, καθώς ο αγιασμός μετατρέπει όλο το περιεχόμενο – τη μίξη αγιασμού και κοινού νερού – σε αγιασμό. Φροντίζουμε λοιπόν όταν πάει να τελειώσει ο αγιασμός να συμπληρώνουμε με καθαρό νερό.
- Μπορούμε να φυλάγουμε στο σπίτι τον Μ. Αγιασμό καθόλο το έτος. Δεν υπάρχει αντίθετη μαρτυρία για το συγκεκριμένο θέμα στην Παράδοση της Εκκλησίας. Ας ακούσουμε και πάλι τον Ι. Χρυσόστομο να το επιβεβαιώνει: «Αυτή είναι η ημέρα κατά την οποία βαπτίσθηκε και αγίασε τη φύση των υδάτων. Γι’ αυτό βέβαια και τα μεσάνυχτα της εορτή αυτής όλοι φέρνουν νερό και το τοποθετούν μέσα στο σπίτι, φυλάσσοντάς το όλο το χρόνο, επειδή σήμερα αγιάσθηκαν τα ύδατα».
Η εορτή των Θεοφανείων με τον Μ. Αγιασμό και την ευλόγηση των υδάτων σε κάθε Ορθόδοξο Ναό που τελείται, είναι τόσο μεγάλη και σημαντική που οι άνθρωποι αγιάζονται, ενώ οι δαίμονες διαλύονται. Όπως εύχεται η Εκκλησία μας: «Ποίησον τό ύδωρ τουτο πηγήν άφθαρσίας, αγιασμού δωρον, αμαρτημάτων λυτήριον, νοσημάτων άλεξιτήριον, δαίμοσιν ολέθριον, ταΐς έναντίαις δυνάμεσιν άπρόσιτον». Ένας πρώην – μετανοημένος – μάγος αποκαλύπτει σχετικά: «Την ημέρα της Εορτής των Θεοφανείων και 40 ημέρες μετά, λόγω του μεγάλου γεγονότος της Βαπτίσεως του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και του αγιασμού των υδάτων, όλοι οι μάγοι είχαμε φοβερούς πονοκέφαλους και μια κατάσταση τρέλας! Αυτό κρατούσε για 40 ημέρες μετά τα Θεοφάνεια! Λύνονται δηλαδή όλα τα μάγια από την ημέρα των Θεοφανείων, σαν ένδειξη δώρου του Θεού για τον Υιό Του που Βαπτίζεται προς τους Ορθοδόξους. Και τότε όλοι οι μάγοι ομολογούσαμε ότι πράγματι μόνο ο Χριστός και η Εκκλησία Του έχουν αυτή την δύναμη!» Ο Θεός να μας δίνει φώτιση. Φώτιση «γνώσεως και εύσεβείας».